Σύνοδος Κορυφής: Τα δύο στρατόπεδα, το ναυάγιο και η φωτογραφία της Μέρκελ

08:10 27/3/2020 - Πηγή: iEidiseis

Σε δύο στρατόπεδα η Σύνοδος Κορυφής. Η Άνγκελα Μέρκελ δεν εμφανίστηκε στην οθόνη live. Έβαλε μια φωτογραφία της και μιλούσε ο διερμηνέας της.

Με μια φωτογραφία της, χωρίς η ίδια να εμφανίζεται live στην οθόνη, η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ έβαλε φρένο στις προσδοκίες για ευρωομόλογο για τον κορονοϊό και πάγο στην Κριστίν Λαγκάρντ.

Τα στρατόπεδα χθες ήταν δύο στη Σύνοδο Κορυφής. Από τη μία πλευρά η Κριστίν Λαγκάρντ ως αρχηγός και από την άλλη η Άνγκελα Μέρκελ. 

ΜΣύμφωνα με το Bloomberg που επικαλείται καλά πληροφορημένες πηγές η πρόεδρος της ΕΚΤ επανέλαβε την πρότασή της για τα ευρωομολόγα, υπογραμμίζοντας ότι αντιμετωπίζει μία κρίση «επικών διαστάσεων» από την πανδημία του νέου κορωνοϊού. Τόνισε πως όλα τα διαθέσιμα εργαλεία θα πρέπει να αξιοποιηθούν, συμπεριλαμβανομένων των πιστωτικών γραμμών του ESM, ρευστότητας και εγγυήσεων από την Τράπεζα Ευρωπαϊκών Επενδύσεων, όπως κοινή έκδοση χρέους προκειμένου να διαμοιραστεί το ρίσκο.

Αν και η Γερμανίδα καγκελάριος, Άγκελα Μέρκελ, συμφώνησε για την κατάσταση, απέρριψε το αίτημα για αμοιβαιοποίηση χρέους και προειδοποίησε τους πάντες να μην έχουν «μη ρεαλιστικές προσδοκίες» σύμφωνα με αξιωματούχους.

Όπως μάλιστα επισημαίνεται στο ρεπορτάζ του Bloomberg o τόνος της ήταν πιο σκληρός μετά και την επιστολή των εννέα ηγετών για την έκδοση των κορονο-ομολόγων. Στο πλευρό της Γερμανίας στάθηκε και πάλι η Ολλανδία.

Η παρέμβαση Μέρκελ που έγινε μέσω διερμηνέα, με μία φωτογραφία της μόνο να εμφανίζεται στην οθόνη, ήρθε εν μέσω δραματικών εκκλήσεων για πιο δυναμική δράση από τους ομολόγους της. Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε, υπογράμμισε ότι ολόκληρη η χώρα του υποφέρει, ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε πως εάν δεν ληφθούν δυναμικές αποφάσεις η πολιτική αντίδραση που θα υπάρξει θα μπορούσε να σκοτώσει το ευρωπαϊκό εγχείρημα.

Σύμφωνα με δύο αξιωματούχους, που επικαλείται το ειδησεογραφικό δίκτυο, ο Κόντε υπογράμμισε ότι τα όσα έχουν τεθεί στο τραπέζι είναι ανεπαρκή για την αντιμετώπιση μίας ασύμμετρης απειλής. Στήριξε δε την ιδέα του Ισπανού πρωθυπουργού, Πέδρο Σάντσεθ, να ανατεθεί στους επικεφαλής των πέντε θεσμών της Ε.Ε. να καταρτίσουν κοινό σχέδιο για την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων δημοσιονομικών εργαλείων μέσα σε 10 ημέρες.

Γιατί ζητούν corona bond

Το αίτημα των εννιά ηγετών της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, για την έκδοση ενός κορονο - -ομολόγου (corona bond) με στόχο την αντιμετώπιση του μεγάλου οικονομικού αντίκτυπου που έχει ο κορονοϊός, επαναφέρει στο προσκήνιο την παλαιότερη συζήτηση για την έκδοση ευρωομολόγων, η οποία είχε γίνει στην Ευρωζώνη κατά τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008/09 και την κρίση χρέους που αντιμετώπισαν στη συνέχεια η Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου.

Ουσιαστικά αφορά στη δυνατότητα έκδοσης κοινών ομολόγων για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, ενώ σήμερα η κάθε χώρα εκδίδει τα δικά της ομόλογα με βάση το αξιόχρεο που έχει στις αγορές, δηλαδή με βάση την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητάς της από τους μεγάλους οίκους αξιολόγησης. Ο σκοπός πίσω από το αίτημα για τα ευρωομόλογα ήταν η δυνατότητα δανεισμού όλων των χωρών του ευρώ με το ίδιο χαμηλό επιτόκιο, ώστε να μην εκτροχιασθεί το δημόσιο χρέος τους, όταν το κόστος δανεισμού από τις αγορές αυξάνονταν σημαντικά για ορισμένες από αυτές τις χώρες.

Η Γερμανία και άλλες χώρες του Βορρά, που έχουν υψηλότερο αξιόχρεο και χαμηλότερο κόστος δανεισμού από τις χώρες του Νότου, απέρριψαν στο παρελθόν την έκδοση των ευρωομολόγων με το επιχείρημα ότι η κάθε χώρα πρέπει να είναι υπεύθυνη για το χρέος της. Θεωρούσαν ότι τα ευρωομόλογα δεν θα αξιολογούνταν από τους επενδυτές ως τόσο χαμηλού κινδύνου όσο τα δικά τους ομόλογα και συνεπώς το επιτόκιό τους θα ήταν μεγαλύτερο από αυτό που θα εξασφάλιζαν αν προχωρούσαν στις δικές τους εκδόσεις τίτλων. Αντί της έκδοσης ευρωομολόγων, η Γερμανία και οι άλλες χώρες του Βορρά έριξαν το μπαλάκι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να περιορίσει τις διαφορές στο κόστος δανεισμού των χωρών.

Στη διάρκεια του 2012, όταν τα επιτόκια δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας είχαν ξεπεράσει το 6%, με προφανή κίνδυνο για τη βιωσιμότητα του χρέους τους, ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα δυνητικών αγορών ομολόγων, το οποίο οδήγησε στη σταδιακή αποκλιμάκωση των επιτοκίων για τις χώρες του Νότου, ενώ με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης που ακολούθησε η ΕΚΤ από το 2015 και τις αγορές ομολόγων ύψους 2,6 τρισ. ευρώ περιόρισε σημαντικά τις διαφορές μεταξύ των επιτοκίων δανεισμού στην Ευρωζώνη, όπως αναφέρει το ΑΠΕ.

Το αίτημα για τα κορονο - ομόλογα τίθεται και πάλι σήμερα, επειδή η κρίση του κορονοϊού δημιουργεί πολύ μεγάλες δανειακές ανάγκες για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα αύξηση της ψαλίδας των επιτοκίων δανεισμού.

Ήδη, τα spreads (οι διαφορές των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης σε σχέση με αυτές των αντίστοιχων γερμανικών) αυξήθηκαν τον τελευταίο μήνα, αν και περιορίστηκαν μετά την ανακοίνωση ενός νέου προγράμματος αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ, ύψους 750 εκατ. ευρώ. Σήμερα, η απόδοση των ελληνικών 10ετών ομολόγων διαμορφώθηκε στο 1,8% και των ιταλικών στο 1,4%, ενώ των γερμανικών ήταν αρνητική (-0,35%).

Για τον ίδιο λόγο, δηλαδή τη συγκράτηση του κόστους δανεισμού των χωρών, συζητήθηκε στο Eurogroup η χορήγηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) πιστωτικών γραμμών σε χώρες που θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κόστος δανεισμού. Για το θέμα αυτό υπήρξε ευρεία στήριξη στο Eurogroup, αλλά την απόφαση θα πάρουν οι ηγέτες της ΕΕ στη σημερινή συνεδρίασή τους μέσω τηλεδιάσκεψης.

Οι ηγέτες της ΕΕ, που ζητούν την έκδοση κορονο - ομολόγων τονίζουν, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η σημερινή κρίση είναι διαφορετική από τις προηγούμενες, όταν υπήρξε άρνηση της Γερμανίας και άλλων χωρών στην έκδοση ευρωομολόγων.

Σημειώνουν ότι σκοπός των ομολόγων αυτών θα είναι η συγκέντρωση κεφαλαίων - στην ίδια βάση και προς όφελος όλων των εταίρων - και πως έτσι θα εξασφαλισθεί η σταθερή και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση των πολιτικών που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των ζημιών από την πανδημία. «Η ανάγκη ενός τέτοιου κοινού χρηματοδοτικού μέσου είναι φανερή, αφού όλοι αντιμετωπίζουμε ένα συμμετρικό εξωτερικό σοκ, για το οποίο καμία χώρα δεν φέρει ευθύνη, αλλά όλες υφίστανται τις αρνητικές του συνέπειές. Είμαστε, συνεπώς, συλλογικά υπεύθυνοι για μια αποτελεσματική και ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση.

Αυτό το κοινό οικονομικό εργαλείο μας θα πρέπει να έχει επαρκές μέγεθος και εκτεταμένη διάρκεια, ώστε να είναι απόλυτα αποδοτικό και να αποτρέπει κινδύνους υποτροπής. Τώρα και στο μέλλον», αναφέρουν, προσθέτοντας ότι τα κεφάλαια που θα συγκεντρωθούν, θα χρηματοδοτήσουν τις απαραίτητες επενδύσεις στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης όλων των χωρών-μελών αλλά και σειρά βραχυπρόθεσμων πολιτικών για την προστασία των εθνικών οικονομιών και του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.

Τι είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος συνυπέγραψε την επιστολή για την έκδοση των κορωνο-ομολόγων, προειδοποίησε πως εάν το μπλοκ δεν αντιδράσει, θα αναγκάσει την ΕΚΤ να προωθήσει ακόμη ένα μεγαλύτερο πρόγραμμα το οποίο θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Σύμφωνα με πληροφορίες ο κ. Μητσοτάκης στην τοποθέτησή του, επέμεινε στο περιεχόμενο της επιστολής για την έκδοση κορονό-ομολόγου που υπέγραψαν οι 9 ηγέτες, τονίζοντας ότι οι 9 χώρες που υποστηρίζουν την πρόταση εκπροσωπούν το 57% του Α.Ε.Π. της Ευρωζώνης.

Ο πρωθυπουργός τόνισε με έμφαση την ανάγκη λήψης γενναίων πρωτοβουλιών από την Ευρώπη επισημαίνοντας ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες ανακοινώθηκε πακέτο στήριξης της οικονομίας ύψους 2 τρισ. δολαρίων και έχουν χαθεί ήδη 3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε την αναντιστοιχία ανάμεσα στους όρους που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή αυτής της κρίσης (επική, πρωτοφανής άνευ προηγουμένου κλπ) και στα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι στιγμής και ζήτησε να διερευνηθούν όλοι οι εναλλακτικοί τρόποι μίας ενιαίας ευρωπαϊκής απάντησης.

Τέλος, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στο ζήτημα της στάσης της Τουρκίας απέναντι στη χώρα μας, και ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις συνεχιζόμενες προκλήσεις στα σύνορα, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα θα εξακολουθήσει να προστατεύει τα σύνορά της που είναι και εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόσθεσε δε με έμφαση ότι προϋπόθεση για οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση με την Τουρκία είναι ο τερματισμός των προκλήσεων. 

Η αντίδραση του Αλέξη Τσίπρα

Στην Σύνοδο Κορυφής και στο εμμονή της Γερμανίας που οδήγησε στο βέτο από Ιταλία και Ισπανία για το ευρω-ομόλογο, αναφέρθηκε σε μήνυμά του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας σημειώνει ότι «η δυσκολία δεν έγκειται στην ανάπτυξη νέων ιδεών, αλλά στο πώς θα αφήσουμε πίσω μας τις παλιές. Πόσο επίκαιρα ακούγονται τα λόγια του Τζ. Μ. Κέινς, αν και τα είπε 84 χρόνια πριν, ανάμεσα στους δύο πολέμους... Ακόμα και στις σημερινές τραγικές στιγμές για την ανθρωπότητα, η Γερμανία επιμένει εμμονικά στο μοντέλο της λιτότητας που εγκλώβισε την Ευρώπη στην κρίση» και καταλήγει:.

«Η Ευρωπαϊκή ηγεσία είτε θα αφήσει πίσω της τις καταστροφικές αυτές πολιτικές ώστε να προστατεύσει τους λαούς της, είτε θα καταδικάσει την Ε.Ε. σε μια πρωτοφανή οικονομική κρίση που θα υπονομεύσει, όχι μόνο τις θυσίες των λαών της, αλλά και την ίδια της την ύπαρξη».