Το φαινόμενο του déjà vu: Τι συμβαίνει πραγματικά στον εγκέφαλό μας όταν το νιώθουμε;

14:10 11/3/2025 - Πηγή: Womenonly

Τι λέει η επιστήμη και οι θεωρίες για αυτό

Έχεις βρεθεί ποτέ σε μια στιγμή που σου φαίνεται τόσο γνώριμη, σαν να την έχεις ζήσει ξανά, αλλά ξέρεις μέσα σου πολύ καλά ότι είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει; Καλώς ήρθες στον κόσμο του déjà vu, ένα από τα πιο μυστηριώδη φαινόμενα του ανθρώπινου εγκεφάλου!

Déjà vu σημαίνει «ήδη ιδωμένο» στα γαλλικά και περιγράφει εκείνη την περίεργη αίσθηση ότι κάτι που ζεις τώρα, το έχεις ξαναζήσει στο παρελθόν χωρίς καμία λογική εξήγηση. Οι επιστήμονες δεν έχουν μια απόλυτη απάντηση

για το πώς και γιατί συμβαίνει, αλλά υπάρχουν κάποιες ενδιαφέρουσες θεωρίες.

Σύμφωνα με τον δρ. Vernon Neppe, ο οποίος το 1983 όρισε το φαινόμενο, το déjà vu είναι μια «υποκειμενικά ακατάλληλη εντύπωση οικειότητας μιας παρούσας εμπειρίας με ένα απροσδιόριστο παρελθόν». Σε απλά ελληνικά, νιώθουμε ότι βιώνουμε κάτι που σχεδόν σίγουρα (το σχεδόν είναι η λέξη κλειδί) δεν έχουμε ζήσει προηγουμένως.

Μια από τις πιο ευρέως αποδεκτές θεωρίες είναι ότι το déjà vu είναι ένα «μπέρδεμα» στον εγκέφαλο. Το μυαλό μας προσπαθεί να επεξεργαστεί πληροφορίες πολύ γρήγορα, και κάποιες φορές, μια νέα εμπειρία μπορεί να αποθηκευτεί προσωρινά σαν ανάμνηση, αντί να καταγραφεί ως κάτι εντελώς καινούργιο. Έτσι, τη στιγμή που τη ζούμε, νιώθουμε ότι την έχουμε ξαναζήσει!

Άλλες θεωρίες υποστηρίζουν ότι το déjà vu μπορεί να συμβαίνει όταν κάτι στη νέα εμπειρία μας θυμίζει ασυνείδητα μια παλιά πραγματική ανάμνηση, ακόμα κι αν δεν μπορούμε να τη θυμηθούμε συνειδητά. Για παράδειγμα, αν μπαίνεις σε ένα δωμάτιο που έχει μια συγκεκριμένη μυρωδιά ή φωτισμό, το μυαλό σου μπορεί να το συνδέσει με μια παρόμοια σκηνή που έχεις ζήσει στο παρελθόν, δημιουργώντας αυτή την αίσθηση της επανάληψης.

Παρόλο που πολλοί συνδέουν το déjà vu με μεταφυσικές εμπειρίες ή θεωρίες για παράλληλα σύμπαντα, η επιστήμη το βλέπει ως ένα φυσιολογικό φαινόμενο του εγκεφάλου που μπορεί να συμβαίνει σε όλους. Δεν σημαίνει τίποτα κακό και δεν σχετίζεται με προβλήματα υγείας, εκτός από εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις όπου εμφανίζεται πολύ συχνά και μπορεί να είναι σύμπτωμα νευρολογικών καταστάσεων.

Το déjà vu έρχεται και φεύγει χωρίς προειδοποίηση, και δεν μπορούμε να το προκαλέσουμε ή να το σταματήσουμε. Είναι ένα από τα μικρά μυστήρια του μυαλού μας που το κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρον!
Είναι ένα σημάδι ότι ο εγκέφαλός σου δουλεύει σκληρά για να επεξεργαστεί τον κόσμο γύρω σου – ακόμα κι αν κάνει μερικά διασκεδαστικά λάθη στην πορεία!