Δέσποινα Σκούρτη
Δρόμοι που χάθηκα* Συνάντησα τον Μπρεχτ τυχαία, ένα κρύο βράδυ του χειμώνα του 2016 στους παγωμένους δρόμους του Βερολίνου. Μια αφίσα σε έναν τοίχο: Βertolt Brecht, Flüchtlingsgespräche – Διάλογοι προσφύγων. Η προσφυγική κρίση μαίνεται, η γερμανική πρωτεύουσα γεμίζει πρόσφυγες που κατάφεραν να φτάσουν στη δική τους γη της επαγγελίας.
{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}
Γωνιές που στάθηκα* Ένιωθα την πόλη γύρω μου να μεταμορφώνεται, με το πλήθος των προσφύγων να
Δάκρυα που πίστεψα*Με τον Μπρεχτ ταξίδεψα σ’ όλον τον κόσμο και μιαν άλλη εποχή, μακρινή μαζί και σημερινή. Διαπίστωσα πως η ιστορία –δυστυχώς‒ επαναλαμβάνεται ατέρμονα. Θαύμασα την ευθύτητα και τη μαεστρία του συγγραφέα, καθώς ξεσκεπάζει την υποκρισία των ηγετών που θεωρητικά κόπτονται για τον πάσχοντα άνθρωπο. Έμαθα για την πικρή και σκληρή αλήθεια της προσφυγιάς, τη δυσκολία της θύρας που κουρταλεί η ανάγκη, την υποκρισία των ανθρώπων, την αναλγησία των ισχυρών απέναντι στον ανίσχυρο, τον καιροσκοπισμό, την καπήλευση του πόνου, τη μάχη για τα καθ’ ημάς δεδομένα, το αβέβαιο αύριο. Πικρογέλασα με την καυστική και σατιρική διάσταση του μπρεχτικού έργου που διασκεδάζει τις δυσκολίες, δίνοντας μια αισιόδοξη νότα στη δυστυχία της προσφυγιάς.
Νύχτες που έκλαψα* Δεν μετέφρασα απλώς αυτό το κείμενο. Αναμετρήθηκα με τον λόγο του Μπρεχτ και με τον ίδιο τον συγγραφέα. Κάθε αράδα αυτού του κειμένου είναι μια διδαχή για τον άνθρωπο. Από τον Μπρεχτ έμαθα για επιμελώς λησμονημένα γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας, μελέτησα πολιτική και οικονομική θεωρία, βούτηξα στα βαθιά της φιλοσοφίας. Στους Διαλόγους προσφύγων, το πολιτικό και το αυτοβιογραφικό στοιχείο είναι προσεκτικά κλειδωμένα εντός του κειμένου και, σε πρώτη ανάγνωση, αποκομίζει κανείς την εντύπωση ενός έργου αμιγώς πολιτικού. Ωστόσο, τα αυτοβιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα συνταράσσουν. Στον διάλογο ΙV ο Τσίφελ διαβάζει ένα καταρχήν ακατάληπτο απόσπασμα από τα απομνημονεύματά του στον Κάλε. Θυμάμαι ακόμα τη νύχτα που κατάφερα να ξεκλειδώσω το κρυπτογραφικό αυτό κείμενο κι αποκάλυψα τη μαρτυρία του Μπρεχτ για τον εφηβικό του έρωτα με την ανήλικη Πάουλα Μπάνχολτσερ, από την οποία, το 1919, σε ηλικία 21 ετών, αποκτά το πρώτο του παιδί, Φρανκ Μπάνχολτσερ. Θυμάμαι ακόμα εκείνο το βράδυ που τηλεφώνησα μέσα στην άγρια νύχτα σε καλό μου φίλο και συμπαραστάτη, για να του ανακοινώσω το μυστικό της ζωής του Mπρεχτ που ξεσκέπασα, μεταφράζοντας τους Διαλόγους προσφύγων. Ο μεγαλύτερος αντιφασίστας διανοούμενος όλων των εποχών είχε ένα παιδί εκτός γάμου, που έπεσε στο Ανατολικό Μέτωπο το 1943. Ένα παιδί που δεν έφερε το επώνυμο του Μπρεχτ, δεν έζησε ποτέ μαζί του, μεγάλωσε σε ξένα χέρια και σκοτώθηκε υπηρετώντας τη θητεία του στη Βέρμαχτ, την ώρα που ο πατέρας του προσπαθούσε να ξεφύγει από τη μέγγενη των Ναζί που έσφιγγε γύρω του.
{jb_quote}Κάθε αράδα αυτού του κειμένου είναι μια διδαχή για τον άνθρωπο.{/jb_quote}
Πού πάω και τι θα βρω* Δεν επέλεξα να μεταφράσω τους Διαλόγους προσφύγων του Μπρεχτ, πίστευα πως ήταν χρέος μου να το κάνω. Μετά το τέλος της παράστασης στην Berliner Ensemble, ένιωσα ότι το ελληνικό κοινό πρέπει να γνωρίσει αυτό το έργο. Τα καραβάνια των προσφύγων, οι άνθρωποι που διασχίζουν τη θάλασσα διακινδυνεύοντας τη ζωή τους, οι στοιβαγμένες ψυχές στους καταυλισμούς, όλα όσα δηλαδή λαμβάνουν χώρα καθημερινά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα αποκτούν άλλη διάσταση μέσω του μπρεχτικού κειμένου. Οι Διάλογοι προσφύγων κινητοποιούν τη διάνοια και το συναίσθημα του αναγνώστη-θεατή, γεννώντας τελικά την ενσυναίσθηση προς τον Άλλο.
Πικρό το βράδυ φτάνει* Στις «λαμπρές» εποχές που διανύουμε, η ρευστότητα των γεωπολιτικών ισορροπιών, οι συρράξεις ανά την υφήλιο, οι μετακινήσεις πληθυσμών και το αβέβαιο του μέλλοντος αναδεικνύουν τον διαχρονικό κι επίκαιρο λόγο του Μπρεχτ. Εύχομαι κι ελπίζω οι Διάλογοι προσφύγων να αποτελέσουν ‒στο πρότυπο των μπρεχτικών επιδιώξεων‒ μοχλό κοινωνικής αλλαγής και πηγή έμπνευσης για όλους μας, ώστε να παραμείνουμε άνθρωποι για τον άνθρωπο και να εναντιωθούμε στη βαρβαρότητα που επελαύνει.
Τσίφελ: Σε λαμπρές εποχές, άνθρωποι σαν και του λόγου μου χαλάνε το αρμονικό σύνολο. Άκουσα βέβαια πως είχαν φτιάξει στρατόπεδα γι’ ανθρώπους σαν κι εμένα, με σκοπό να τους προστατέψουν από την οργή του λαού, ωστόσο ούτε αυτά μού γέμισαν το μάτι. Ας συνεχίσω όμως με την ανάγνωση.
Κάλε: Θέλετε να πείτε πως κατά τη γνώμη σας δεν είστε αρκετά καλλιεργημένος γι’ αυτή τη χώρα;
Τσίφελ: Σίγουρα δεν είμαι όσο καλλιεργημένος χρειάζεται, ώστε να μπορώ να συνεχίσω τη ζωή μου, διατηρώντας την ανθρώπινη αξιοπρέπειά μου μέσα σ’ όλη αυτή τη βρωμιά. Πείτε το κι αδυναμία, αλλά δεν είμαι πια και τόσο ανθρώπινος, ώστε να μπορέσω να παραμείνω άνθρωπος μπροστά σε τέτοια απανθρωπιά.(Διάλογοι προσφύγων, Διάλογος VII)
[*Δανείστηκα τους στίχους από την ποιητική συλλογή του Τάσου Λειβαδίτη Ο τυφλός με το λύχνο.]
Διάλογοι προσφύγων
Bertolt Brecht
Μετάφραση – Επίμετρο: Δέσποινα Σκούρτη
Κριτική
200 σελ.
ISBN 978-960-586-403-3
Τιμή €12,00
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ψυχαγωγία
- “Πονάει σαν να με τρυπάει ο διάβολος!” Ο Σοβιετικός γιατρός που έκανε στον εαυτό του εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας
- Γιατί πολλές πόλεις της Ρωσίας είχαν ελληνικά ονόματα, με απόφαση της Μ. Αικατερίνης. Το “ελληνικό σχέδιο”
- 6 σημάδια ότι έχετε υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη
- Σασμός: Ο Νικηφόρος είναι αποφασισμένος να μάθει την αιτία της δολοφονίας του πατέρα του
- Survivor: «Κατέρρευσε» ο Τάκης με το θάνατο του πατέρα του – Αποχώρησε από το συμβούλιο...
- Σασμός: Η Στέλλα καλείται να λάβει μια επώδυνη απόφαση
- Η Άρτεμις Ματαφιά θα μας δώσει «ένα ακόμα φιλί» στον χώρο Γνώσης & Πολιτισμού «Πολιτεία»
- Νέος τρόπος διάγνωσης εγκεφαλικών όγκων – Πως θα γίνεται η εξέταση;
- 4 σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να πάτε οπωσδήποτε σε σύμβουλο γάμου
- Άλεν Γκίνσμπεργκ
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Diastixo
- Τελευταία Νέα Diastixo
- Δέσποινα Σκούρτη
- Ανακοινώθηκαν τα Βραβεία του «Χάρτη» 2022
- Το παιδικό βιβλίο πέταξε πολύ ψηλά στις 2 Απριλίου
- Άλεν Γκίνσμπεργκ
- Δημήτρης Δούκαρης
- Μαξ Φρις
- Γραφείο Δημιουργική Ευρώπη Ελλάδας: Διαδικτυακό σεμινάριο για την πρόσκληση «Κυκλοφορία των Ευρωπαϊκών Λογοτεχνικών Έργων»
- Chris Carter: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
- Δημήτρης Βαρβαρήγος: «Κραυγές γυναικών»
- Βασιλική Τζόκα – Δήμητρα Φώτου: «Το καταπράσινο σχολείο μου»
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ψυχαγωγία
- Η Άρτεμις Ματαφιά θα μας δώσει «ένα ακόμα φιλί» στον χώρο Γνώσης & Πολιτισμού «Πολιτεία»
- Μάριος Κατσάνος – “Κάπου θα υπάρχει μυστικό”
- Σασμός: Η Στέλλα καλείται να λάβει μια επώδυνη απόφαση
- 4 σημάδια που δείχνουν ότι πρέπει να πάτε οπωσδήποτε σε σύμβουλο γάμου
- 6 σημάδια ότι έχετε υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη
- Survivor: «Κατέρρευσε» ο Τάκης με το θάνατο του πατέρα του – Αποχώρησε από το συμβούλιο...
- Πού να πάμε σήμερα: 5 προτάσεις για θέατρο και συναυλίες για την Τρίτη 5 Απριλίου
- H νέα σειρά μυστηρίου Hold Tight θέλει να καθηλώσει στο Netflix – Cineramen
- Grammys 2022: Η Olivia Rodrigo με punk glam eye look είναι το make up Inspo της εβδομάδας
- Γιάννης Μπέζος: Έχω διώξει επιφανή δημοσιογράφο