Μειώσεις μισθών 50%: Ποιοι κινδυνεύουν, πότε μπορεί να επιβληθεί στον εργαζόμενο

08:11 9/4/2020 - Πηγή: iEidiseis

Διευκρινίσεις του εργατολόγου Κώστα Τσουκαλά για το μέτρο της εκ περιτροπής εργασίας που φέρνει μειώσεις μισθών 50% σε εργαζόμενους επιχειρήσεων που πλήττονται από τον κορονοϊό. Τι λέει στο iEidiseis για την πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που έχει δημιουργήσει ανησυχία.

Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 20/3, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ένα νέο σχήμα εκ περιτροπής εργασίας για τους εργαζομένους των επιχειρήσεων που πλήττονται από τον κορονοϊό έρχεται σήμερα

στην Ολομέλεια της Βουλής προς ψήφιση.

Το iEidiseis επικοινώνησε με τον εργατολόγο Κώστα Τσουκαλά σχετικά με τη διάταξη του άρθρου 9 της ΠΝΠ, περί «προσωπικού ασφαλούς λειτουργίας», το οποίο έχει προκαλέσει την ανησυχία πολλών εργαζομένων για μειώσεις μισθών 50%.

Μείωση αποδοχών

Ειδικότερα, «με την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου, οι επιχειρήσεις που υπάγονται στους πληττόμενους ΚΑΔ, έχουν δικαίωμα μονομερώς και χωρίς διαβούλευση να μετατρέψουν τη σύμβαση εργασίας έως και του 50% του προσωπικού τους σε εκ περιτροπής, με εργασία μισές μέρες το μήνα και τις αντίστοιχες μειωμένες αποδοχές», σημειώνει ο κ. Τσουκαλάς.

Κληθείς να σχολιάσει τη συγκεκριμένη πρόβλεψη, ο νομικός τονίζει πως «χαρακτηρίζεται από μονομέρεια καθώς ο εργαζόμενος δεν έχει δικαίωμα να διαφωνήσει, αλλά υποχρεούται να συμμορφωθεί με την απόφαση του εργοδότη.

Μάλιστα, για πρώτη φορά, χορηγείται στον εργοδότη το δικαίωμα να μετατρέψει μια σύμβαση μερικής απασχόλησης (π.χ τετράωρου ημερήσιου ωραρίου) ταυτόχρονα σε εκ περιτροπής (εργασία μισές μέρες το μήνα)».

«Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ένας εργαζόμενος που απασχολείτο με τετράωρο και με μισθό αναφοράς τον κατώτατο μισθό, με την ταυτόχρονη εφαρμογή του εκ περιτροπής θα λαμβάνει καθαρές αποδοχές μικρότερες από 200 ευρώ, το μισό δηλαδή από το επίδομα ανεργίας», επισημαίνει.

«Στον αέρα» το προσωπικό ασφαλείας

Παράλληλα, «οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να αντιδράσουν για το διάστημα που ισχύει η δυνατότητα αυτή του εργοδότη», απαντά ο κ. Τσουκαλάς σε σχετική ερώτηση.

Ο ίδιος τονίζει ότι «η πράξη νομοθετικού περιεχομένου ορίζει ως χρονικό διάστημα ισχύος του μέτρου τους 6 μήνες, αλλά μετά από την κριτική που δικαίως ασκήθηκε στο μέτρο, τελικά υπήρξε περιορισμός του χρονικού διαστήματος. Δυνάμει όμως της υπουργικής απόφασης, ο υπουργός μπορεί με νέα απόφαση να παρατείνει την ισχύ του μέτρου».

Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί πως «δεν προβλέπεται έως τώρα κάποιο άλλο βοήθημα για τους εργαζομένους που θα τεθούν στο σύστημα λειτουργίας με προσωπικό ασφαλείας (το νέο εκ περιτροπής σύστημα)», σύμφωνα με τον ίδιο.

Και οι μη πληγείσες επιχειρήσεις μπορούν να μετατρέψουν συμβάσεις σε εκ περιτροπής

Εξάλλου, ο εργατολόγος εξηγεί πως «η υπουργική απόφαση περιορίζει την δυνατότητα μόνο στις επιχειρήσεις που έχουν υπαχθεί στους πληττόμενους ΚΑΔ, οι οποίοι βέβαια αποτελούν το 80% περίπου των επιχειρήσεων».

Όμως «από την ισχύ του ν.3846/2010 υπάρχει η δυνατότητα μονομερούς επιβολής του συστήματος εκ περιτροπής εργασίας στο σύνολο των επιχειρήσεων. Η διάταξη αυτή δεν έχει καταργηθεί και παραμένει σε ισχύ». Αναφερόμενος στο προϋπάρχον πλαίσιο, ο κ. Τσουκαλάς τόνισε πως «στο παλαιό εκ περιτροπής σύστημα προϋπόθεση για να ισχύσει στο σύνολο των εργαζομένων της επιχείρησης, ήταν το να προηγηθεί τυπική διαβούλευση και να έχει ισχύ για έως και 9 μήνες».

Σημειώνεται πως η ενημέρωση των εργαζομένων ή η διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους τους δεν είναι προαπαιτούμενα για τις επιχειρήσεις που θα επιλέξουν να έχουν προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας, σύμφωνα με τις διατάξεις της πρόσφατης ΠΝΠ (βλ. παρακάτω).

«Άρα», συνεχίζει ο κ. Τσουκαλάς, «στην πράξη και οι μη πληγείσες επιχειρήσεις μπορούν μονομερώς να μετατρέψουν σε εκ περιτροπής τις συμβάσεις των εργαζομένων τους».

Μεροληψία υπέρ των εργοδοτών;

«Σίγουρα η διάταξη που προβλέπει την παράταση αναγγελίας των τροποποιήσεων του ωραρίου των εργαζομένων μιας επιχείρησης στις αρχές Μαΐου, για αλλαγές στο ωράριο των μηνών Μαρτίου και Απριλίου, καθιστά αδύνατο τον έλεγχο αυθαιρεσιών, καθώς ο εργοδότης μπορεί να απασχολεί υπερωριακά τον εργαζόμενο ή ακόμα και Κυριακή χωρίς να καταβάλλει την πρόσθετη αποζημίωση και να μην μπορεί να ελεγχθεί», παρατηρεί εξάλλου ο εργατολόγος κληθείς να σχολιάσει τις όποιες προβληματικές στα υπόλοιπα έκτακτα μέτρα που αφορούν στον κόσμο της εργασίας.

Ο Κώστας Τσουκαλάς ανέφερε ακόμα στο iEidiseis πως «η πρόσφατη διάταξη με την οποία ο εργοδότης που έχει αναστείλει σύμβαση εργαζομένου, έχει το δικαίωμα να ανακαλεί την αναστολή και να τον απασχολεί, δείχνει επίσης μια μεροληψία υπέρ της πλευράς των εργοδοτών».

Τέλος, τονίζει πως «οι απολύσεις στις μη πληγείσες επιχειρήσεις είναι ελεύθερες» όπως και «ότι στις επιχειρήσεις των οποίων η λειτουργία έχει διακοπεί με υπουργική απόφαση, η απαγόρευση απολύσεων ισχύει μόνο για το διάστημα της αναστολής λειτουργίας. Αμέσως μετά μπορούν ελεύθερα να προχωρήσουν σε απολύσεις».

Τι προβλέπει το άρθρο 9 της ΠΝΠ

Αναλυτικά, το 9ο άρθρο της Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 20/03 με τίτλο «Κατεπείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού COVID-19, τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης» αναφέρει τα ακόλουθα:

1. Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού COVID-19, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, o εργοδότης δύναται, με απόφασή του, να ορίζει προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης ως εξής:

α) Κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ' ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες με περίοδο αναφοράς τον μήνα, συνεχόμενα ή διακεκομμένα,

β) Ο ανωτέρω τρόπος οργάνωσης της εργασίας γίνεται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης,

γ) Εργοδότης που θα εφαρμόσει αυτόν τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας υποχρεούται να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν κατά την έναρξη εφαρμογής του.

2. Στο τέλος κάθε μήνα ο εργοδότης υποχρεούται να δηλώνει την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας σε ειδικό έντυπο στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.

3. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.

Ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, σχολιάζοντας τις αντιδράσεις - στις οποίες μέρος έλαβαν και πολλά συνδικάτα, πλην των κομμάτων της αντιπολίτευσης - για το «προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας» με παρέμβασή του στο ΑΠΕ ΜΠΕ στα τέλη Μαρτίου είχε κάνει λόγο για μέτρα «έκτακτα, προσωρινά, αλλά αναγκαία» που λαμβάνονται «για να διαφυλάξουμε τις θέσεις εργασίας απέναντι στον κίνδυνο της κατάρρευσης».

«Το μέτρο για ‘προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας’, με εκ περιτροπής εργασία, αφορά αποκλειστικά επιχειρήσεις που έχουν υποστεί ισχυρό πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητά τους και εντάσσονται σε συγκεκριμένο και καθορισμένο Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ). Πρόκειται για ένα εντελώς προσωρινό, αναγκαίο και επείγον μέτρο, που θα λήξει άμεσα με τον τερματισμό της κρίσης, σε δύο ή τρεις μήνες και, σε κάθε περίπτωση, όχι πέραν του εξαμήνου», είχε επισημάνει ο αρμόδιος υπουργός