Τι σήμαιναν τα κερατάκια που κάναμε πίσω απο το κεφάλι κάποιου με τα δάχτυλα;

12:42 10/3/2025 - Πηγή: Sportime

Είναι μια από τις πιο γνωστές χειρονομίες στον κόσμο. Δύο δάχτυλα σηκώνονται πίσω από το κεφάλι κάποιου σε μια φωτογραφία, συχνά για πλάκα. Σήμερα, αυτή η χειρονομία είναι αθώα και παιχνιδιάρικη, αλλά λίγοι γνωρίζουν ότι το σύμβολο των “κεράτων” έχει μια πολύ πιο σκοτεινή και ταπεινωτική προέλευση. Για αιώνες, το να υπονοήσει κανείς ότι κάποιος έχει «κερατάκια» σήμαινε ένα μόνο πράγμα: προδοσία, απιστία, εξευτελισμός.

Η σχέση των “κεράτων” με την απιστία είναι τόσο παλιά όσο και η ίδια η ανθρώπινη ιστορία. Στην αρχαία Ελλάδα

και τη Ρώμη, το να αποκαλέσει κανείς κάποιον “κερατά” ήταν μια προσβολή βαριάς μορφής. Η εικόνα των κεράτων συμβόλιζε τον άντρα που είχε εξαπατηθεί από τη γυναίκα του. Η προέλευση της μεταφοράς αυτής δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη, αλλά υπάρχουν διάφορες θεωρίες. Μια από τις πιο διαδεδομένες είναι ότι προέρχεται από τα ελάφια και τα κριάρια, τα οποία, όταν έχαναν σε μια μάχη για το ταίρι τους, συνέχιζαν τη ζωή τους “σηκώνοντας” τα κέρατά τους με υποταγή, αποδεχόμενοι την ήττα τους. Έτσι, τα κέρατα έγιναν σύμβολο ενός άντρα που είχε χάσει τον έλεγχο στη δική του σχέση.

Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε και στον Μεσαίωνα, όταν τα “κερατάκια” έγιναν μια πιο συστηματική έννοια. Στην Ευρώπη, οι σύζυγοι των γυναικών που τους είχαν απατήσει θεωρούνταν “κερατάδες” και συχνά διακωμωδούνταν δημόσια. Σε κάποιες χώρες, ακόμα και οι βασιλείς αποκαλούνταν “κερατάδες” ως ύβρις, αν υπήρχαν φήμες για απιστία στις συζύγους τους.

Η χειρονομία των κεράτων, δηλαδή να βάζει κάποιος τα δάχτυλά του πίσω από το κεφάλι κάποιου άλλου, έγινε ένα τρόπος για να υποδηλώσει ότι το άτομο αυτό είναι θύμα απιστίας. Ήταν μια συμβολική προσβολή, μια βουβή ανακοίνωση προς το περιβάλλον ότι ο συγκεκριμένος άντρας δεν είχε τον έλεγχο στη σχέση του. Σε κάποιες περιοχές, ακόμα και μέχρι τον 19ο αιώνα, υπήρχαν λαϊκά τραγούδια και θεατρικά σκετς που έκαναν χλευασμό των “κερατάδων”, δείχνοντάς τους με δύο δάχτυλα σηκωμένα πάνω από το κεφάλι τους.

Παρότι η χειρονομία αυτή ήταν αρχικά μια μορφή ταπείνωσης, η σημασία της με τα χρόνια άλλαξε. Στη λαϊκή κουλτούρα των τελευταίων αιώνων, η ίδια κίνηση άρχισε να χρησιμοποιείται για πλάκα και διασκέδαση, κυρίως σε φωτογραφίες και ανέμελες στιγμές. Αυτό πιθανώς οφείλεται στη γελοιοποίηση της αρχικής σημασίας: αντί να είναι μια σοβαρή προσβολή, έγινε ένα αστείο, όπως και πολλές άλλες χειρονομίες που με τον καιρό χάνουν τη βαρύτητα τους.

Παρόλα αυτά, σε πολλές χώρες τα “κερατάκια” εξακολουθούν να έχουν την αρχική τους σημασία. Σε περιοχές της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Λατινικής Αμερικής, το να κάνει κάποιος τη χειρονομία με τα δύο δάχτυλα μπορεί ακόμα να θεωρηθεί σοβαρή προσβολή. Στην Ιταλία, μάλιστα, υπάρχει η φράση “cornuto”, που σημαίνει “κερατάς”, και συνοδεύεται από τη χειρονομία με τα δύο δάχτυλα σηκωμένα. Αν κάποιος το κάνει σοβαρά σε λάθος άτομο, μπορεί να προκαλέσει μεγάλη παρεξήγηση.

Γρηγόρης Κεντητός για το sportime.gr.