Νέα κρίση στο Ασφαλιστικό: Οι πολλές συνταξιοδοτήσεις φέρνουν αύξηση ορίων ηλικίας και μειώσεις αποδοχών

06:17 30/12/2024 - Πηγή: iEidiseis

Μόλις έξι χρόνια ανάπαυλας από τις αλλεπάλληλες περικοπές των συντάξεων και την αύξηση των ηλικιακών ορίων της περιόδου 2010-18.

Τελευταία προθεσμία για κατάθεση αίτησης συνταξιοδότησης εντός του 2024 σήμερα κι αύριο, με ενσωμάτωση της αναπροσαρμογής αποδοχών κατά 2,4% και την αναδρομική καταβολή των συντάξεων από 1/1/2025.

Για οποιαδήποτε αίτηση μέσα στο 2025 η αύξηση του 2,4% θα ισχύει για την εθνική σύνταξη, θα λαμβάνει δηλαδή ο ασφαλισμένος 436,4 ευρώ για τουλάχιστον 20 έτη στον ΕΦΚΑ, ενώ οι συντάξιμες αποδοχές θα αναπροσαρμοστούν

κατά 2,7% (όσο και ο επίσημος πληθωρισμός φέτος). Οδηγώντας οριακά σε καλύτερη ανταποδοτική σύνταξη για όσους επιλέξουν την συνταξιοδότηση μέσα στο 2025.

Ωστόσο, τα οικονομικά του ΕΦΚΑ παραπέμπουν σε νέα οικονομική κρίση του Ασφαλιστικού Συστήματος, με κατώτερες του επίσημου πληθωρισμού αυξήσεις (μείωση στο διαθέσιμο εισόδημα) και αύξηση στα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση. Και αυτό μόλις έξι χρόνια ανάπαυλας από τις αλλεπάλληλες περικοπές των συντάξεων και την αύξηση των ηλικιακών ορίων της περιόδου 2010-18. Ονομαστικές μειώσεις και περικοπές εκείνης της περιόδου οι οποίες, σε πολλές περιπτώσεις, επεκτάθηκαν άνω του 45% των αποδοχών.

Κρίση του Ασφαλιστικού που φέτος αποτυπώθηκε με την αύξηση κατά 1 δισ. ευρώ του κόστους συνταξιοδότησης (σ.σ. πέραν των ονομαστικών αυξήσεων) και αναμένεται η ίδια αρνητική εξέλιξη να σημειωθεί και το 2025 λόγω των 210.00 και πλέον αιτήσεων συνταξιοδότησης που αναμένεται να κατατεθούν μέχρι αύριο 31 Δεκεμβρίου. Αριθμός (αιτήσεων) ρεκόρ για τα δεδομένα του ΕΦΚΑ!

Μια αρνητική εξέλιξη στα οικονομικά που, ναι μεν επηρεάζεται από το Δημογραφικό και τη γήρανση του πληθυσμού, ωστόσο είναι και οι πολιτικές επιλογές που εντείνουν αυτή την κρίση, Όπως:

Το κίνητρα πρόωρης συνταξιοδότησης με ταυτόχρονη ανάληψης εργασίας χωρίς πέναλτι από τον ΕΦΚΑ. Κάτι που αποτυπώνεται και στο ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων. Την σχεδόν μηδενική προσαύξηση της σύνταξης για παραμονή στην εργασία για περισσότερα από 40 έτη (+0,5% για κάθε έτος, όταν το ποσοστό ανταπόδοσης από το 36ο έως το 49ό είναι +2,55% για κάθε χρόνο).

Παράλληλα, η έκρηξη των δαπανών/μεταβιβάσεων, έρχεται την στιγμή που η τάση διεθνώς παραπέμπει σε μείωση των επιβαρύνσεων της εργασίας. Άρα οδηγούν σε περικοπή και των ασφαλιστικών εισφορών ώστε να επιτευχθεί μείωση του έμμεσου-μη μισθολογικού κόστους ώστε. Και έτσι, από την άλλη πλευρά, να διατηρηθεί χαμηλά το μοναδιαίο/εργατικό κόστος σαν παράγοντας ανταγωνιστικότητας.

Την ίδια στιγμή αυξάνεται ο πληθωρισμός, κάτι που απαιτεί «διορθώσεις» στην αμοιβή της εργασίας, ενόσω μαίνεται η κρίση ενέργειας, γεγονός που επηρεάζει κατά κύριο λόγο το κόστος παραγωγής.

Μείωση εσόδων-συρρίκνωση συντάξεων

Μία τάση (μείωσης των ασφαλιστικών επιβαρύνσεων) που συνεπάγεται μείωση εσόδων και, αναπόφευκτα, οδηγεί σε μείωση των δαπανών (για συντάξεις).

Όσο δηλαδή δεν αυξάνονται οι εισφορές (π.χ. των ελευθέρων επαγγελματιών που ασφαλίζονται με λιγότερα ποσά κάθε μήνα από τις συνολικές εισφορές του ανειδίκευτου εργάτη), παραμένει ανέλεγκτη η εισφοροδιαφυγή, μειώνεται η συμμετοχή του κράτους (τριμερής χρηματοδότηση σου Ασφαλιστικού) στη συνταξιοδοτική δαπάνη, τόσο θα ασκούνται πιέσεις συμπίεσης (μόνο) στην πλευρά των δαπανών για μείωση των συντάξεων και αύξηση των ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση.

Ήδη 700.000 συνταξιούχοι για το 2025 δεν έλαβαν αύξηση (με το τρικ της «προσωπικής διαφοράς»), ενώ «παγωμένες» αποδοχές είχαν 950.000 συνταξιούχοι το 2023 και 850.000 φέτος.

Οι επικουρικές σύνταξες 1,3 εκ. ασφαλισμένων δεν έχουν αναπροσαρμοστεί εδώ και τρία χρόνια.

Από το 2023 που άρχισαν να αποδίδονται κάποιες αυξήσεις, αυτές αποδείχτηκαν κατώτερες ακόμη και του επίσημου πληθωρισμού. Οι συνταξιούχοι μέσα σε μια τριετία έχουν χάσει άνω του 3% έναντι του επίσημου πληθωρισμού λόγω του τρόπου αναπροσαρμογής. Και αυτό γιατί δίνεται σαν αύξηση ο μισός πληθωρισμός και το 50% της οικονομικής μεγέθυνσης (ΑΕΠ), ποσοστό αύξησης του εγχώριου προϊόντος το οποίο πάντα είναι υποδεέστερο του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) που κατατρώει το διαθέσιμο εισόδημα.

Ακόμη και το 2026 οι αναπροσαρμογές θα είναι κατώτερες του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή καθώς μετατέθηκε κατά δύο χρόνια (για το 2027 και εάν…) η πρόβλεψη για αυξήσεις στο ύψος των μέσων αμοιβών της εργασίας.

Ήδη το 2024 το ποσό που δαπανήθηκε για αυξήσεις ήταν 420 εκ. ευρώ επί 33 δισ. ευρώ συνολικής συνταξιοδοτικής δαπάνης ήτοι 1,27% αύξηση και για το 2025 μόλις 398 εκ. στα 34 δισ. της συνολικής δαπάνης του ΕΦΚΑ (αύξηση 1,17%).

Μάλιστα το 2027 προβλέπεται και η αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης λόγω αύξησης του προσδόκιμου ζωής στο 65ο έτος της ηλικίας.