Robert van Gulik: «Το στοιχειωμένο μοναστήρι»

08:16 12/2/2021 - Πηγή: Diastixo

Στην Κίνα τον 17ο αιώνα, δηλαδή πολλά χρόνια πριν από την έκδοση των αστυνομικών διηγημάτων του Έντγκαρ Άλαν Πόε, και βεβαίως πριν από τις ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ με ήρωα τον Σέρλοκ Χολμς, εμφανίστηκε ένα είδος αστυνομικής λογοτεχνίας. Στηριγμένος σε αυτή τη λογοτεχνία, παίρνοντας στοιχεία από μελέτες για την καθημερινή ζωή στην παλιά Κίνα, ο Ολλανδός Ρόμπερτ βαν Γκούλικ (1910-1967) έγραψε μια μεγάλη σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων με ήρωα τον δικαστή Τι, έναν γενειοφόρο σοφό άντρα που ερευνά εγκλήματα και τα εξιχνιάζει.

Ωστόσο, ο δικαστής Τι δεν είναι δημιούργημα του Βαν Γκούλικ, ήταν ιστορικό πρόσωπο που έζησε από το 630 μέχρι το 700 μ.Χ.

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Στο Στοιχειωμένο μοναστήρι ο δικαστής Τι και η συνοδεία του, μαζί κι οι τρεις σύζυγοί του, παγιδεύονται στα βουνά ύστερα από μια καταιγίδα και καταφεύγουν σ’ ένα ταοϊστικό μοναστήρι, το Μοναστήρι των Πρωινών Συννέφων. Εκεί πεθαίνει μυστηριωδώς ο ηγούμενος, ενώ ο δικαστής, ο οποίος πιστεύει πως δολοφονήθηκε, μαθαίνει την ιστορία του μοναστηριού, η οποία είναι τυλιγμένη με πολλούς θρύλους. Επίσης, γνωρίζει ένα σωρό παράξενους ανθρώπους, οι οποίοι κρύβουν πολλά μυστικά. Στη συνέχεια, ο δικαστής Τι επιχειρεί να εξιχνιάσει τους υποτιθέμενους τυχαίους θανάτους τριών νεαρών γυναικών, που είχαν πάει ως δόκιμες μοναχές στο ίδιο μοναστήρι. Για τον σκοπό αυτό ανακρίνει τα μέλη ενός θιάσου, αλλά η έρευνά του ενοχλεί κάποιον ή κάποιους, οπότε γίνεται κι αυτός στόχος του άγνωστου δολοφόνου.

Πολλά στοιχεία της αφήγησης που συνδέονται με τα ήθη και τα έθιμα της παλιάς Κίνας σε μας φαίνονται αλλόκοτα, οπωσδήποτε δεν ταιριάζουν με τον δικό μας πολιτισμό και τις δικές μας παραδόσεις. Ας αναφέρουμε μόνο το ότι ο δικαστής, που είναι πιστός κομφουκιανιστής, μολονότι πολλοί συμπατριώτες του κοιμόνταν με όλες τις συζύγους τους στο ίδιο υπνοδωμάτιο, αυτός είχε ξεχωριστό υπνοδωμάτιο για καθεμία από αυτές.

Επίσης, κάποιοι από τους ήρωες πιστεύουν στα φαντάσματα, κάτι βεβαίως που συμβαίνει και σε άλλες παλιές κοινωνίες, ή μπορεί να συμβαίνει ακόμα και σήμερα. Αυτό το αξιοποιεί ο συγγραφέας ώστε να δημιουργήσει το κατάλληλο κλειστοφοβικό κλίμα για τους αναγνώστες, αφού ο δολοφόνος εκμεταλλεύεται αυτή τη δοξασία για να παραπλανήσει τους μοναχούς και τους επισκέπτες του μοναστηριού.

{jb_quote} Πολλά στοιχεία της αφήγησης που συνδέονται με τα ήθη και τα έθιμα της παλιάς Κίνας σε μας φαίνονται αλλόκοτα, οπωσδήποτε δεν ταιριάζουν με τον δικό μας πολιτισμό και τις δικές μας παραδόσεις. {/jb_quote}

Επιπλέον, μαθαίνουμε πως οι μοναχοί στην Κίνα έχουν συνήθειες ίδιες με τους μοναχούς της χριστιανικής θρησκείας, αφού τηρούν με ευλάβεια τους μοναστικούς κανόνες που συνδέονται με το φαγητό και τη νηστεία. Απέχουν από όλα τα οινοπνευματώδη ποτά –πίνουν μόνο τσάι– και επιμένουν στη χορτοφαγική διατροφή. Απέχουν και από την ψαροφαγία – τρώνε κάτι που μοιάζει με ψάρι και είναι φτιαγμένο από πολτό φασολιών.

Εκτός από τη δεξιοτεχνική αφήγηση της περιπέτειας του δικαστή στο μοναστήρι, το οποίο θυμίζει πολύ ελληνικό λαβύρινθο, ιδανικό χώρο για τη διάπραξη εγκλημάτων, ο Ρόμπερτ βαν Γκούλικ μιλάει για τις θρησκείες στην Κίνα, τις αποκαλεί δόγματα και εξηγεί τι είναι και τι πρεσβεύει η καθεμιά. Ο κομφουκιανισμός, ο ταοϊσμός κι ο βουδισμός, ο οποίος εισήχθη από την Ινδία τον 1ο αιώνα μ.Χ. Επειδή, σημειώνει, οι παλιές κινέζικες ιστορίες μυστηρίου και εξιχνίασης εγκλημάτων γράφτηκαν κυρίως από κομφουκιανιστές λόγιους, η λογοτεχνία αυτή εκδηλώνει μια έντονη προτίμηση για τον κομφουκιανισμό, κάτι που υιοθέτησε κι ο ίδιος στις ιστορίες του δικαστή Τι.

Να προσθέσουμε πως το βιβλίο –όπως όλα τα σχετικά βιβλία του Βαν Γκούλικ– περιέχει εικόνες με άντρες και γυναίκας (ενίοτε γυμνές, αλλά σεμνά φτιαγμένες), ζωγραφισμένες από τον συγγραφέα σύμφωνα με την κινέζικη τεχνοτροπία εκτύπωσης σε χαρτί που αναπτύχθηκε τον 16ο αιώνα.

Το στοιχειωμένο μοναστήρι
Ρόμπερτ βαν Γκούλικ
Μετάφραση: Χριστιάννα Σαμαρά
Μίνωας
σ. 232
ISBN: 978-618-02-1554-0
Τιμή: 12,20€