Δικηγόροι: Αντισυνταγματική η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων

10:39 8/7/2020 - Πηγή: iEidiseis

Η συντονιστική επιτροπή των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος σε ανακοίνωσή της με με αφορμή το νομοσχέδιο για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, αναφέρει ότι η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός συνταγματικού πλαισίου.

Η συντονιστική επιτροπή των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος σε ανακοίνωσή της με με αφορμή το νομοσχέδιο για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις, αναφέρει ότι η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής

Αρχής πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός συνταγματικού πλαισίου.

Το νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή ο αρμόδιος υπουργός, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη 9 Ιουλίου και από το ΚΙΝΑΛ.

Όπως ανακοινώνεται:

Η Συντονιστική Επιτροπή των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, η οποία συνεδρίασε σήμερα υπό την Προεδρία του Προέδρου Δημήτρη Βερβεσού, μέσω τηλεδιάσκεψης, αφού έλαβε υπόψη της τις διατάξεις του σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη «Δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις και άλλες διατάξεις», εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:

1. Η Συντονιστική Επιτροπή θεωρεί θεμελιώδους σημασίας την προστασία που παρέχει το άρθρο 11 του Συντάγματος για την άσκηση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και τη διενέργεια δημοσίων συναθροίσεων. Σύμφωνα με τη διάταξη αυτή καταλείπονται στον κοινό νομοθέτη στενά περιθώρια για τη ρύθμιση της άσκησης του συγκεκριμένου δικαιώματος και ιδίως για τον περιορισμό του.

2. Η προληπτική πλήρης απαγόρευση των συναθροίσεων με απόφαση της Αστυνομικής ή Λιμενικής Αρχής πλήττει τον πυρήνα του δικαιώματος και βρίσκεται εκτός Συνταγματικού πλαισίου.

3. Οι περιορισμοί στην άσκηση του δικαιώματος σε οποιαδήποτε φάση της συνάθροισης και ενόψει της επιβαλλόμενης στάθμισης που επιβάλλει η σύγκρουση συνταγματικών δικαιωμάτων, αφενός του δικαιώματος του συνέρχεσθαι και αφετέρου του δικαιώματος συμμετοχής στην κοινωνική και οικονομική ζωή, πρέπει να γίνεται από τον αρμόδιο εισαγγελικό λειτουργό και υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι, λαμβανομένων υπόψη των συγκεκριμένων περιστάσεων, διαταράσσεται δυσανάλογα η οικονομική ζωή ώστε να θεωρείται η άσκηση του εν λόγω δικαιώματος προδήλως καταχρηστική.

4. Η παράβαση των νόμιμων υποχρεώσεων του οργανωτή μιας συνάθροισης δεν μπορεί να συνεπάγεται αντικειμενική ποινική ή αστική ευθύνη του, καθώς τούτο έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της ενοχής και της υπαιτιότητας.

Ο κ. Χρυσοχοΐδης κατέθεσε τις παρακάτω νομοτεχνικές βελτιώσεις ενώ το ΚΙΝΑΛ ανακοίνωσε πως θα υπερψηφίσει τελικά το νομοσχέδιο.

Η διατύπωση του νομοσχεδίου, η οποία ανέφερε ότι «αυθόρμητη συνάθροιση δύναται να επιτραπεί εφόσον», μετατρέπεται σε «επιτρέπεται εφόσον …».

Στη ρύθμιση για ενδεχόμενη «απαγόρευση» συνάθροισης, προστίθεται η πρόβλεψη να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη προέδρου Πρωτοδικών. Επίσης, εάν ο δικαστικός δεν έχει απαντήσει εντός 24ώρου, θα σημαίνει ότι συναινεί στην απαγόρευση.

Στη ρύθμιση για «διάλυση» συνάθροισης, προβλέπεται πλέον η παρουσία και συμφωνία εισαγγελέα. Επίσης, εάν δεν παρίσταται, τότε ενημερώνεται αμελλητί.

Τέλος, αφαιρείται το λεγόμενο «ιδιώνυμο»: Στο άρθρο 13, παράγραφος 1, αφαιρείται η πρόβλεψη ότι όποιος συμμετέχει σε διαδήλωση ή πορεία, που είναι απαγορευμένη, τιμωρείται με έως ένα έτος φυλάκιση.

Η έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής

Απορρίπτει βασικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου Χρυσοχοΐδη η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής.

«Οι οργανωτές και οι εκπρόσωποι της συνάθροισης δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να υποχρεούνται να πληρώνουν για ζηµιές πουπροκλήθηκαν από άλλους συµµετέχοντες σε µια συνάθροιση (εκτός εάν τις υποκίνησαν ή τις προκάλεσαν άμεσα», αναφέρει η Επιστημονική Υπηρεσία στην έκθεσή της που δημοσιεύθηκε πριν από λίγο.

«Μόνη η παράλειψη της γνωστοποίησης δεν επηρεάζει τη νοµιµότητα της συνάθροισης, ούτε διαφοροποιεί τη συνταγµατική προστασία της µη γνωστοποιηθείσας συνάθροισης», επισημαίνει σε άλλο σημείο.

Συγκεκριμένα για τις ευθύνες του οργανωτή η Επιστημονική Υπηρεσία επικαλείται την Επιτροπή της Βενετίας του Συµβουλίου της Ευρώπης και το Γραφείο Δηµοκρατικών Θεσµών του ΟΑΣΕ, οι οποίοι «Κατευθυντήριες Γραµµές για την ελευθερία ειρηνικής συνάθροισης» αναφέρουν σχετικά:

«Οι οργανωτές και οι επιµελητές [συνάθροισης] υποχρεούνται να καταβάλλουν εύλογες προσπάθειες για να συµµορφώνονται µε τις νοµικές απαιτήσεις και να διασφαλίζουν ότι οι συναθροίσεις τους είναι ειρηνικές. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να θεωρούνται υπεύθυνοι για την παράλειψη εκτέλεσης των καθηκόντων τους, σε περιπτώσεις όπου δεν είναι ατοµικά υπεύθυνοι, π.χ. ζηµία περιουσιακών αγαθών ή διατάραξη ή βίαιες πράξεις που προκαλούνται από συµµετέχοντες στη συνάθροιση ή θεατές που ενεργούν ανεξάρτητα. Η ευθύνη εκ µέρους των οργανωτών ή επιµελητών υφίσταται µόνον εφόσον έχουν προσωπικά και εσκεµµένα υποκινήσει, προκαλέσει ή συµµετάσχει σε πραγµατική ζηµία ή διατάραξη (…). Αν µια συνάθροιση εξελιχθεί σε σοβαρή δηµόσια διατάραξη, είναι ευθύνη του Κράτους, όχι του οργανωτή, εκπροσώπου ή επιµελητή της συνάθροισης, να περιορίσει τη ζηµία που προκαλείται. Οι οργανωτές και οι εκπρόσωποι της συνάθροισης δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να υποχρεούνται να πληρώνουν για ζηµιές πουπροκλήθηκαν από άλλους συµµετέχοντες σε µια συνάθροιση (εκτός εάν τις υποκίνησαν ή τις προκάλεσαν άμεσα».

«Γεννάται προβληµατισµός κατά το µέρος που, εξ αποτελέσµατος, εισάγεται σύστηµα οιονεί εγγυητικής ευθύνης του οργανωτή», υπογραμμίζει η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής και συνιστά: «για λόγους ασφάλειας δικαίου, σκόπιµο θα ήταν να τροποποιηθεί η παρ. 2 του άρθρου 13 και να αναδιατυπωθεί η φράση «και αποδεικνύει ότι είχε λάβει όλα τα αναγκαία και πρόσφορα µέτρα για την πρόληψη και αποτροπή της ζηµίας, σύµφωνα µε το άρθρο 4» ως εξής: «και αποδεικνύει ότι έχει τηρήσει τις υποχρεώσεις του, όπως αυτές αναφέρονται περιοριστικά στα στοιχεία α, β και γ του άρθρου 4»».

Ανάλογες συστάσεις κάνει και για τον περιορισμό των πορειών αναφέροντας πως «θα ήταν σκόπιµο, η φράση «δύναται να υποδεικνύει ενδεικτικά, ως εναλλακτικές επιλογές, άλλες περιοχές, κατάλληλες για την πραγµατοποίηση της συνάθροισης» να αναδιατυπωθεί ως εξής: «υποδεικνύει ενδεικτικά, εφόσον είναι εφικτό, ως εναλλακτικές επιλογές, άλλες περιοχές, κατάλληλες για την πραγµατοποίηση της συνάθροισης»».