9/11 2001 In Retrospect! Γράφει ο Δημήτρης Απόκης

08:07 11/9/2021 - Πηγή: The President

Υπάρχουν κάποιες στιγμές και γεγονότα στη ζωή, επαγγελματική και μη, κάθε ανθρώπου, που αφήνουν ανεξίτηλη επιρροή. Όχι μόνο δεν τα ξεχνάει ποτέ, αλλά καθορίζουν τον τρόπο σκέψης και θέσης του από εκεί και στο εξής. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για έναν δημοσιογράφο – και μάλιστα νεαρό δημοσιογράφο.

Του Δημήτρη Γ. Απόκη*

Σήμερα είναι η επέτειος των 20 χρόνων από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, 2001, στις Ηνωμένες Πολιτείες, από την τρομοκρατική οργάνωση Αλ Κάιντα, του Οσάμα Μπιν Λάντεν,

με την κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων στη  Νέα Υόρκη, το πλήγμα το αμερικανικό Πεντάγωνο, και την πτώση του αεροπλάνου που έριξαν οι ίδιοι οι επιβάτες στην Πενσυλβάνια.

Αυτό είναι ένα γεγονός, το οποίο όχι μόνο στιγμάτισε τις διεθνείς σχέσεις και την παγκόσμια πολιτική την τελευταία εικοσαετία, αλλά καθόρισε και την επαγγελματική και επιστημονική οπτική, τον υποφαινόμενο, διεθνολόγο και νεαρό δημοσιογράφο-ανταποκριτή στην Ουάσιγκτον, εκείνη την ιστορική ημέρα.

Ένας διεθνολόγος και δημοσιογράφος, που σέβεται το εαυτό του και είναι πιστός στη σοφία που έχει επιβεβαιώσει η εμπειρία της ζωής, αντιλαμβάνεται ότι είναι λάθος να πιστεύει ή να είναι κολλημένος στο ότι κάποιες πολιτικές και κάποιες ενέργειες στη διεθνή σκακιέρα είναι απόλυτα σωστές και γραμμένες σε πέτρα.

Έτσι λοιπόν, 20 χρόνια έπειτα από εκείνη την τραγική και ιστορική ημέρα, in retrospect, όπως αναφέρω και στον τίτλο, πολλά έχουν αλλάξει, πολλά έχουν γίνει και, μετά τα πρόσφατα γεγονότα στο Αφγανιστάν, τουλάχιστον σε προσωπικό επίπεδο, έχω αναθεωρήσει πολλά. Και μάλιστα, το ίδιο μοιάζει να συμβαίνει και με  πολλούς, οι οποίοι εκείνη την ημέρα και σε ό,τι ακολούθησε αυτή την κρίσιμη και ταραγμένη εικοσαετία βρέθηκαν στο κέντρο των αποφάσεων.

Επιθέσεις σε ζωντανή σύνδεση

Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι στις εννέα και τρία το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, βρισκόμουν στο σπίτι μου στην αμερικανική πρωτεύουσα, μόλις λίγα  χιλιόμετρα από τον Λευκό Οίκο, το Καπιτώλιο και το Πεντάγωνο, παρακολουθώντας το πρωινό σόου «Today» στο τηλεοπτικό δίκτυο NBC, όταν ξαφνικά βλέπω στην οθόνη το πλάνο του πρώτου εμπορικού αεροσκάφους που είχε πέσει στον Βόρειο Πύργο στις 8:45. Στην αρχή επικρατεί μια αναστάτωση και όλοι πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα τραγικό ατύχημα. Όταν όμως λίγη ώρα μετά, σε ζωντανή πλέον σύνδεση, βλέπουμε όλοι το δεύτερο αεροσκάφος να πέφτει πάνω στον πύργο, αντιλαμβανόμαστε έντρομοι ότι δεν πρόκειται για ατύχημα, αλλά για μια απίστευτη -όσον αφορά την εκτέλεση- τρομοκρατική ενέργεια. Στη συνέχεια γίνεται γνωστό ότι ακόμη ένα αεροσκάφος κτυπά το Πεντάγωνο και άλλο ένα πέφτει σε ακατοίκητη περιοχή, ευτυχώς, στην πολιτεία της Πενσυλβάνια. Και τότε αρχίζουν όλα. Ο πλανήτης ολόκληρος παρακολουθεί σε ζωντανή σύνδεση να εξελίσσεται μια τραγωδία στην καρδιά της υπερδύναμης, στην καρδιά της ηγέτιδας του ελεύθερου κόσμου.

Το γεγονός ότι οι τρομοκράτες της Αλ Κάιντα πήραν υπό τον έλεγχό τους τέσσερα επιβατηγά αεροσκάφη, τα χρησιμοποίησαν ως όπλα, προκαλεί ένα τρομακτικό σοκ και είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς. Τρεις χιλιάδες Αμερικανοί έχασαν τη ζωή τους μέσα σε λίγες ώρες και η Αμερική ξαφνικά αντιλήφθηκε, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, ότι παρά τους δύο ωκεανούς που τη χωρίζουν από τον υπόλοιπο κόσμο δεν ήταν στο απυρόβλητο.

Ο κόσμος εσωτερικά στην Αμερική, αλλά και σε όλο τον κόσμο, ηγέτες, πολιτικοί, και απλοί πολίτες συσπειρώθηκαν γύρω από την Ουάσιγκτον και την απόφασή της να κτυπήσει τα στρατόπεδα της Αλ Κάιντα στο υπό τον έλεγχο των Ταλιμπάν Αφγανιστάν.

Βραχύβια υποστήριξη

Αυτή η σχεδόν οικουμενική υποστήριξη για την επέμβαση στο Αφγανιστάν δεν κράτησε για πολύ. Σε ομιλία του στην ολομέλεια του Κογκρέσου, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους, που ξαφνικά από ένας πρόεδρος που στην πλατφόρμα του ως υποψηφίου για την προεδρία είχε προωθήσει μια εξωτερική πολιτική όπου οι ΗΠΑ δεν θα ήταν ο χωροφύλακας του πλανήτη, γίνεται ένας πρόεδρος σε καιρό πολέμου και ανακοινώνει στην ουσία έναν παγκόσμιο πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας.

Για τα επόμενα επτά χρόνια, αυτή η υποστήριξη όχι μόνο δεν κράτησε, αλλά, λόγω του τρόπου με τον οποίο εφαρμόστηκε, στρατιωτικές δίκες για φυλακισμένους τρομοκράτες, οι φυλακές στο Γκουαντάναμο, οι εικόνες από εξευτελισμό κρατουμένων, οι μυστικοί χώροι κράτησης και ανάκρισης κρατουμένων για τρομοκρατία της CIA, σε διάφορα σημεία του κόσμου, αλλά κυρίως λόγω της επέμβασης στο Ιράκ, με τη δικαιολογία της ύπαρξης όπλων μαζικής καταστροφής που ποτέ δεν αποδείχθηκε, όχι μόνο ράγισε αυτή την υποστήριξη, αλλά την έκανε να εξελιχθεί σε μια αντιπαλότητα του υπόλοιπου κόσμου με τις ΗΠΑ και, μεταξύ άλλων, οδήγησε και στη δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους

Και χωρίς καμία αμφιβολία, όσο περνούσαν τα χρόνια και διάφορα στοιχεία άρχισαν έβγαιναν στο φως, ανάγκασαν ακόμα και τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του πολέμου εναντίον της τρομοκρατίας όχι μόνο να βάλουν νερό στο κρασί τους, αλλά να πουν, ευθαρσώς και χωρίς περιστροφές, «mea culpa».

Και όλο αυτό το τεράστιο κόστος σε αίμα αμερικανικών και συμμαχικών δυνάμεων, απλών πολιτών σε Αφγανιστάν και Ιράκ, και σε χρήμα, αφού δαπανήθηκαν δισεκατομμύρια δολάρια, τελικά οδήγησε σε μια ταπεινωτική ήττα και σε ένα τεράστιο πλήγμα για το γόητρο των Ηνωμένων Πολιτειών – και της Δύσης ευρύτερα. Για να μην πούμε τη ζημιά που έκανε στο ήδη πληγωμένο, λόγω της αναζήτησης ουσιαστικού πλέον ρόλου, ΝΑΤΟ.

Η επιστροφή των Ταλιμπάν

Την τελευταία φορά που οι Ταλιμπάν είχαν υπό τον έλεγχό τους, όπως σήμερα, το Αφγανιστάν, είχαν επιτρέψει στον Οσάμα Μπιν Λάντεν και την Αλ Κάιντα να εξαπολύσουν τις τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον της Αμερικής. Σήμερα, 20 χρόνια μετά, έχουν, με αποκλειστική ευθύνη των ΗΠΑ, πάρει και πάλι υπό τον έλεγχό τους το Αφγανιστάν, αρνούνται να καταδικάσουν την Αλ Κάιντα, με αποτέλεσμα ο ίδιος ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ να δηλώνει μέσα στο επόμενο διάστημα ότι είναι πολύ πιθανό η τρομοκρατική οργάνωση, για την εξαφάνιση της οποίας χύθηκε τόσο αίμα, να ανασυσταθεί και να αποτελέσει και πάλι απειλή για τις ΗΠΑ και τη Δύση.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν παρέδωσε, με τη χαοτική και ατιμωτική για τις ΗΠΑ και τη Δύση αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων, στους Ταλιμπάν, ενώ πολύ απλά θα μπορούσε με την παραμονή ελάχιστου αριθμού δυνάμεων να αποφύγει αυτή την ατίμωση και τις τραγικές επιπτώσεις που είναι βέβαιο ότι αυτή θα επιφέρει.

Μάλιστα συνεχάρη τον εαυτό του για την απόφαση και την εκτέλεσή της και είναι αποφασισμένος να τελειώσει οποιαδήποτε συζήτηση γύρω από αυτή, μεταφέροντας το θέμα στη διπλωματία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αδιαφορώντας για τα τρομερά προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην Ευρώπη από τα κύματα μετανάστευσης που θα δημιουργηθούν και τη σχεδόν βέβαιη εξαγωγή τρομοκρατίας που θα προέλθει από το Αφγανιστάν.

Η αξία της παραδοχής

Ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά που πέρασαν ποτέ από τις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ στην κυβέρνηση Κένεντι, κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, Ρόμπερτ Μακναμάρα. Ο τίτλος των απομνημονευμάτων του ήταν «In Retrospect», τον δανείστηκα για τον τίτλο του παρόντος άρθρου και για το γεγονός ότι είχα την ευκαιρία και την τιμή στο τελευταίο διάστημα της ζωής του να συνομιλήσουμε για τα γεγονότα εκείνης της εποχής, τη διεθνή πολιτική γενικά και την υποχρέωση που πρέπει να έχει ένας πολιτικός, επιστήμονας, δημοσιογράφος να παραδέχεται ότι εκτίμησε, ανέλυσε και υποστήριξε επιλογές και πολιτικές που απέβησαν λανθασμένες.

Ο Μακναμάρα στα απομνημονεύματά του παραδέχτηκε τα λάθη του Βιετνάμ. Προσωπικά, οφείλω, in retrospect, να παραδεχθώ ότι, με εξαίρεση την αρχική επέμβαση στο Αφγανιστάν, ο πόλεμος των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας, στον οποίο έσυραν και τη Δύση, μπορεί στον στόχο του να ήταν σωστός, όμως ο τρόπος με τον οποίο διεξήχθη οδήγησε σε ολέθρια κατάληξη, η οποία είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει μεγάλες περιπέτειες.

 

Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Αναλυτής Διεθνών Σχέσεων, Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, Μέλος του The International Institute for Strategic Studies, και επί σειρά ετών Ανταποκριτής στην Washington DC, διαπιστευμένος στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο.

The post 9/11 2001 In Retrospect! Γράφει ο Δημήτρης Απόκης appeared first on The President.