Σταμάτης Βαρδαρός: Τι πρέπει να γίνει με την επανεκκίνηση του τουρισμού και τη δημόσια υγεία

14:25 21/6/2020 - Πηγή: iEidiseis

«Προφανώς δεν υπάρχει περιθώριο λάθους ή ολιγωρίας, καθώς το υγειονομικό, οικονομικό και κοινωνικό πλήγμα θα είναι βαρύτατο», τονίζει στο iEidiseis o πρώην αναπληρωτής Γραμματέας του υπουργείου Υγείας.

«Δεν υπάρχει απόλυτα ασφαλής τρόπος επανεκκίνησης της οικονομίας και ειδικότερα του τουρισμού, πόσο μάλλον όταν με ευθύνη της Ε.Ε. δεν υπάρχει ένα ενιαίο πρωτόκολλο για την υγειονομική διαχείριση του τουρισμού», επισημαίνει με συνέντευξή του στο iEidiseis o Σταμάτης Βαρβαρός, πρώην αναπληρωτής Γραμματέας του υπουργείου Υγείας.

Ο Σταμάτης Βαρβαρός καταθέτει τις προτάσεις του για τον

τρόπο που πρέπει να επανεκκινήσει ο τουρισμός ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η δημόσια υγεία, αναλύει τις προτάσεις του κόμματός του για το τι πρέπει να συμβεί με τη δημόσια υγεία, ενώ αναφέρεται και στο ενδεχόμενο σύγκλισης ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ στο συγκεκριμένο τομέα. «Σήμερα υπάρχουν οι δημοσιονομικές προϋποθέσεις και οι δυνατότητες σύγκλισης με την Ευρώπη στις δημόσιες δαπάνες υγείας ( 7% του ΑΕΠ)», αναφέρει μεταξύ άλλων.

Γίνεται πολλή κουβέντα τις τελευταίες εβδομάδες και μάλλον θα συνεχιστεί και τις επόμενες για την δυνατότητα η χώρα να συνδυάσει την επανεκκίνηση του τουρισμού, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η δημόσια υγεία. Τελικά υπάρχει λύση σε αυτήν την εξίσωση;

Να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα: η άρση του lockdownδεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος πέρασε, γιατί είναι αλήθεια ότι υπάρχει μία διάχυτη χαλαρότητα και μία αίσθηση ότι ο covid-19 έφυγε – σαν να πήγε διακοπές ας πούμε – και δεν θα ξαναγυρίσει, αν γυρίσει, πριν από τον επόμενο χειμώνα. Δυστυχώς δεν είναι καθόλου έτσι τα πράγματα και δυστυχώς σε τέτοιες καταστάσεις δεν υπάρχει απόλυτα ασφαλής τρόπος επανεκκίνησης της οικονομίας και ειδικότερα του τουρισμού, πόσο μάλλον όταν με ευθύνη της Ε.Ε. δεν υπάρχει ένα ενιαίο πρωτόκολλο για την υγειονομική διαχείριση του τουρισμού.

Η επιλογή του «ανοίγματος» της τουριστικής αγοράς σε επισκέπτες από άλλες χώρες, πρέπει να συνοδευτεί με ένα ολοκληρωμένο και εφαρμόσιμο σχέδιο υγειονομικής διαχείρισης στη διάρκεια της φετινής τουριστικής περιόδου, το οποίο θα περιλαμβάνει την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, την αποτελεσματική φροντίδα και την αποτροπή διασποράς κρουσμάτων Covid-19. Το «Σχέδιο Υπηρεσιών Υγείας για τη Νησιωτική Χώρα» που παρουσίασε η Κυβέρνηση θα κριθεί στα αντανακλαστικά του συστήματος υγείας και της πολιτικής προστασίας σε κάθε ύποπτο ή επιβεβαιωμένο κρούσμα Covid-19, στην επάρκεια προσωπικού και μέσων στις δημόσιες δομές των νησιών, στην καλή προετοιμασία και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού του ΕΣΥ, των ιδιωτών γιατρών αλλά και των εργαζομένων στον τουριστικό κλάδο, θα κριθεί στο συντονισμό των ενεργειών που πρέπει να γίνουν για τη διαχείριση τοπικών υγειονομικών κρίσεων.

«Το πρόβλημα έγινε ακόμη πιο έντονο κατά τα πρώτα μνημονιακά χρόνια με την μαζική ιατρική μετανάστευση που ξεπέρασε τους 16.000 γιατρούς»

Για την υγειονομική θωράκιση των νησιών απαιτείται: αποκέντρωση των διαγνωστικών εξετάσεων και διαθεσιμότητα γρήγορων μοριακών τεστ σε όλες τις δημόσιες δομές των νησιών, διευρυμένοι διαγνωστικοί έλεγχοι προληπτικού χαρακτήρα στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, διασφάλιση των προϋποθέσεων σε κάθε νοσοκομείο της νησιωτικής χώρας για διασωλήνωση, νοσηλεία σε θάλαμο αρνητικής πίεσης και διακομιδή με ασφάλεια των περιστατικών covid-19, μέριμνα για την αναβαθμισμένη υγειονομική φροντίδα πληθυσμών ειδικής ευαλωτότητας που ζουν σε κλειστές δομές στις τουριστικές περιοχές και βέβαια σχέδιο μόνιμων προσλήψεων ειδικευμένων γιατρών και άλλων επαγγελματιών υγείας στις μονάδες του ΕΣΥ των νησιών.

Προφανώς δεν υπάρχει περιθώριο λάθους ή ολιγωρίας, καθώς το υγειονομικό, οικονομικό και κοινωνικό πλήγμα θα είναι βαρύτατο. Και φυσικά δεν υπάρχει ούτε εύκολη απάντηση, ούτε δίλημμα, στο οποίο καλούμαστε να απαντήσουμε και να προκρίνουμε ανάμεσα στην προστασία της δημόσιας υγείας ήστην αποφυγή της οικονομικής καταστροφής. Αυτό είναι ένα επίπλαστο δίλημμα, διότι θα το πω εντελώς κυνικά, η επιλογή ενός εκ των δύο δεν εξασφαλίζει την αποφυγή του άλλου. Και επειδή, για να είμαστε ρεαλιστές, είναι πιθανό στη δημόσια ατζέντα να χρειαστεί να ξανανοίξει αυτή η κουβέντα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι για τις επιπτώσεις στην οικονομία δεν ευθύνεται το lockdown, αλλά η ίδια η πανδημία.Ακόμη δηλαδή και χωρίς lockdownμία υγειονομική τραγωδία θα προκαλούσε αλυσιδωτές υφεσιακές συνέπειες στην οικονομία, οι οποίες είχαν αρχίσει να γίνονται αισθητές λόγω της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης Μητσοτάκη πολύ πριν το ξέσπασμα της πανδημίας.

Για αυτό τον λόγο άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στην προώθηση της πρότασής του «Μένουμε Όρθιοι ΙΙ», που συνδυάζει παρεμβάσεις για την επόμενη μέρα της πανδημίας και στο σύστημα υγείας, και στην εργασία και στην οικονομία. Ενώ παράλληλα με την υγειονομική θωράκιση των τουριστικών προορισμών, είμαστε πεπεισμένοι ότι θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στις τοπικές οικονομίες η υλοποίηση προγράμματος εσωτερικού τουρισμού που έχει κοστολογηθεί στα 700 εκ. €.

Κύριε Βαρδαρέ την περασμένη εβδομάδα ο τομέας υγείας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε ένα πλαίσιο κινήτρων για τη στελέχωση δομών υγείας σε νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές. Γιατί τώρα αυτή η πρόταση; Μήπως έπρεπε πολλά από αυτά που προτείνετε σήμερα να είχαν λυθεί ή έστω δρομολογηθεί στη δική σας κυβερνητική θητεία;

Η υποστελέχωση και η δυσκολία στελέχωσης των δομών υγείας σε νησιωτικές και άγονες περιοχές είναι ένα σχεδόν διαρθρωτικό χαρακτηριστικό του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Το πρόβλημα έγινε ακόμη πιο έντονο κατά τα πρώτα μνημονιακά χρόνια με την μαζική ιατρική μετανάστευση που ξεπέρασε τους 16.000 γιατρούς. Μάλιστα τα χρόνια της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έγινε σημαντική προσπάθεια να καλυφθούν οι ανάγκες σε αυτές τις δομές με προκήρυξη μόνιμων θέσεων, που είναι το πρώτο και αναγκαίο βήμα, αλλά και με μία σειρά μέτρων όπως ο χαρακτηρισμός πολλών δομών ως άγονες και τη συνακόλουθη θεσμοθέτηση του επιδόματος αγόνου, του στεγαστικού επιδόματος σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, την πρόβλεψη για συνυπηρέτηση των συζύγων και τη δυνατότητα μετακίνησης σε άλλη δομή, μετά την παρέλευση 5ετίας σε άγονη περιοχή. Αυτές οι δυνατότητες υπήρχαν μέσα στο δυσχερές μνημονιακό περιβάλλον.

«Σήμερα υπάρχουν οι δημοσιονομικές προϋποθέσεις και οι δυνατότητες σύγκλισης με την Ευρώπη στις δημόσιες δαπάνες υγείας (7% του ΑΕΠ)»

Σήμερα, που η πανδημία ανέδειξε την αναγκαιότητα για την συγκρότηση ισχυρών δημόσιων συστημάτων Υγείας σε όλη την χώρα και που δεν ισχύουν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί της μνημονιακής περιόδου υπάρχει χώρος και θεωρώ πολιτική συναίνεση για μία γενναία δέσμη κινήτρων στο ιατρικό προσωπικό της χώρας, προκειμένου να παραμείνει και να στελεχώσει δομές υγείας σε νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές. Μία τέτοια δέσμη κοστολογημένων κινήτρων, που φθάνουν τα 50 εκ. € για 2.000 γιατρούς σε τέτοιες δομές, παρουσιάσαμε την περασμένη εβδομάδα στη λογική ακριβώς που είχαμε σε όλη της διάρκεια της πανδημίας, της υπεύθυνης και τεκμηριωμένης αντιπολίτευσης που αφενός ελέγχει την Κυβέρνηση και αφετέρου συμβάλει με θετικό τρόπο, με προτάσεις, παρεμβάσεις στην ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Τα κίνητρα αυτά είναι οικονομικού χαρακτήρα, όπως το ειδικό αφορολόγητο επίδομα αγόνου για ειδικευμένους γιατρούς ΕΣΥ για όλο το διάστημα της πραγματικής υπηρεσίας, που ορίζεται στα 1.000 ευρώ ή η εξομοίωση με τους αξιωματικούς των ενόπλων δυνάμεων σε ότι αφορά στη χρήση ΛΑΦ, στρατιωτικών πρατηρίων, πτητικών μέσων για μετακινήσεις, χρήση ξενώνων, κατασκηνώσεων κ.α., αλλά και πρόσθετα στεγαστικά και φορολογικά κίνητρα. Είναι ακόμη διοικητικά κίνητρα, που ξεκινούν από τη θεσμοθέτηση νέων οργανισμών, με καθιέρωση τεσσάρων τουλάχιστον οργανικών θέσεων σε θέσεις αυξημένου φόρτου, που περιλαμβάνουν ταχύτερη μισθολογική εξέλιξη μετά την παρέλευση επταετούς υπηρεσίας στις θέσεις αυτές, με υποχρέωση του γιατρού να παραμένει για 10 χρόνια στο «άγονο» νοσοκομείο. Είναι βέβαια και επιστημονικά κίνητρα, που παρέχουν τη δυνατότητα διενέργειας εξ αποστάσεως μεταπτυχιακού ή διδακτορικού κύκλου σπουδών, με ανάληψη του κόστους από το Νοσοκομείο, με υποχρέωση του γιατρού για ισόχρονη τουλάχιστον παραμονή στο Νοσοκομείο, καθώς και την υποχρεωτική μετεκπαίδευση, ανά διετία σε τριτοβάθμιο Νοσοκομείο της επιλογής του γιατρού, με ανάληψη της δαπάνης από το Νοσοκομείο.

Σας έχουμε ακούσει πολλές φορές και εσάς και τον κο. Ξανθό και άλλα στελέχη του τομέα υγείας του ΣΥΡΙΖΑ να ασκείτε κριτική στην Κυβέρνηση για την αποσπασματική και προσωρινού χαρακτήρα, όπως λέτε ενίσχυση του ΕΣΥ. Τελικά η βασική διαφορά σας σχέση με τον τρόπο που διαχειρίστηκε η Κυβέρνηση την πανδημία, αλλά και με το σχέδιό της για τη επόμενη μέρα του συστήματος υγείας στην χώρα έγκειται στις περισσότερες μόνιμες προσλήψεις;

Είναι πολύ περισσότερα από κάποιες – αρκετές – παραπάνω μόνιμες προσλήψεις. Για τον ΣΥΡΙΖΑ , η πανδημία και οι νέες ανάγκες που ήρθαν στο προσκήνιο είναι η ευκαιρία για μια «γενναία» επένδυση σε ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας, που με νέους, περισσότερους πόρους, με νέες δυνατότητες θα είναι σε θέση να καλύπτει νέες και περισσότερες ανάγκες. Σήμερα υπάρχουν οι δημοσιονομικές προϋποθέσεις και οι δυνατότητες σύγκλισης με την Ευρώπη στις δημόσιες δαπάνες υγείας ( 7% του ΑΕΠ). Τώρα είναι η στιγμή για επένδυση στο ΕΣΥ και στη Δημόσια Υγεία καθώς είναι αδιαμφισβήτητη πλέον η κοινωνική ανταποδοτικότητα της, αλλά και η αναπτυξιακή επίδραση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

«Το «Σχέδιο Υπηρεσιών Υγείας για τη Νησιωτική Χώρα» που παρουσίασε η Κυβέρνηση θα κριθεί στα αντανακλαστικά του συστήματος υγείας και της πολιτικής προστασίας σε κάθε ύποπτο ή επιβεβαιωμένο κρούσμα Covid-19, στην επάρκεια προσωπικού και μέσων στις δημόσιες δομές των νησιών, στην καλή προετοιμασία και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού του ΕΣΥ»

Για να Μείνουμε Όρθιοι στην Υγεία απαιτείται:

η ανάπτυξη και ολοκλήρωση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού και των Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ) και η οργανική ένταξη των ΤΟΜΥ στο ΕΣΥ. Η οργανική ενσωμάτωση των ΤΟΜΥ στο ΕΣΥ μετά τη λήξη της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης και η προκήρυξη αντίστοιχων μόνιμων θέσεων είναι η μόνη επιλογή για να συνεχιστεί η παροχή αξιόπιστων υπηρεσιών υγείας στον πληθυσμό ευθύνης των ΤΟΜΥ.η ενίσχυση του ΕΣΥ και των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας με ανθρώπινο δυναμικό, 4.000 μόνιμες προσλήψεις μέσα στο 2020, ενώ για τα επόμενα 3 χρόνια (2021-2022)επιπλέον 3.000 μόνιμες προσλήψεις κάθε χρόνοη ανάπτυξη Κινητών Ομάδων Υγείας (ΚΟΜΥ) για την παροχή υπηρεσιών ΠΦΥ και κατ’ οίκον φροντίδας σε πληθυσμούς με δυσκολίες πρόσβασης στις δημόσιες δομές, ειδικά στις άγονες και νησιωτικές περιοχέςη ανάπτυξη ενός διευρυμένου δικτύου πρωτοβάθμιων και κοινοτικών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας , ενίσχυση των Κέντρων Ψυχικής Υγείας και των Κινητών Μονάδων Ψυχικής Υγείας.η υλοποίηση ενός Εθνικό Σχέδιο αναβάθμισης των υποδομών-εξοπλισμού του ΕΣΥ σε βάθος πενταετίας μέσω ειδικού προγράμματος τύπου «Φιλόδημος», συγχρηματοδοτούμενου από ΠΔΕ και ευρωπαϊκούς πόρους. Προτεραιότητα η ανάπτυξη του απαραίτητου για τις ανάγκες της χώρας αριθμού δημόσιων κλινών εντατικής θεραπείας, αυξημένης φροντίδας και εντατικής νοσηλείας νεογνών , καθώς και η αναβάθμιση των χώρων που στεγάζουν τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών.Ενίσχυση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για τη συμπληρωματική κάλυψη των ανασφάλιστων (δικαιούχοι του ν. 4368/2016) με παροχές που προβλέπονται στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) και αφορούν υγειονομικό υλικό για χρόνιες ασθένειες όπως ΣΔ-ΧΑΠ , φυσικοθεραπείες-αποκατάσταση, σκευάσματα ειδικής διατροφής, ειδική αγωγή κλπ.Ενίσχυση των δημόσιων Εργαστηρίων για τη διενέργεια των απαραίτητων διαγνωστικών τεστ (μοριακός έλεγχος , ανίχνευση αντισωμάτων). Ειδική πρόβλεψη για την ενίσχυση του Κεντρικού και των Περιφερειακών Εργαστηρίων του ΕΟΔΥ με στόχο την πλήρη εργαστηριακή κάλυψη των αναγκών της Δημόσιας Υγείας.Μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και του υπόλοιπου προσωπικού του ΕΣΥ.«Θωράκιση» των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας με δημιουργία μόνιμου μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης της πανδημίας και κάθε επιδημικής έξαρσης που απειλεί τη Δημόσια Υγεία .

Οι παρεμβάσεις αυτές εντάσσονται στο πρόγραμμα «Μένουμε όρθιοι ΙΙ» που παρουσίασε ο ΣΥΡΙΖΑ , έχουν δημοσιονομικό κόστος για το 2020 περίπου 1 δις ευρώ (0,5% του ΑΕΠ) και μας φέρνουν πιο κοντά στον στρατηγικό στόχο διεύρυνσης της «χωρητικότητας» και δυνατότητας του ΕΣΥ, σε συνέργεια με τον ΕΟΠΥΥ, να καλύπτει επιπλέον ανάγκες υγείας των πολιτών οδηγώντας παράλληλα σε μείωση της πολύ υψηλής ιδιωτικής δαπάνης υγείας στην Ελλάδα, που κυμαίνεται περίπου στο 40% της συνολικής δαπάνης υγείας.

«Το ΚΙΝΑΛ ως διάδοχο πολιτικό σχήμα του ΠΑΣΟΚ διατηρεί προφανώς ιστορική σχέση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας και μπορεί να συνεισφέρει στην κουβέντα για την επόμενη μέρα του συστήματος υγείας»

Με δεδομένο και διαρκή, όπως φαίνεται τον διάλογο με τον ευρύτερο δημοκρατικό χώρο στο πλαίσιο τηςδιαδικασίας διεύρυνσης και μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ, θα βλέπατε σημεία σύγκλησης και σύνθεσης με το Κίνημα Αλλαγής, που πρόσφατα πραγματοποίησε και μία εκδήλωση για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας;

Έχω την αίσθηση ότι η ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ για την υγεία, που εδράζεται στην καθολική κάλυψη, στην ισότητα και στο ισχυρό Εθνικό Σύστημα Υγείας, τόσο αυτή που υλοποίησε στο διάστημα της κυβερνητικής του θητείας, όσο και τώρα την περίοδο της προγραμματικής, όπως λέμε, αντιπολίτευσης, είναι μία ατζέντα, θα μου επιτρέψετε τον όρο, ηγεμονική. Είναι μία ατζέντα που αξιακά κυριάρχησε την περίοδο της πανδημίας και είναι μία ατζέντα, τολμώ να πω, ευρείας αποδοχής από τις όμορες πολιτικές δυνάμεις και προς τα αριστερά και προς τον χώρο του δημοκρατικού κέντρου.

Το ΚΙΝΑΛ ως διάδοχο πολιτικό σχήμα του ΠΑΣΟΚ διατηρεί προφανώς ιστορική σχέση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας και μπορεί να συνεισφέρει στην κουβέντα για την επόμενη μέρα του συστήματος υγείας. Καλείται ωστόσο εκ των πραγμάτων να επιλέξει σε ποια πλευρά του ποταμιού θα στραφεί. Θα είναι με το ισχυρό ΕΣΥ, της καθολικής κάλυψης, της ισότητας στην φροντίδα και της προσπάθειας για κάλυψη περισσότερων αναγκών με πιο αποτελεσματικό τρόπο; Ή θα συζητήσει το σχέδιο ιδιωτικοποίησης της υγείας, μέσω των ΣΔΙΤ και την defactoδιαμόρφωση συνθηκών ανισότητας στην φροντίδα υγείας μέσω εκχώρησης της ευθύνης για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στην αυτοδιοίκηση, που εξ ορισμού διαθέτει διαφορετικές δυνατότητες από περιοχή σε περιοχή; Η υπόθεση της υγείας για εμάς είναι πρόταγμα ισότητας και αυτό άλλωστε είναι το αξιακό υπόβαθρο του ΕΣΥ, από την συγκρότησή του το 1983 μέχρι σήμερα. Επομένως το ΚΙΝΑΛ είναι αυτό που πρέπει να απαντήσει αν έχει την βούληση να συγκλίνει με το δικό μας πολιτικό σχέδιο, που εδράζεται στην στρατηγική επιλογή συνέχειας και ολοκλήρωσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας ή αν υιοθετεί μία catchallλογική, που καταλήγει σε μία ανανεωμένη αγορά υπηρεσιών υγείας.