Jan Novák – Jaromír 99: «Ζάτοπεκ»

08:19 2/2/2023 - Πηγή: Diastixo

Ο Εμίλ Ζάτοπεκ ήταν ένας σπουδαίος Τσέχος δρομέας μεγάλων αποστάσεων και ένας από τους μεγαλύτερους αθλητές του 20ού αιώνα. Μάλιστα, έγινε γνωστός ως «Ο άνθρωπος-ατμομηχανή», γιατί ενώ έδειχνε ότι ήταν εξαντλημένος όταν έτρεχε, παρ’ όλα αυτά σταδιακά και έως τον τερματισμό κατάφερνε να προσπερνάει όλους τους αντιπάλους του και να καταρρίπτει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.

Τα αγωνιστικά του κατορθώματα ήταν πολλά, με σπουδαιότερα τις ολυμπιακές του επιδόσεις, που τον κατατάσσουν στο πάνθεον της ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η παρθενική του εμφάνιση στους Ολυμπιακούς Αγώνες έγινε στο Λονδίνο, το 1948, όπου κατάφερε να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στα 10.000 μέτρα και το αργυρό στα 5.000 μέτρα. Τέσσερα χρόνια μετά, στο Ελσίνκι το 1952, θα καταφέρει κάτι το ασύλληπτο για την εποχή και άπιαστο ακόμη για τη σημερινή εποχή της εμπορευματοποίησης των Ολυμπιακών Αγώνων: μέσα σε διάστημα οκτώ ημερών θα κερδίσει 3 χρυσά μετάλλια (στα 5.000 μ., στα 10.000 μ. και στον Μαραθώνιο) και όλα αυτά σημειώνοντας ολυμπιακά ρεκόρ.

Το 2022 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου αυτού αθλητή και της γυναίκας του, Ντάνα Ίνγκροβα, που ήταν χρυσή ολυμπιονίκης στο ακόντιο (γεννήθηκαν ακριβώς την ίδια μέρα, 19 Σεπτεμβρίου 1922) και οι Εκδόσεις Καστανιώτη, με την αρωγή του Υπουργείου Πολιτισμού της Τσέχικης Δημοκρατίας, κυκλοφόρησαν το σπουδαίο αυτό graphic novel, το οποίο απευθύνεται τόσο στους λάτρεις των κόμικς, όσο και στους λάτρεις του στίβου.

{jb_quote}Με το σπουδαίο αυτό graphic novel έχουν τη μεγάλη ευκαιρία οι νεότερες γενιές να ανακαλύψουν ένα φαινόμενο του αθλητισμού και έναν από τους πιο σημαντικούς ολυμπιονίκες όλων των εποχών.{/jb_quote}

Στο graphic novel Ζάτοπεκ θα ταξιδέψουμε νοητά στην προπολεμική Τσεχοσλοβακία του 1929 στο Κοπρίβνιτσε, όπου ζούσε η πολυμελής οικογένεια του αθλητή: οι γονείς και τα επτά παιδιά σε ένα σπίτι με δύο δωμάτια, που ήταν ταυτόχρονα και το ξυλουργείο του πατέρα. Κατόπιν θα τον δούμε να δουλεύει σκληρά σε εργοστάσιο κατασκευής υποδημάτων, να ξεκινά τις προπονήσεις με προπονητή και να συνεχίζει μόνος του, με ασυνήθιστες προπονητικές πρακτικές για την εποχή, με αμέτρητες επαναλήψεις σε διάφορα εδάφη και συνθήκες. Ένα μεγάλο μέρος αφιερώνεται στις ολυμπιακές νίκες του 1948 στο Λονδίνο, αλλά κυρίως σε αυτές του 1952 στο Ελσίνκι. Η αντίστασή του στο κομμουνιστικό καθεστώς της χώρας του τονίζεται στην αφήγηση με την ανάδειξη της ιστορίας του συναθλητή του Στάνισλαβ Γιούνγκβιρτ, ο οποίος ήταν αποκλεισμένος για πολιτικούς λόγους, αλλά με τις πιέσεις από τον Ζάτοπεκ κατάφερε να συμμετάσχει στην Ολυμπιάδα του 1952. Αναφορά γίνεται και στη γνωριμία του με την ακοντίστρια Ντάνα Ίνγκροβα (μετέπειτα, Ζατόπκοβα), τη σύζυγό του και μοναδική αγάπη της ζωής του.

Οι συντελεστές αυτής της εξαιρετικής από κάθε πλευράς δουλειάς είναι ο Γιαν Νόβακ στο κείμενο, που καταφέρνει μέσα από ένα εκτενέστατο υλικό να επικεντρωθεί στα ουσιώδη και να αναδείξει τα σημαντικά του αθλητή και ανθρώπου Εμίλ Ζάτοπεκ, και ο Γιάρομιρ 99 (ψευδώνυμο του Γιάρομιρ Σβέιντικ) στο σχέδιο, ο οποίος ζωντανεύει με πιστότητα κι αισθαντικότητα τα στιγμιότυπα της ζωής του Ζάτοπεκ, χρησιμοποιώντας τρίχρωμα σχέδια που δημιουργούν μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα αναπαριστώντας άλλες εποχές. Κορυφαίο το σαλόνι όπου ο στρατιώτης Ζάτοπεκ μέσα από επαναλαμβανόμενα καρέ μεταμορφώνεται σε αθλητή. Με το σπουδαίο αυτό graphic novel έχουν τη μεγάλη ευκαιρία οι νεότερες γενιές να ανακαλύψουν ένα φαινόμενο του αθλητισμού και έναν από τους πιο σημαντικούς ολυμπιονίκες όλων των εποχών.

Ζάτοπεκ
...Αν δεν μπορείς άλλο, τρέξε πιο γρήγορα!
Γιαν Νόβακ
εικονογράφηση: Γιάρομιρ 99
μετάφραση: Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα
Εκδόσεις Καστανιώτη
σ. 200
ISBN: 978-960-03-6998-4
Τιμή: 15,00€