Η δύναμη της συλλογικότητας: Όταν οι γυναίκες ενώνονται, αλλάζουν τον κόσμο

17:17 8/3/2025 - Πηγή: Womenonly

Τα γυναικεία κινήματα έχουν καταφέρει πολλά

Γυναίκες ενωμένες ποτέ νικημένες θα μπορούσε να είναι το μότο αλλά οι γυναίκες δεν έχουν πάψει να αγωνίζονται στον ρου της ιστορίας. Από τα πρώτα οργανωμένα κινήματα που έδωσαν δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες μέχρι σήμερα παραμένουν αδικημένες, συνεχίζουν να διεκδικούν σε πολλά σημεία του πλανήτη ακόμα τα αυτονόητα όσο η προχωρημένη Δύση φαινομενικά πάει μπροστά αλλά πολύ αργά.

Οι γυναικτονίες που αυξήθηκαν ειδικά στη χώρα μας έφεραν ξανά στο προσκήνιο το γυναικείο κίνημα που τώρα δεν παλεύει πια για να ψηφίζουν οι γυναίκες αλλά διεκδικεί σεβασμό

και ισότητα στην πράξη.

Στη σημερινή Ευρώπη, σημαντικά δίκτυα ή συλλογικότητες γυναικών είναι:

Το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών (European Women’s Lobby), που περιλαμβάνει γυναικείες οργανώσεις από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συμμετέχουν σ’ αυτό περίπου 6000 οργανώσεις με καταστατικό ή κάποιας μορφής τυπική υπόσταση. Οι δραστηριότητές του περιλαμβάνουν καμπάνιες για τη βία κατά των γυναικών, το τράφικινγκ, το άσυλο και τα δικαιώματα των μεταναστριών, το μέινστρίμινγκ, τα δικαιώματα των γυναικών στην Ευρωπαϊκή Συνθήκη που αποσύρθηκε το 2005, τη συμπερίληψη των δικαιωμάτων των γυναικών σε κάθε μορφής νομοθεσία, ιδιαίτερα αναφορικά με την εργασία και την απασχόληση. Συμβουλεύει ή διαμαρτύρεται στα επίσημα σώματα της ΕΕ για ανάλογα ζητήματα.

Στην Ελλάδα το Ευρωπαϊκό Λόμπι Γυναικών περιλαμβάνει περίπου 40 οργανώσεις, αλλά έχει ελάχιστη παρουσία πλέον είτε στο δημόσιο χώρο είτε στους θεσμούς. Αντίθετα, πολλές από τις οργανώσεις που μετέχουν σ’ αυτό έχουν τη δική τους διακριτή παρουσία στα κοινωνικά δρώμενα.

Η Παγκόσμια Πορεία Γυναικών, διεθνές δίκτυο που περιλαμβάνει περίπου 6000 οργανώσεις, με έμφαση στη βία κατά των γυναικών και στη φτώχεια των γυναικών και βασικό μοτίβο τον αγώνα των γυναικών ενάντια στον καπιταλισμό και την πατριαρχία. Η δράση των εθνικών ή τοπικών συντονιστικών είναι κυρίως προς την κοινωνία και λιγότερο προς τους θεσμούς, αλλά οι οργανώσεις που μετέχουν σ’ αυτό έχουν τη δική τους διακριτή παρουσία. Λειτουργεί κατά βάση οριζόντια και με συνελεύσεις. Στην Ευρώπη μετέχουν περίπου 20 εθνικά συντονιστικά, που εκπροσωπούν ή δικτυώνονται με πολλές οργανώσεις το καθένα. Το ζήτημα της μετανάστευσης και των δικαιωμάτων των μεταναστριών έχει έντονη παρουσία στις πολιτικές δράσεις της ΠΠΓ στην Ευρώπη. Η ΠΠΓ ως
παγκόσμιο δίκτυο μετέχει στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, του οποίου μπορεί να θεωρηθεί και προάγγελος, και στα ανά ήπειρο ή χώρα φόρα.

Στην Ελλάδα η ΠΠΓ συγκροτήθηκε με μεγάλη αισιοδοξία το 2000, και οργάνωσε τη συμμετοχή στις διεθνείς εκστρατείες. Το 2000, στην Παγκόσμια Πορεία, με στόχο τη διαδήλωση στις Βρυξέλλες που είχε τελικά περίπου 35.000 γυναίκες απ’ όλη την Ευρώπη, και στη Νέα Υόρκη, μπροστά από τον ΟΗΕ, με 15.000 γυναίκες απ’ όλο τον κόσμο. Έκανε ένα συνέδριο το 2003 στο οποίο συμμετείχαν πάνω από 30 οργανώσεις και συνολικά πάνω από 300 γυναίκες ενώ το 2005 συμμετείχε στη διεθνή σκυταλοδρομία για τη Παγκόσμια Χάρτα των Γυναικών για την Ανθρωπότητα όπου συμμετείχε σε εκδηλώσεις στην Kωνσταντινούπολη, στη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και το Πρίντεζι και κατέληξε στη μεγάλη συγκέντρωση της Μασαλίας το Μάιο του 2005. Μετά απ’ αυτή την ημερομηνία υπάρχει μια κάμψη στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ενώ αντίθετα έχουμε μια σημαντική παρουσία στις χώρες του λεγόμενου Παγκόσμιου Νότου (Τρίτος Κόσμος λεγόταν παλιότερα). Παρά την κάμψη, η ΠΠΓ στην Ελλάδα είχε τη σημαντική καμπάνια της ενάντια στο Ευρωσύνταγμα από τη σκοπιά των γυναικών, και σε όλες τις εκδηλώσεις που αφορούν τη βία κατά των γυναικών (Κόρινθος, Αμάρυνθος κ.λπ.). Επίσης, η συμμετοχή της ΠΠΓ στον αγώνα κατά του τράφικινγκ με διάφορες μορφές, είναι συνεχής από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ της Αθήνας το Μάιο του 2006, το ελληνικό κομμάτι της ΠΠΓ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση και την επιτυχή εξέλιξη της ενότητας «Φεμινιστική Αλτερνατίβα» με 8 σεμινάρια, μια καταληκτική συνέλευση και αρκετά εργαστήρια.

Το δίκτυο Γυναίκες στα Μαύρα ενάντια στον πόλεμο και τον εθνικισμό, παίζει σε διεθνές επίπεδο σημαντικότατο ρόλο στον τομέα δραστηριότητάς του.
Ξεκινώντας από το Ισραήλ-Παλαιστίνη το 1988, προχώρησε με έντονη δραστηριοποίηση στο αντιπολεμικό κίνημα της Γιουγκοσλαβίας από το 1991, σε όλες τις δημοκρατίες και σε όλη τη διάρκεια του πολέμου μέχρι το 1995. Στη συνέχεια επεκτείνεται και δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες, σε όλο τον κόσμο. Τα ετήσια ή διετή συνέδριά του συσπειρώνουν από 400 έως 800 γυναίκες, και συνδυάζουν τον αντιπολεμικό λόγο με αντιπολεμικές ενέργειες (Ξεκινούν από το 1993. Τα τελευταία συνέδρια είναι Κροατία 2001, Ιταλία 2004, Ισραήλ-Παλαιστίνη 2005, Ισπανία 2007). Επίσης απευθύνονται προς τους θεσμούς, κυρίως τον ΟΗΕ, με απαιτήσεις για δημιουργία Δικαστηρίου για τους εγκληματίες πολέμου και τη στήριξή του, και απαιτήσεις για να συμπεριλαμβάνονται γυναίκες σε όλες τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Στην Ευρώπη δραστηριοποιούνται τουλάχιστον σε 16 χώρες, και σε πολλές πόλεις ανά χώρα, ενώ σ’ όλο τον κόσμο
τις βρίσκουμε τουλάχιστον σε 32 χώρες. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κλάδος του δικτύου αυτού.

Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Αριστερών Φεμινιστριών έδρασε στην Ευρώπη από το 1988 έως το 2002, με οργανώσεις σε πολλές χώρες και ετήσια συνέδρια μέχρι το 1996. Είχε άποψη και έκανε πολιτική για τη μετανάστευση, την πολυεθνική και πολυπολιτισμική κοινωνία, την αριστερά, την εργασία και τη βία. Υποστήριξε τις ποσοστώσεις στην εκλογική διαδικασία αλλά και στους θεσμούς του κινήματος. Στην Ελλάδα συγκροτήθηκε δυναμική ομάδα με πολλές δραστηριότητες από το 1992. Εξέδωσε δύο βιβλία και πολλές ανακοινώσεις μέχρι το 2002. Μπορεί να εκτιμηθεί ότι η ορμητική άνοδος της Παγκόσμιας Πορείας διεθνώς και στην Ευρώπη, απορρόφησε τη δυναμική και τα στελέχη του ΕΦΑΦ.

Δίκτυα μεταναστριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που κάνουν επεξεργασίες και υποβάλλουν αιτήματα σε θεσμικούς και κινηματικούς φορείς, παρευρίσκονται
στα κοινωνικά φόρα και κινητοποιούνται για τα αιτήματά τους.

Δίκτυα μουσουλμάνων γυναικών ή φεμινιστριών, με στόχο την υπεράσπιση των πολιτισμικών δικαιωμάτων τους στην Ευρώπη (και στον κόσμο), τον αγώνα εναντίον του ιμπεριαλισμού και του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού, την ερμηνεία των θρησκευτικών κειμένων του ισλάμ και τον αγώνα εναντίον της ισλαμοφοβίας.

Δίκτυα χριστιανών φεμινιστριών με στόχο κυρίως την επανερμηνεία των ιερών κειμένων και την αμφισβήτηση του δευτερεύοντος ρόλου των γυναικών στη χριστιανική θρησκεία. Αγωνίζονται για ίσα δικαιώματα μέσα στο πλαίσιο της Εκκλησίας, την ιεροσύνη κ.λπ.