Κύπρος: δύο κράτη και Ευρωπαϊκή Ένωση

08:33 10/2/2021 - Πηγή: tomanifesto

Μερικές φορές έχει κανείς την αίσθηση ότι είναι ευκολότερο να καταλάβει την… κβαντομηχανική παρά το κυπριακό πρόβλημα και τους βυζαντινισμούς που το περιβάλλουν. Να καταλάβει γιατί εδώ και δεκαετίες, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες, δεν μπορέσαμε να φθάσουμε στη λύση, αν και φθάσαμε τόσο κοντά.

του Π.Κ. Ιωακειμίδη

Οι ευθύνες όλων των πλευρών είναι τεράστιες για την αποτυχία αυτή. Τώρα πρόκειται να ξεκινήσει μία ακόμη προσπάθεια για την επίτευξη λύσης με τη σύγκληση της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης στη Ν. Υόρκη από

τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντ. Γκουτέρες (μετά την αδράνεια των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά – Ιούλιος 2017). Αλλά τώρα κάτι φαίνεται να έχει αλλάξει ριζικά τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη στάση της τουρκοκυπριακής κοινότητας ή καλύτερα της ηγεσίας της, προέδρου Ερσίν Τατάρ, και της Αγκυρας. Επειτα από πολλές δεκαετίες (από το 1977) εγκαταλείπουν τη φόρμουλα της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας (ΔΔΟ) υπέρ της λύσης των δύο κρατών ή, με άλλα λόγια, υπέρ της διχοτόμησης του νησιού. Πρόκειται στην ουσία για μη λύση αλλά για νομιμοποίηση τετελεσμένων. Η ελληνική πλευρά (Λευκωσία και Αθήνα) παραμένουν, και ορθώς, υπέρ του προτύπου της ΔΔΟ ως της επιθυμητής λύσης, θέση που επιβεβαιώθηκε και με την πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Λευκωσία (αν και κάποια στιγμή φαίνεται ότι η Λευκωσία «έπαιξε» με το ενδεχόμενο της λύσης των δύο κρατών!). Η λύση των δύο κρατών έρχεται σε πλήρη αντίθεση τόσο με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του OHF όσο και με τις θέσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Και ειδικά η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την απόρριψη της λύσης των δύο κρατών.

Είναι επομένως σημαντικό ότι η ηγεσία της ΕΕ (πρόεδρος Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σ. Μισέλ, ύπατος εκπρόσωπος Ζ. Μπορέλ, αντιπρόεδρος Επιτροπής Μ. Σχοινάς) τοποθετήθηκε ευθέως και κατηγορηματικά ενάντια στη λύση των δύο κρατών και υπέρ της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Υπάρχουν ισχυροί λόγοι για την επιλογή αυτή. Η Κύπρος, ως γνωστόν, στο σύνολό της – και το βόρειο τμήμα της – έχει ενταχθεί ως πλήρες μέλος στην Ενωση. Απλώς με ειδικό πρωτόκολλο έχει ανασταλεί η εφαρμογή του ενωσιακού κεκτημένου στο βόρειο τμήμα για όσο χρόνο η νόμιμη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο. Το κεκτημένο θα εφαρμοστεί μόλις επιτευχθεί η διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Επομένως, με την επίτευξη της ομοσπονδίας, το νέο ομόσπονδο κράτος αμέσως είναι στο σύνολό του μέλος της Ενωσης. Στην περίπτωση της λύσης των δύο κρατών εξυπακούεται ότι το οποιοδήποτε τουρκοκυπριακό κράτος θα είναι και θα παραμείνει έκτος Ευρωπαϊκής Ενωσης. Προοπτική για ένταξη ως ξεχωριστή κρατική οντότητα δεν υπάρχει απολύτως καμία. Είναι σημαντικό ότι αυτή τη σημαντική πτυχή την έχει καταστήσει ξεκάθαρη η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση. Και αυτός είναι ένας ισχυρός λόγος που οι τουρκοκύπριοι πολίτες τάσσονται στην πλειοψηφία τους υπέρ της ομοσπονδίας. Θέλουν να είναι ευρωπαίοι πολίτες.

Ουσιαστικά η λύση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας είναι έτοιμη. Είναι οι συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν στο Κραν Μοντανά και το πλαίσιο Εκουτέρες. Και η ελληνική πλευρά θα πρέπει ρητά και ανεπιφύλακτα να αποδεχθεί το πλαίσιο αυτό μαζί με την πλήρη πολιτική ισότητα που αποτελεί συστατικό στοιχείο μιας ομοσπονδίας…

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστήμιου Αθηνών, πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της σύμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ. Από τις εκδόσεις θεμέλιο κυκλοφορεί το Βιβλίο του «Επιτεύγματα και στρατηγικά λάθη της εξωτερικής πολιτικής της Μεταπολίτευσης».

Από Τα Νέα

Το άρθρο Κύπρος: δύο κράτη και Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίστηκε πρώτα στο tomanifesto.gr.