Αντώνης Ε. Χαριστός

00:57 2/1/2024 - Πηγή: Diastixo

Τρούμπα· ένα όνομα στο οποίο περικλείονται κοινωνιολογικοί όροι, εμπειρίες, ο ρόλος του νόμου, οι ταξικές διαφοροποιήσεις, η επιφάνεια των πραγμάτων, αλλά και η ουσία των ανθρωπίνων σχέσεων, από την εκμετάλλευση ως τον άδολο έρωτα και την αφοσίωση. Με την Τρούμπα, λοιπόν, και όλα όσα ο προσδιορισμός αυτής περιλαμβάνει, καταπιάνομαι στην πρώτη ποιητική συλλογή μου, με τίτλο Φίλωνος & Νοταρά. Τα στιχάκια της Τρούμπας, 1950-1970.

Η ιδιαιτερότητα αυτού του εγχειρήματος είναι διττή: από τη μία πλευρά, είναι

συλλογή η οποία καταπιάνεται με ένα κοινωνικά ευαίσθητο ζήτημα, το οποίο περιθωριοποιήθηκε στις συνειδήσεις των ανθρώπων της εποχής, προτού αναλυθούν τα αίτια που το δημιούργησαν, οι συνθήκες που το διατήρησαν και οι σκοπιμότητες που το υπονόμευσαν με διοικητικές αποφάσεις, και από την άλλη πλευρά, επρόκειτο για την πρώτη εφαρμογή της τεχνοτροπίας του δομημένου ρεαλισμού, την οποία κατασκεύασε ο Φιλολογικός Όμιλος Ελλάδος και την οποία υποστηρίζει τόσο θεωρητικά, όσο και πρακτικά, μέσα από έργα πεζογραφίας, ποιητικής και θεωρητικών αναλύσεων. Είναι η συλλογή στην οποία διερευνώ τις πτυχές της ανθρώπινης υπόστασης μέσα από τους όρους των ρόλων που της προσδίδουν ταυτότητα. Εξερευνώ το πολιτιστικό υπόβαθρο του αγοραίου έρωτα, την αξία της γυναίκας στις οδούς που συγκέντρωναν πλήθος υποψήφιων πελατών, την αγάπη και την αφοσίωση στα πρόσωπα, την αξία του λόγου και της τιμής. Μία ολάκερη εποχή μάς συστήνεται εκ νέου, βασισμένη στην τεχνοτροπία του δομημένου ρεαλισμού, παρουσιάζοντας με τον πλέον εξωστρεφή τρόπο, δεδομένα τα οποία μέχρι σήμερα καλύπτονται από την αφάνεια των ονομάτων και την καχυποψία της μνήμης.

{jb_quote} Η ιστορική μνήμη είναι ζωντανός οδηγός στη διερεύνηση των αιτίων που εγκλωβίζουν τον άνθρωπο σε έναν κύκλο εκμηδένισης. {/jb_quote}

Το ζήτημα της τεχνοτροπίας είναι καίριας σημασίας, ακριβώς επειδή δίνεται η δυνατότητα να αναλύσουμε τα υλικά που συγκροτούν μία εποχή, να εμβαθύνουμε στα απόκρυφα σημεία της κοινωνικής ζωής, να διεισδύσουμε στον ιδιωτικό χώρο περίκλειστων ομαδοποιήσεων και, μέσα από την αναπαραστατική δυναμική του λόγου και της τεχνικής αποτύπωσης μίας σκηνής / μίας πράξης, να καταλήξουμε στην ανασύνθεση του περιβάλλοντος χώρου στη βάση του οποίου γεννήθηκαν και πέθαναν γενιές και γενιές ανθρώπινων προσωπικοτήτων, ονείρων, προθέσεων, φιλοδοξιών. Η εν λόγω συλλογή, επίσης, στη βάση τής εν λόγω τεχνοτροπίας, υπηρετεί τη στρατευμένη λογοτεχνία, τη λογοτεχνία εκείνη που βουτά στα κοινωνικά πεπραγμένα προκειμένου να κατανοήσει τις βαθύτερες αιτίες που τα παράγουν, να αντιστοιχίσει τις αιτίες με τα σύγχρονα δεδομένα, να διακρίνει ομοιότητες και διαφορές, να καταγράψει διασυνδέσεις και εναλλαγές. Στη νεαρή ιερόδουλη της Τρούμπας, στα μέσα της δεκαετίας του ’60, αντικρίζει κανείς την αστική αντίληψη για το παράνομο, το παράτυπο, το μη κανονικό, το μη αποδεκτό, την ίδια στιγμή που τα μέλη της ίδιας αυτής ηθικής συμμετέχουν ως πελάτες στην αναπαραγωγή της κατάστασης πραγμάτων που συνοψίζεται στην Τρούμπα. Στον αγαπητικό που έχει υπό τη δούλεψή του μία και περισσότερες γυναίκες, νεαρές κατά κύριο λόγο, αντικρίζει κανείς τον ταξικό νόμο της κοινωνικής εξάρτησης, μόνιμο δεσμό της αστικής κοινωνίας από τη γέννησή της. Στον αφροδισιολόγο που κάθε εβδομάδα ελέγχει την «καθαρότητα» των γυναικών, αντικρίζει κανείς τη συμπύκνωση του νομικού οπλοστασίου της εποχής, το οποίο ενεργοποιεί η κοινωνία με σκοπό να απενοχοποιηθεί από τις ευθύνες της και τον ρόλο της στη διαιώνιση της εκάστοτε Τρούμπας. Σε αυτά απαντά ο δομημένος ρεαλισμός, σε αυτά απαντά η συγκεκριμένη ποιητική συλλογή.

Η συλλογή Φίλωνος & Νοταρά. Τα στιχάκια της Τρούμπας, 1950-1970 επιχειρεί να παρέμβει στον δημόσιο λόγο, υπερβαίνοντας τον ποιητικό λόγο της εποχής μας, και να θέσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους όρους σύστασης των κοινωνικών συνόλων, τα όρια της ανθρώπινης υπόθεσης, τις ηθικές, νομικές, γλωσσικές και λοιπές πολιτιστικές αναφορές που ταυτοποιούν την έννοια της συλλογικότητας. Όσα χρόνια κι αν περάσουν από τη μέρα που ο δήμαρχος Πειραιά, με εντολή της χούντας των συνταγματαρχών, «έκλεισε» τη λειτουργία της Τρούμπας, η ιστορική μνήμη είναι ζωντανός οδηγός στη διερεύνηση των αιτίων που εγκλωβίζουν τον άνθρωπο σε έναν κύκλο εκμηδένισης.

Φίλωνος & Νοταρά. Τα στιχάκια της Τρούμπας, 1950-1970
Ποιητική συλλογή δομημένου ρεαλισμού
Αντώνης Ε. Χαριστός
Γράφημα
σ. 42
ISBN: 978-618-5271-35-0
Τιμή: 7,00€