Τα ξεχωριστά έθιμα που δεν θα δούμε φέτος το Πάσχα!

11:32 27/4/2021 - Πηγή: Plaisio

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το Πάσχα θα είναι διαφορετικό, όμως τα ελληνικά έθιμα παραμένουν διαχρονικά.

Το Πάσχα στην Ελλάδα δοκιμάζεται εκ νέου, καθώς ο Covid-19 έχει επηρεάσει την καθημερινότητα μας σε όλους τους τομείς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούμε να απολαύσουμε το καθιερωμένο «Πάσχα στο χωριό» ούτε φέτος.

Παράλληλα, ουδείς

μπορεί να μας «απαγορεύσει» να αναπολούμε τις όμορφες στιγμές που είχαμε ζήσει μέχρι πέρσι, δηλαδή προ κορωνοϊού.

Άλλωστε, πέρα από τα κλασικά πασχαλινά έθιμα (Επιτάφιος, Ανάσταση, μαγειρίτσα, βάψιμο αυγών, σούβλισμα αρνιού), έχουν διατηρηθεί και ορισμένα πιο ξεχωριστά.

Ευκαιρία λοιπόν να τα γνωρίσουμε παρακάτω, με την ευχή το 2022 να μπορούμε να τα ζήσουμε όπως παλιά:

Κέρκυρα: Οι «Μπότηδες»

Όποιος έχει βρεθεί στην Κέρκυρα κατά τη διάρκεια της πασχαλινής περιόδου, σίγουρα έχει παρακολουθήσει το έθιμο των «Μπότηδων». Πρόκειται για τις κανάτες με το λεπτό στόμιο, τις οποίες οι Κερκυραίοι γεμίζουν με νερό και τις πετούν από τα μπαλκόνια των καντουνιών, μετά την Πρώτη Ανάσταση το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου.

Χίος: Ο «ρουκετοπόλεμος»

Από την άλλη, το Πάσχα στη Χίο είναι διαφορετικό και αυτό οφείλεται στο έθιμο που αναβιώνει στο χωριό Βροντάδος. Η μάχη με ρουκέτες μεταξύ των ενοριών της Παναγίας της Ερειθιανής και του Αγίου Μάρκου, είναι άκρως εντυπωσιακή! Ωστόσο ο «ρουκετοπόλεμος» θέλει προσοχή καθώς εγκυμονεί κινδύνους, παρά τους αυστηρούς κανόνες ασφαλείας του Δήμου.

Λεωνίδιο: Τα αερόστατα

Ένα μοναδικό έθιμο ηλικίας 100 και πλέον χρόνων, τηρείται ευλαβικά στο Λεωνίδιο κάθε Πάσχα. Σύμφωνα με αυτό, το βράδυ της Ανάστασης τα παιδιά των πέντε ενοριών αφήνουν στον ουρανό χρωματιστά αερόστατα. Να σημειωθεί ότι η προετοιμασία τους ξεκινάει αρκετό καιρό πριν την πασχαλινή περίοδο. Το θέαμα είναι απλά μαγικό, με τον ουρανό να αποκτά επιπλέον αστέρια!

Ζάκυνθος: Τα λευκά περιστέρια

Επιστροφή στο Ιόνιο, καθώς στη Ζάκυνθο συναντάμε ένα από τα πιο ιδιαίτερα πασχαλινά έθιμα. Σύμφωνα με αυτό ο ιερέας κατά την Πρώτη Ανάσταση αφήνει ελεύθερα λευκά περιστέρια στον αέρα. Την ίδια στιγμή οι νοικοκυρές ρίχνουν στο δρόμο πήλινα δοχεία, όπως συμβαίνει αντίστοιχα και στην Κέρκυρα με τους «μπότηδες». Τέλος, η περιφορά του Επιταφίου πραγματοποιείται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μ. Σαββάτου, δίνοντας μια διαφορετική αίσθηση στους επισκέπτες.

Πάτμος: Η Τελετή του Νιπτήρος

Η Πάτμος είναι το νησί της Αποκάλυψης και φροντίζει να το επιβεβαιώνει με κάθε τρόπο. Έτσι το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης στην Πλατεία Δημαρχείου, αναβιώνει το έθιμο της Τελετής του Νιπτήρος. Παράλληλα, η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης τελείται την Μεγάλη Παρασκευή, στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη, ενώ το Ευαγγέλιο στη λειτουργία της Αγάπης διαβάζεται σε επτά γλώσσες.

Ήπειρος και Μακεδονία: Ο Ζαφείρης

Την Κυριακή του Πάσχα τόσο στην Ήπειρο, όσο και σε κάποια μέρη της Μακεδονίας, αναβιώνει το έθιμο του Ζαφείρη. Πρόκειται ουσιαστικά για την αναβίωση ενός παιδικού παιχνιδιού, στο οποίο το παιδί που έχει το ρόλο του Ζαφείρη παριστάνει το «νεκρό», ενώ τα υπόλοιπα μαζεύουν λουλούδια και φύλλα και το στολίζουν μοιρολογώντας. Στο τέλος όλα τα παιδιά φωνάζουν για να σηκωθεί και εκείνο «ανασταίνεται» με σκοπό να πιάσει τον «Ζαφείρη» της επόμενης χρονιάς.

Καλαμάτα: Ο «σαϊτοπόλεμος»

Στην Καλαμάτα την Κυριακή του Πάσχα οι ντόπιοι ντύνονται με παραδοσιακές φορεσιές, ενώ κρατούν στα χέρια τους σαΐτες, δηλαδή σωλήνες γεμάτους… μπαρούτι για να ξεκινήσουν τον λεγόμενο «σαϊτοπόλεμο». Ωστόσο όπως συμβαίνει και με τον «ρουκετοπόλεμπ» στη Χίο, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να αποφεύγονται δυσάρεστα απρόοπτα. Επίσης το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου συναντάμε και το έθιμο του «συχώριου», με τους πιστούς να επισκέπτονται το νεκροταφείο αφήνοντας εδέσματα στους ανθρώπους που έχουν «χάσει».

Πάρος: Η αναπαράσταση των Παθών

Στην Πάρο κάθε Πάσχα ξεχωρίζει το καθηλωτικό έθιμο της αναπαράστασης των Παθών, κατά την περιφορά του Επιταφίου στα ορεινά χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό. Περίπου 200 άτομα όλων των ηλικιών λαμβάνουν μέρος στις αναπαραστάσεις, δίνοντας «ζωή» σε σκηνές όπως για παράδειγμα η είσοδος στα Ιεροσόλυμα, ο Μυστικός Δείπνος, το μαρτύριο της Σταύρωσης κ.α.

Χαλκιδική: «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι»

Στην περιοχή της Ιερισσού ξεχωρίζει ένα έθιμο, το οποίο τελείται την Τρίτη του Πάσχα και ονομάζεται «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι». Όλοι οι ντόπιοι, ξεκινώντας από τους γηραιότερους, χορεύουν τα γιορτινά πασχαλινά τραγούδια. Ξεχωρίζει ο Καγκελευτός, ένας χορός που αναπαριστά τη σφαγή 400 ντόπιων της Ιερισσού από τους Τούρκους, το 1821.

Αράχωβα: Ο αγώνας δρόμου

Στην Αράχωβα την Κυριακή του Πάσχα, οι γηραιότεροι με αφετηρία το Ναό του Αγίου Γεωργίου, πραγματοποιούν τον «αγώνα της ανηφόρας». Την ίδια στιγμή, έχουν προετοιμαστεί οι «λάκκοι» σε κάθε γειτονιά, όπου ανάβουν οι φωτιές που θα υποδεχθούν δεκάδες αρνιά, πάντα υπό τον ήχο τοπικών μουσικών συγκροτημάτων.

Τήνος: Οι 7 Επιτάφιοι

Τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ 7 Επιτάφιοι από ισάριθμες ενορίες συγκεντρώνονται στη Χώρα, και ψάλλονται τα Εγκώμια. Κάτοικοι από όλα τα χωριά παρακολουθούν, ενώ την ίδια στιγμή ψαροκάικα και καράβια της γραμμής συμμετέχουν με το δικό τους τρόπο. Στη συνέχεια ο Επιτάφιος του Αγίου Νικολάου μπαίνει στη θάλασσα, ενώ σε βραχονησίδα απέναντι έχουν τοποθετηθεί μεγάλοι φωτεινοί σταυροί, συνθέτοντας ένα μοναδικό θέαμα.

Θράκη και Κρήτη: Το κάψιμο του Ιούδα

Σε πολλά μέρη της Ελλάδας έχει διασωθεί ένα διαφορετικό πασχαλινό έθιμο, το γνωστό και ως «κάψιμο του Ιούδα». Στην Θράκη για παράδειγμα την Μεγάλη Παρασκευή μετά τον Επιτάφιο, τα παιδιά φτιάχνουν ένα ομοίωμα του Ιούδα και το περιφέρουν στα σπίτια, ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επόμενη μέρα.

Αντίστοιχα και στην Κρήτη, τα αγόρια του χωριού από το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου συγκεντρώνουν ξερά ξύλα ή κλαδιά και τοποθετούν στην κορυφή τους ένα πάνινο ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο καίνε μετά το «Χριστός Ανέστη», με την… απαραίτητη συνοδεία από «μπαλωθιές».

The post Τα ξεχωριστά έθιμα που δεν θα δούμε φέτος το Πάσχα! appeared first on Plaisio Blog.