Πώς μεταδίδεται η μηνιγγίτιδα και ο ρόλος των σωστών εμβολιασμών

06:43 30/1/2025 - Πηγή: iEidiseis

Ειδικοί μιλούν στο iEidiseis με αφορμή τα κρούσματα της μηνιγγίτιδας.

Δεν ήταν άλλο ένα περιστατικό… Ήταν ο Σωκράτης. Μόλις 20 ετών. Δίδυμος με την αδελφή του με την οποία έμεναν μαζί στην Πάτρα. Σπούδαζε στο Τμήμα Διοικητών Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Ήταν ο γιος μίας μάνας ηρωίδας που έχει εργαστεί σκληρά για να δώσει ευκαιρίες στα παιδιά της. Κατέληξε μόλις 2 ώρες αφού μπήκε στο νοσοκομείο από την «κεραυνοβόλο» μορφή της μηνιγγίτιδας.

Με την ανακοίνωση του τραγικού του τέλους, το Πανεπιστήμιο Πατρών

ανακοίνωσε τα ακόλουθα μέτρα για την προστασία των συμφοιτητών του:

-Εφαρμογή προληπτικής αγωγής: Σε συνεργασία με τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές, στο κεντρικό αμφιθέατρο στο campus Κουκούλι κλήθηκαν όλοι οι φοιτητές που έγραφαν στην ίδια αίθουσα με το κρούσμα καθώς και όλο το προσωπικό πάσης φύσεως (μέλη ΔΕΠ, διοικητικό, καθαριότητας) που ήρθαν σε στενή επαφή με το κρούσμα και τους χορηγήθηκε χημειοπροφύλαξη από το κλιμάκιο της Δημόσιας Υγείας.

-Απολύμανση χώρων : Αν και ο μηνιγγιτιδόκοκκος μεταδίδεται με την μεταφορά του σάλιου και άλλων αναπνευστικών εκκριμάτων σε δραστηριότητες όπως βήχας, φιλί και μάσηση των παιχνιδιών και δεν επιβιώνει στο περιβάλλον, έγινε απολύμανση όλων των χώρων του Τμήματος καθώς και του πανεπιστήμιου όπου ενδέχεται να υπήρξε παρουσία του φοιτητή.

-Αναβολή εξετάσεων: Επίσης για λόγους καθαρά και μόνο ψυχολογικούς ακυρώνονται οι εξετάσεις 28/1 και 29/1 και τα μαθήματα θα εξεταστούν στις 13/2 και 14/2 σε συνεννόηση με την Πρόεδρο του Τμήματος.

-Προληπτική ενημέρωση και καθοδήγηση: Στείλαμε άμεσα οδηγίες στους φοιτητές, το προσωπικό και τα μέλη του τμήματος για τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας και τα μέτρα προφύλαξης (οδηγίες ΕΟΔΥΥ).

-Λειτουργεί 1135 24ωρη γραμμή υποστήριξης για τη δημόσια υγεία του Κέντρου Επιχειρήσεων του ΕΟΔΥ, όπου παρέχονται πληροφορίες και ενημέρωση για τη μηνιγγίτιδα και ότι άλλο χρειαστεί.

Ευτυχώς δεν έχει μέχρι στιγμής παρουσιαστεί συρροή κρουσμάτων στο Πανεπιστήμιο Πάτρας και γενικά στην περιοχή εξ ου και ακυρώθηκε η έλευση κλιμακίου του ΕΟΔΥ στην πόλη.

Αλλά συνολικά, στην Ελλάδα το 2024 καταγράφηκαν 37 κρούσματα, και το 90% αυτών ήταν μηνιγγιτιδόκοκκος τύπου Β.

Υπάρχει δε σαφής ανοδική τάση κάθε χρόνο: Το 2020 και το 2021 τα περιστατικά είχαν μειωθεί πάρα πολύ λόγω της πανδημίας με το 2021 να καταγράφονται μόλις 5. Το 2023 είχαν πια αρχίσει ανεβαίνουν και το 2024 έφτασαν τα 37 ενώ φέτος έχουμε ήδη 8 με τον πρώτο μήνα του έτους να μην έχει ολοκληρωθεί…

Η άποψη των ειδικών

Η καθηγήτρια Παθολογίας- Επιδημιολογίας του ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου σημείωσε μιλώντας στο iEidiseis:

«Η μηνιγγίτιδα μπορεί να οφείλεται και σε ιούς αλλά στο περιστατικό στην Πάτρα ήταν βακτηριακή που κάνει πιο βαριά νόσηση. Και για τα τρία βακτήρια που την προκαλούν, ωστόσο, μπορούμε να εμβολιάζουμε τα παιδιά. Μάλιστα από πέρσι έχουμε στη διάθεσή μας δωρεάν το εμβόλιο και για το μηνιγγιτιδόκοκκο τύπου Β».

Σε ό,τι αφορά τα επαναλαμβανόμενα κρούσματα ειδικά στην Πάτρα, σημείωσε η καθηγήτρια: «Φέτος δεν έχουμε συρροή. Πέρσι όμως είχαμε στην Πάτρα 3 κρούσματα σε 3 μήνες… Αυτό είναι συρροή. Φυσικά το τελευταίο περιστατικό δεν συνδέεται χρονικά με τα περσινά».

Ο ΕΟΔΥ έχει ήδη συστήσει χημειοπροφύλαξη (δηλαδή προληπτική λήψη ειδικής αντιβίωσης) για όσους ήρθαν σε επαφή με τον άτυχο 20χρονο τις τελευταίες ημέρες.

Όπως εξηγεί η Δρ Ψαλτοπούλου, «το 10% των Ελλήνων είναι φορείς στο ρινοφάρυγγα χωρίς να νοσούν. Μπορεί όμως να υπάρξει και η κεραυνοβόλος μορφή της νόσου στην οποία ο ασθενής καταλήγει πολύ γρήγορα που δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε τίποτα».

Τα δύο πιο ειδικά συμπτώματα που πρέπει να μάς οδηγούν αμέσως στο νοσοκομείο είναι:

Δυσκαμψία στον αυχένα.

Αιμορραγικό εξάνθημα στο δέρμα.

«Πάντως όσο μεγαλώνουμε, μειώνεται η πιθανότητα να εμφανίσουμε μηνιγγίτιδα», καταλήγει η καθηγήτρια του ΕΚΠΑ.

Ομοίως, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Δρ Χατζηχριστοδούλου έχει εξηγήσει ότι στην κοινότητα υπάρχουν άτομα που είναι χρόνιοι, ασυμπτωματικοί φορείς, και μεταδίδουν το μικρόβιο σε άλλους.

«Κάποιος που είναι καπνιστής, ένα άτομο με ανοσολογικά ελλείμματα, κάποιος ο οποίος έχει λάβει πρόσφατα αντιβιοτικά ή έχει περάσει μία ίωση είναι πιο ευάλωτος απέναντι στο μικρόβιο» εξηγεί.

Τα εμβόλια

Πέρυσι το καλοκαίρι εγκρίθηκε από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών η δωρεάν χορήγηση του εμβολίου Bexsero για τη μηνιγγίτιδα τύπου Β σε παιδιά κάτω των 18 μηνών. Μέχρι τότε όμως το έκαναν μόνο τα παιδιά των γονέων που είχαν να πληρώσουν 100 ευρώ τη δόση επί 3 δόσεις, δηλαδή 300 ευρώ για κάθε παιδί τους! Και ακόμα και τώρα, δεδομένου ότι εγκρίνεται η δωρεάν χορήγηση μόνο στα βρέφη, έχουν μείνει ακάλυπτα πολλά μεγαλύτερα παιδιά.

Όσον αφορά τον εμβολιασμό, εδώ και χρόνια στη χώρα μας πραγματοποιείται υποχρεωτικά εμβολιασμός για μηνιγγιτιδόκοκκο, πνευμονιόκοκκο και αιμόφιλο ινφλουέντζα τύπου Β, μικρόβια που προκαλούν πάνω από το 75% όλων των κρουσμάτων βακτηριακής μηνιγγίτιδας και είναι «υπεύθυνα» για το 90% της βακτηριακής μηνιγγίτιδας στα παιδιά.

Παρ’ όλα αυτά, το εμβόλιο για τον μηνιγγιτιδόκοκκο τύπου Β δεν περιλαμβανόταν μέχρι πέρσι στο Εθνικό Πρόγραμμα Δωρεάν Εμβολιασμών, με αποτέλεσμα τα παιδιά να είναι σε πολύ μεγάλο ποσοστό ανεμβολίαστα με το συγκεκριμένο εμβόλιο.

Όπως επισημαίνει μάλιστα ο κ. Κώστας Νταλούκας, πρόεδρος των Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, χρειάζεται διεύρυνση του εμβολιασμού για μηνιγγιτιδόκοκκο Β ειδικά στους εφήβους και στα νεαρά άτομα, μετά την άνοδο των κρουσμάτων τα τελευταία τρία χρόνια.