Μανώλης Γλέζος: Η νύχτα που κατέβασε τη σημαία των Ναζί, η μάνα του και η πολιτική

15:57 30/3/2020 - Πηγή: iEidiseis

Ο Μανώλης Γλέζος δεν υπήρχε περίπτωση να δώσει συνέντευξη και να μην ερωτηθεί για εκείνη τη νύχτα της 30ης Μαΐου του 1941 όταν κατέβαζε τη σημαία των Ναζί από τον βράχο της Ακρόπολης. Πώς θυμόταν ο ίδιος τα γεγονότα και η πολιτική του διαδρομή μετά την απελευθέρωση και η δράση του στα χρόνια της μεταπολίτευσης. 

Ο Μανώλης Γλέζος η ιστορική μορφή της Αριστεράς και της Αντίστασης έφυγε την Δευτέρα 30

Μαρτίου σε ηλικία 98 ετών. Γεννήθηκε στη Νάξο (Απείρανθος), το 1922 και αν υπάρχει μία νύχτα που σημάδεψε τη ζωή του αυτή είναι εκείνη της 30ής προς 31ης Μαΐου 1941. Τότε μαζί με τον Λάκη Σάντα υπήρξαν οι πρωταγωνιστές μίας εκ των πρώτων αντιστασιακών πράξεων στην κατεχόμενη Ελλάδα την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, κατεβάζοντας τη νύχτα τη σημαία της Ναζιστικής Γερμανίας από τον ιστό του βράχου της Ακρόπολης, στην Αθήνα.

Το πρωί της 30ης Μαΐου 1941, ο Γλέζος και ο Σάντας πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει. Οι Γερμανοί με προκηρύξεις κόμπαζαν για το κατόρθωμά τους. Οι δύο νέοι αποφάσισαν να δράσουν .  Όπλα δεν είχαν, παρά μόνο ένα φαναράκι κι ένα μαχαίρι. Το βράδυ πήδηξαν τα σύρματα, σύρθηκαν ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και άρχισαν να σκαρφαλώνουν από τις σκαλωσιές, που είχαν φτιάξει οι αρχαιολόγοι για τις ανασκαφές. Φθάνοντας σε απόσταση λίγων μέτρων από τον ιστό της σημαίας δεν αντιλήφθηκαν κανένα φρουρό και με γρήγορες κινήσεις κατέβασαν από τον ιστό το μισητό σύμβολο του ναζισμού.

Ο ίδιος ο Μανώλης Γλέζος μιλώντας στο Vice και τον Δημήτρη Θεοδωρόπουλο το 2017 περιγράφει: «Η πιο έντονη ανάμνηση της ζωής μου, είναι η μάνα μου. Με ρωτάνε διαρκώς για τη σημαία. Εγώ όμως, ακόμα κι από την ιστορία της σημαίας, θυμάμαι τη μάνα μου. Όταν γυρίζαμε εκείνη την ημέρα στα σπίτια μας, η ώρα ήταν περασμένη, μετά τα μεσάνυχτα. Πάω στο σπίτι και βλέπω τη μάνα μου ένα κουβάρι στα σκαλοπάτια απ' έξω. Με περίμενε. Την πλησιάζω και της λέω, "Μάνα!". Σηκώνεται απότομα, με πιάνει από τον λαιμό, με πάει στην κουζίνα για να μην ακούσουν οι άλλοι και ξυπνήσουν και μου λέει, "Πού ήσουν;". Τότε εγώ ανοίγω το σακάκι και της δείχνω το κομμάτι της σβάστικας που είχαμε κόψει. Με αγκαλιάζει, με φιλάει και μου λέει, "Πήγαινε κοιμήσου". Την άλλη μέρα το πρωί, ακούω τον εξής διάλογο: Ο πατριός μου τη ρωτάει, "Πού ήταν χθες το βράδυ ο μεγάλος σου γιος;". Του απαντάει, "Ανέβα στην ταράτσα και κοίταξε στην Ακρόπολη". Ποτέ μου δεν τη ρώτησα πώς το κατάλαβε. Θα το θεωρούσα προσβολή στη νοημοσύνη της. Αλλά για μένα αυτό ήταν το πιο συγκινητικό συμβάν στην ιστορία μου. Η μάνα μου».

«Πώς κατεβάσαμε τη σημαία; Έγινε ένα σκαρφάλωμα, αλλά δεν μπορέσαμε να την κατεβάσουμε αρχικά. Κρεμαστήκαμε μαζί με τον Λάκη, αλλά υπήρχαν τρία συρματόσχοινα που έπρεπε να κόψουμε. Τα λύσαμε. Και τότε την ταρακουνήσαμε και μετά από λίγο, έπεσε πάνω μας. Μας κουκούλωσε. Η ώρα κόντευε μία το πρωί. Κόψαμε από ένα κομμάτι ο καθένας μας και το υπόλοιπο το ρίξαμε στο σπήλαιο της Αγραύλου όπως ήταν ως τότε γνωστό. Σήμερα οι αρχαιολόγοι το χαρακτηρίζουν ως Μυκηναϊκή Κρήνη».

Σε συνέντευξη Τύπου επίσης το 2017 με αφορμή την παρουσίαση της ταινίας «Ο τελευταίος Παρτιζάνος» - οδηγίες αντίστασης από τον Μανώλη Γλέζο» είπε σε ερώτηση σχετικά με το αν ο Αντώνης Μοσχοβάκης (σ.σ. υπήρξε ιστορικός και κριτικός κινηματογράφου στην Αυγή και την Ελευθεροτυπία), ήταν στην ομάδα που κατέβασαν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη.

«Στο ραντεβού που έγινε εκείνη την ημέρα στην πλατεία ήταν και ο Αντώνης Μοσχοβάκης και όταν του είπαμε ότι σχεδιάζουμε να κατεβάσουμε τη σημαία εκείνος είπε ότι δεν καταλαβαίνει την αξία αυτού του εγχειρήματος και για ποιο λόγο το κάνουμε αυτό. Εμείς του είπαμε να μείνει έξω ώστε αν σκοτωθούμε να είναι μάρτυρας αυτής της αντιστασιακής πράξης» και πρόσθεσε: «Η ιδέα μας ήρθε επειδή ακούσαμε τον Χίτλερ να λέει ότι τώρα η Ευρώπη είναι ελεύθερη από τη γερμανική κατοχή και εγώ είπα: Τώρα θα σου δείξουμε εμείς αν η Ευρώπη είναι ελεύθερη».

Ερωτηθείς επίσης αν επί υπουργίας της Μελίνας Μερκούρη οι αρχαιολόγοι εμπόδισαν την ανασκαφή σε μία μυκηναϊκή κρήνη όπου ο Μανώλης Γλέζος είχε πετάξει τη σημαία, ο ίδιος απάντησε: «Δεν είναι έτσι. Επειδή το έδαφος που στηρίζεται η Ακρόπολη είναι σχιστολιθικό, το έδαφος είναι ευάλωτο σε κάθε ανασκαφή. Εγώ εμπόδισα την Μελίνα να συνεχίσει τις ανασκαφές για να μην πέσει η Ακρόπολη. Άλλωστε εκτιμώ ότι οι Γερμανοί βρήκαν τη σημαία και την πήραν μαζί τους». 

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Μανώλης Γλέζος συνελήφθη τρεις φορές από τους Γερμανούς, φυλακίστηκε και κατόρθωσε να δραπετεύσει, ενώ ο Λάκης Σάντας ξέφυγε από τους διώκτες του και κατετάγη στον ΕΛΑΣ.

Η δημοσιογραφία μετά την απελευθέρωση

Μετά την απελευθέρωση, ο Γλέζος εργάσθηκε ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα “Ριζοσπάστης” και κατάφερε μετά από δύο χρόνια να γίνει αρχισυντάκτης και υπεύθυνος έκδοσης της εφημερίδας. Φυσικά δε θα μπορούσε να γλιτώσει από την παράνοια του Εμφυλίου και έτσι φυλακίστηκε αρκετές φορές και άλλες τόσες δέχθηκε ως ποινή τον θάνατο για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Ευτυχώς καμία εξ’ αυτών καμία δεν εκτελέσθηκε λόγω της αγανάκτησης του Ελληνικού λαού και της κατακραυγής του διεθνούς τύπου.

Τελικά, αν και φυλακισμένος, κατάφερε να κάνει το πολιτικό του ντεμπούτο και να εκλεγεί βουλευτής υπό τη σημαία της ΕΔΑ ( Ενωμένης Δημοκρατικής Αριστεράς) και αργότερα να οριστεί διευθυντής της εφημερίδες “ΑΥΓΗ”.

Η πολιτική στα χρόνια της μεταπολίτευσης

Μετά το τέλος της Χούντας ο Μανώλης Γλέζος ασχολήθηκε κυρίως με την πολιτική, καθώς στις βουλευτικές εκλογές του 1981 και του 1985, όπου η ΕΔΑ αποφάσισε συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, ο Μανώλης Γλέζος εκλέχτηκε Βουλευτής στην Α’ εκλογική περιφέρεια Αθηνών και στην Β’ εκλογική περιφέρεια Πειραιώς αντίστοιχα. Στις 19 Ιουνίου 1985 ανεξαρτητοποιήθηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ. Την 1η Ιανουαρίου 1987 παραιτήθηκε του βουλευτικού του αξιώματος. Το 1984 έγινε Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Στις βουλευτικές εκλογές του 2000 ήταν υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του Συνασπισμού. Το 2002, διαμόρφωσε την πολιτική ομάδα Ενεργοί Πολίτες. Η πολιτική ομάδα σε συνεργασία με τον Συνασπισμό και άλλα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς, μέσω του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές του 2004. Το 2002 εκλέχθηκε Νομαρχιακός Σύμβουλος Αθηνών>-Πειραιά της περιφέρειας Αττικής επικεφαλής του ανεξάρτητου συνδυασμού Ενεργοί Πολίτες συγκεντρώνοντας ποσοστό 11%. Την υποψηφιότητά του υποστήριξε ο Συνασπισμός,άλλες κινήσεις και σχήματα της Αριστεράς καθώς και ανένταχτοι του χώρου.

Εκεί ξεκίνησε στην ουσία και η συνεργασία με το ΣΥΡΙΖΑ για την οποία ήταν στην επικαιρότητα τα τελευταία χρόνια και μέχρι το 2015. Εκλέχθηκε βουλευτής Επικρατείας με το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ καθώς και Ευρωβουλευτής. Παρόλα αυτά, δεν δίστασε να εκφράσει τη διαφωνία του με την μετεκλογική στάση του κόμματος, όταν και γινόταν η περίφημη διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Ο Γλέζος κατηγόρησε το κόμμα για υποχώρηση από τις προεκλογικές δεσμεύσεις και δεν άργησε να αποτελέσει παρελθόν