Ξέσπασμα του ιού HMPV: «Αποκαλύψτε τι ξέρετε» λένε στην Κίνα - Πόσο βάσιμες είναι οι ανησυχίες

14:30 7/1/2025 - Πηγή: iEidiseis

Συναγερμός από την έξαρση της αναπνευστικής λοίμωξης hMPV. Τι λέει η επιστημονική κοινότητα. 

Κορυφαίοι Βρετανοί λοιμωξιολόγοι καλούν τις κινεζικές αρχές να αποκαλύψουν ζωτικής σημασίας πληροφορίες σχετικά την αναπνευστική λοίμωξη hMPV, η οποία καταγράφει έξαρση πυροδοτώντας εφιαλτικές μνήμες της COVID-19. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου «χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες για το συγκεκριμένο στέλεχος που κυκλοφορεί» προκειμένου να αξιολογήσουν με ακρίβεια την απειλή

για το βρετανικό κοινό, ανέφερε στη Daily Mail ο λοιμωξιολόγος Andrew Catchpole.

Ανάλογες εκκλήσεις έχουν κάνει ειδικοί και σε άλλες χώρες, όπως στις ΗΠΑ, που παρατηρείται αύξηση κρουσμάτων. Ο Δρ Sanjaya Senanayake, αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής εμπειρογνώμονας μολυσματικών ασθενειών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, είπε ότι είναι «ζωτικό για την Κίνα να κοινοποιήσει έγκαιρα τα δεδομένα της σχετικά με αυτό το ξέσπασμα», συμπεριλαμβανομένων «δεδομένων σχετικά με το ποιος μολύνεται». Και πρόσθεσε: «Επίσης, θα χρειαστούμε γονιδιωματικά δεδομένα που να επιβεβαιώνουν ότι ο HMPV είναι ο ένοχος και ότι δεν υπάρχουν σημαντικές μεταλλάξεις που προκαλούν ανησυχία. Τέτοια γονιδιωματικά δεδομένα θα καθοδηγήσουν επίσης την ανάπτυξη εμβολίων».

Εκτόξευση κρουσμάτων

Αυτό που έχει ανησυχήσει τους ειδικούς είναι η εκτόξευση των κρουσμάτων που καταγράφεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τα στοιχεία δείχνουν σχεδόν διπλασιασμό τον τελευταίο μήνα. Μια στις είκοσι περιπτώσεις λοίμωξης του αναπνευστικού φαίνεται να οφείλεται στον εν λόγω ιό, ο οποίος προκαλεί συμπτώματα που μοιάζουν με το κοινό κρυολόγημα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις είναι πολύ σοβαρότερα.

«Ο ανθρώπινος μεταπνευμονοϊός (hMPV) ανιχνεύεται συνήθως τις χειμερινές περιόδους, αλλά φαίνεται ότι τα ποσοστά σοβαρής μόλυνσης μπορεί να είναι υψηλότερα στην Κίνα από αυτά που θα περιμέναμε σε ένα κανονικό έτος», τόνισε ο Catchpole, επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος στα εργαστήρια μολυσματικών ασθενειών hVIVO.

«Χρειαζόμαστε περισσότερες πληροφορίες για το συγκεκριμένο στέλεχος που κυκλοφορεί για να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε αν πρόκειται για τα συνήθη κυκλοφορούντα στελέχη ή αν ο ιός που προκαλεί υψηλά ποσοστά μόλυνσης στην Κίνα έχει κάποιες διαφορές». «Δεν είναι ξεκάθαρο πόσο υψηλοί είναι οι αριθμοί ή αν προκύπτουν προβλήματα καθαρά λόγω συμπίεσης με υψηλά επίπεδα γρίπης και Covid», πρόσθεσε. Πάντως ο Δρ Catchpole σημείωσε ότι ενώ ο hMPV «μεταλλάσσεται και αλλάζει με την πάροδο του χρόνου παρουσιάζοντας νέα στελέχη, δεν είναι ένας ιός που θεωρείται ότι έχει δυνατότητα πανδημίας».

Στατιστική πλάνη;

Ο Paul Hunter, καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, εξέφρασε κάποιες αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσο είναι πραγματική η έξαρση του ιού hMPV. Όπως υπογραμμίζει στη Daily Mail είναι δύσκολο να διαπιστωθούν οι πραγματικές αυξήσεις, καθώς ο συγκεκριμένος ιός ανιχνεύεται από μοριακά τεστ (PCR), όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για τον COVID. «Ένα λοιπόν από τα επιδημιολογικά ζητήματα είναι πως πλέον λόγω των ελέγχων που πραγματοποιούνται αυτού του τύπου οι λοιμώξεις διαγιγνώσκονται πιο συχνά σε σχέση με το παρελθόν. Επομένως δεν είναι πάντα εύκολο να γνωρίζουμε εάν οι αυξήσεις από έτος σε έτος οφείλονται σε πραγματικές εξάρσεις ή στον μεγαλύτερο έλεγχο».

Όπως ανέφερε, παρότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δει «σημαντική αύξηση τις τελευταίες εβδομάδες», τα κρούσματα είναι περίπου παρόμοια με αυτήν την περίοδο πέρυσι. «Συνολικά, δεν νομίζω ότι υπάρχει επί του παρόντος κανένα σημάδι για ένα πιο σοβαρό παγκόσμιο ζήτημα».

Καθησυχαστικοί οι ειδικοί – Προσοχή για μικρά παιδιά, ηλικιωμένους και ανοσοκατεσταλμένους

Πολλοί ειδικοί εμφανίζονται καθησυχαστικοί, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των λοιμώξεων προκαλεί «ήπια συμπτώματα που μοιάζουν με κρυολόγημα». Ωστόσο, για εκείνους με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα - πολύ μικρά παιδιά, ηλικιωμένους και εκείνους με ορισμένες υποκείμενες παθήσεις - η μόλυνση θα μπορούσε να οδηγήσει σε πιο σοβαρή ασθένεια, όπως βρογχίτιδα, βρογχιολίτιδα και πνευμονία με τους πάσχοντες να εμφανίζουν δύσπνοια, έντονο βήχα ή συριγμό.

«Στα μικρά παιδιά, στους ηλικιωμένους και σε όσους έχουν ανοσοποιητικό πρόβλημα, ο hMPV μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά κρούσματα και μπορεί να μεταφερθεί στην κατώτερη αναπνευστική οδό και μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία», προειδοποίησε ο Jaya Dantas, καθηγητής διεθνούς υγείας στο Πανεπιστήμιο Curtin στην Αυστραλία. «Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μια προσεκτική και μετρημένη προσέγγιση, καθώς γνωρίζουμε πολλά περισσότερα από την πανδημία του Covid», υπογράμμισε.

Επειδή ο ιός, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 2001, είναι συνήθως ήπιος, το ακριβές ποσοστό θνησιμότητας του είναι άγνωστο. Ωστόσο, οι ειδικοί, σύμφωνα με τη Daily Mail, εκτιμούν ότι από 10% έως 30% που θα χρειαστεί να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο με hMPV κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους. Προφανώς πρόκειται για τις πολύ σοβαρές περιπτώσεις ατόμων με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Από την πλευρά του, μιλώντας στην ΕΡΤ, ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης τόνισε ότι ο μεταπνευμονοϊός δεν αποτελεί μια νέα πρόκληση. «Ο μεταπνευμονοϊός είναι ένας ιός που τον γνωρίζουμε τουλάχιστον από το 2001. Είναι ένας ιός που οι μελέτες έδειξαν ότι υπάρχει στους ανθρώπους εδώ και δεκαετίες. Επίσης, μελέτες έδειξαν ότι στην Ολλανδία, μέχρι την ηλικία των 5, έχουν κολλήσει όλα τα παιδιά. Άρα λοιπόν είναι ένας ιός που τον έχουμε κολλήσει κατά πάσα πιθανότητα όλοι όταν ήμασταν μικροί. Δεν είναι κάτι νέο», τόνισε και πρόσθεσε:

«Δεν υπάρχει εμβόλιο ή κάποια θεραπεία, ωστόσο δεν είναι κάποιος ιδιαίτερα απειλητικός ιός. Βέβαια, κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι είναι η δεύτερη αιτία για την οποία πηγαίνουν τα παιδάκια για νοσηλεία στο νοσοκομείο. Αρκετά παιδάκια κολλάνε τον εν λόγω ιό, όχι μόνο στην Κίνα, σε όλο τον κόσμο, και αρκετά από αυτά ή κάποια από αυτά θα οδηγηθούν και σε νοσοκομείο».

«Είναι από τους ιούς που προκαλούν κρύωμα, συνάχι, μπούκωμα, πονόλαιμο αλλά μπορεί να προκαλέσει και πνευμονία, μπορεί να μολύνει και ανθρώπους μεγαλύτερους γιατί δε δίνει ανοσία εφ’ όρου ζωής. Αλλά δυστυχώς αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ή δεν έχει γίνει προσπάθεια να το πούμε έτσι, να αναπτυχθεί εμβόλιο ή θεραπεία, γιατί θεωρείται ότι είναι ένας από τους ηπιότερους και όχι από τους πολύ σοβαρούς ιούς. Με βάση τα στοιχεία που έχουμε μέχρι στιγμής είμαστε πολύ καθησυχαστικοί», διαβεβαίωσε ο κ. Μαγιορκίνης.

Κίνα: «Κανένας λόγος ανησυχίας»

Το Πεκίνο υποβάθμισε τα πλάνα από υπερπλήρεις αίθουσες αναμονής και θαλάμους που δημοσιεύτηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λέγοντας ότι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι «λιγότερο σοβαρές» και «μικρότερες σε κλίμακα» σε σύγκριση με πέρυσι. Οι κινεζικές υγειονομικές αρχές προέτρεψαν τους ανθρώπους να λάβουν προφυλάξεις όπως το πλύσιμο των χεριών, αλλά απέκρουσαν τους ισχυρισμούς ότι τα νοσοκομεία θα κατακλυστούν.

Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ δήλωσε: «Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού τείνουν να κορυφώνονται κατά τη χειμερινή περίοδο. «Οι ασθένειες φαίνεται να είναι λιγότερο σοβαρές και να εξαπλώνονται με μικρότερη κλίμακα σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος».

Οι εικόνες με κάποιες γεμάτες αίθουσες αναμονής σε νοσοκομεία προκάλεσε ανησυχία σε πολλούς που διαπίστωσαν ομοιότητες της τρέχουσας κατάστασης με το ξέσπασμα του Covid το 2019, το οποίο αρχικά είχε υποβαθμιστεί από την Κίνα. Πάντως Βρετανοί ειδικοί υπογραμμίζουν πως οι εικόνες από τα κινεζικά νοσοκομεία είναι ελάχιστα διαφορετικές από τις αντίστοιχες στα βρετανικά αυτή την εποχή του χρόνου.

Τι λένε οι επιστήμονες

Σε κάθε περίπτωση οι επιστήμονες προτρέπουν το κοινό να λάβει προφυλάξεις για τον περιορισμό της εξάπλωσης του hMPV, καθώς και των πολλών άλλων αναπνευστικών ιών που είναι γνωστό ότι κυκλοφορούν. «Πρέπει να κάνουμε τεστ, να μείνουμε σπίτι και μακριά από άλλους, να φοράμε μάσκα στο κοινό και να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους μας», είπε ο καθηγητής Jaya Dantas.

«Το να προστατεύεστε με το να βρίσκεστε σε καλά αεριζόμενους χώρους, να καλύπτετε το στόμα σας όταν βήχετε και να πλένετε τα χέρια σας, όλα αυτά θα σας βοηθήσουν», ανέφερε ο καθηγητής John Tregoning, ειδικός στην ανοσολογία των εμβολίων στο Imperial College του Λονδίνου.

Σημειώνεται πως διπλασιασμός των κρουσμάτων καταγράφηκε και στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο. Το CDC ανέφερε ότι «παρακολουθεί» τα κρούσματα στην Κίνα, αλλά πιστεύει ότι «δεν αποτελούν προς το παρόν λόγο ανησυχίας στις ΗΠΑ».

Ο Δρ Sanjaya Senanayake ανέφερε ότι η αύξηση των κρουσμάτων hMPV στην Κίνα μοιάζει περισσότερο με μια «κακή εποχή γρίπης» και δεν θεωρεί πιθανό να κλιμακωθεί σε παγκόσμιο πρόβλημα. «Σε αυτό το στάδιο, η πιθανότητα είναι ότι η Κίνα βιώνει μια κακή σεζόν hMPV, με τον ίδιο τρόπο που κάποια χρόνια έχουμε μια έξαρση της γρίπης. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται σε έναν συνδυασμό ιικών παραγόντων και παραγόντων συμπεριφοράς».

Ο καθηγητής Tregoning συμφωνεί. «Ο hMPV (human metapneumovirus) δεν είναι νέος ιός, απομονώθηκε για πρώτη φορά το 2001 αλλά πιθανότατα κυκλοφορεί για πολύ περισσότερο. Έχει πολύ παρόμοια συμπτώματα (τουλάχιστον στα παιδιά) με τον RSV (αναπνευστικό συγκυτιακό ιό). Είναι μέρος του κοκτέιλ των χειμωνιάτικων ιώσεων στις οποίες είμαστε εκτεθειμένοι.

«Όπως συμβαίνει με όλους τους αναπνευστικούς ιούς, υπάρχει μια σειρά συμπτωμάτων και σοβαρότητας. Οι παράγοντες κινδύνου θα περιλαμβάνουν την ηλικία (είτε πολύ μικρή είτε πολύ μεγάλη) και την υποκείμενη ανοσοκαταστολή. Όπως και άλλοι ιοί, μεταδίδεται με βήχα, φτέρνισμα και σταγονίδια. Το να προστατεύσετε τον εαυτό σας με το να είστε σε καλά αεριζόμενο χώρο, να καλύπτετε το στόμα σας όταν βήχετε, να πλένετε τα χέρια σας όλα θα σας βοηθήσουν. Θα παρουσιαστεί με τον ίδιο τρόπο όπως η γρίπη, το sars-cov-2, ο RSV, επομένως η ίδια συμβουλή ισχύει για όσους έχουν προσβληθεί – ξεκουραστείτε, πάρτε υγρά, προσπαθήστε να μην το μεταδώσετε σε άλλους».

Σημαντική η πρόληψη και η επιτήρηση

Η Βάσω Αποστολοπούλου, καθηγήτρια ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο RMIT στην Αυστραλία, μιλώντας στη Daily Mail ανέφερε ότι η αύξηση των κρουσμάτων και η αυξανόμενη πίεση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης σε πυκνοκατοικημένες περιοχές όπως πολλές πόλεις της Κίνας δείχνει την ανάγκη για περισσότερη επιτήρηση. «Η διασφάλιση αποτελεσματικής παρακολούθησης και έγκαιρων παρεμβάσεων είναι το κλειδί για τον μετριασμό των κινδύνων για τη δημόσια υγεία».

Η καθηγήτρια Jill Carr, ιολόγος στο Κολλέγιο Ιατρικής και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Flinders στην Αυστραλία, τονίζει ότι η τρέχουσα επιδημία στην Κίνα δεν είναι πιθανό να προκαλέσει παγκόσμια κρίση. «Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από την πανδημία COVID-19, όπου ο ιός ήταν εντελώς νέος στους ανθρώπους και προέκυψε από μετάδοση από ζώα και εξαπλώθηκε σε επίπεδα πανδημίας επειδή δεν υπήρχε προηγούμενη έκθεση ή προστατευτική ανοσία στην κοινότητα», ανέφερε.

Ο Andrew Easton, καθηγητής ιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Warwick στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε στο Live Science : «Ο hMPV έχει αναγνωριστεί ως πρόβλημα στον πληθυσμό σε κίνδυνο σε όλο τον κόσμο από τις αρχές του αιώνα, όταν ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά. Αυτός ο κίνδυνος δεν έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία σχεδόν 25 χρόνια».

«Νομίζω πως πλέον είμαστε πιο προσεκτικοί με τα κρούσματα (σ.σ. λόγω Covid). Όλοι είναι σε επαγρύπνηση και ο “ανθρώπινος μεταπνευμοϊός” ακούγεται και κάπως τρομακτικός ως όρος», υπογράμμισε η Jacqueline Stephens, ανώτερη λέκτορας δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο Flinders στην Αυστραλία.