Γιάννης Νικολούδης: «Από χώμα και κόκαλα»

10:18 29/11/2021 - Πηγή: Diastixo

Όπως είναι σκοτεινό στο εξώφυλλο, έτσι σκοτεινό, απόκοσμο και μυστηριώδες και στο περιεχόμενό του είναι το δεύτερο λογοτεχνικό πόνημα του Κρητικού συγγραφέα Γιάννη Νικολούδη, που φέρει τον τίτλο Από χώμα και κόκαλα. Ο τίτλος αυτός, ο οποίος παραπέμπει στον θάνατο, είναι και η βασική θεματική του βιβλίου. Διότι ο άνθρωπος δεν είναι στην ουσία τίποτε άλλο, παρά ένας σωρός από χώμα και κόκαλα. Στην πραγματικότητα, όχι μόνο το σώμα μας, αλλά και οι ψυχές πολλών ανθρώπων αποτελούνται από αυτά τα «ευτελή» υλικά...

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri}

{loadposition adsence-inarticle-makri}

Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο, στο οποίο πραγματικός πρωταγωνιστής δεν είναι ο Μάνος, ο αναπληρωτής δάσκαλος που τοποθετείται σε ένα ορεινό χωριό της Κρήτης, αλλά ούτε και ο Παύλος Αρχοντάκης, ο έτερος πρωταγωνιστής του βιβλίου. Κυρίαρχος του βιβλίου είναι το απόκοσμο περιβάλλον και η καθηλωτική δύναμη της παντοδύναμης φύσης. Πραγματικά, αυτό που θα μείνει χαραγμένο στον νου του αναγνώστη μετά το πέρας της ανάγνωσης θα είναι η μυστηριακή, απόκοσμη ατμόσφαιρα, η ένταση των φυσικών φαινομένων, καθώς και η επίδραση που έχει η φύση και το φυσικό περιβάλλον στον ψυχισμό των ανθρώπων.

Καταπιεσμένα συναισθήματα, κρυφές δράσεις και συναντήσεις και καλά κρυμμένα μυστικά σε μία συντηρητική και κλειστή κοινωνία. Όλα αυτά είναι που θα οδηγήσουν στο αναπάντεχο έγκλημα το οποίο θα συγκλονίσει την τοπική κοινωνία, με πρωταγωνιστές τον Μάνο και τον νεαρό Παύλο.

Η πρωτοτυπία του πονήματος έγκειται στον τρόπο αφήγησης και παρουσίασης των γεγονότων. Παρότι, δηλαδή, τα θέματα τα οποία θίγει ο συγγραφέας αποτελούν κοινό τόπο στη λογοτεχνία –η κλειστή κοινωνία του χωριού και οι καλά καμουφλαρισμένες αντιπαλότητες μεταξύ των μελών της, οι ανησυχίες της εφηβείας, η καταπίεση των νέων και η αναζήτηση της ταυτότητάς τους, η ομοφυλοφιλία, ο θάνατος, η αυτοκτονία και το έγκλημα–, η εξέλιξη της υπόθεσης εξιστορείται εκ περιτροπής από πρόσωπα τα οποία πλαισιώνουν τους πρωταγωνιστές και αφηγούνται ο καθένας την ιστορία από τη δική του οπτική. Το γεγονός αυτό αποκαθηλώνει τον παντογνώστη αφηγητή και παραδίδει τη σκυτάλη στους ίδιους τους ήρωες –και τους αντιήρωες– του βιβλίου.

{jb_quote}Η διάβρωση του φυσικού τοπίου από τα χιόνια, τους σεισμούς, τις πλημμύρες και τις καταιγίδες δεν αφορά μόνο τον τόπο, αλλά και τις ψυχές των ανθρώπων.{/jb_quote}

Ο καθένας από αυτούς δίνει τη δική του εκδοχή και, ενίοτε, προβαίνει και σε ανασκόπηση του παρελθόντος των πρωταγωνιστών. Ο συγγραφέας σημειώνει πού βρίσκεται ο καθένας από τους ομιλητές, οπότε ο αναγνώστης μπορεί να δημιουργήσει την εικόνα τους στη φαντασία του, να τους δει και να τους νιώσει να μιλούν μπροστά στα μάτια του με σάρκα και οστά. Αυτοί είναι από συγγενείς του Αρχοντάκη και συνάδελφοι του Μάνου, μέχρι κάτοικοι του χωριού και διάφοροι άγνωστοι που έτυχε να αποκτήσουν λόγο για τα περίεργα γεγονότα. Διότι η ατμόσφαιρα μυστηρίου και τα ερωτήματα του αναγνώστη διατηρούνται αλώβητα ως το τέλος του βιβλίου, οπότε η ξεχωριστή οπτική του καθενός από τους «μάρτυρες» καθίσταται απαραίτητη, προκειμένου να κατανοήσει ο αναγνώστης τα γεγονότα και τις αιτίες δράσης των ηρώων. Είναι σαν να μπαίνουν σιγά σιγά στη θέση τους τα κομμάτια ενός πελώριου λογοτεχνικού καμβά.

Η διάβρωση του φυσικού τοπίου από τα χιόνια, τους σεισμούς, τις πλημμύρες και τις καταιγίδες δεν αφορά μόνο τον τόπο, αλλά και τις ψυχές των ανθρώπων. Όλοι έχουν κάτι να προσάψουν στον άλλο, όλοι έχουν κάτι να κρύψουν και όλοι αποδεικνύονται στην πραγματικότητα υπέρμετρα εγωιστές, αφού δεν νοιάζονται τελικά για κανέναν άλλον, παρά μονάχα για τον εαυτό τους.

Είναι δύσκολο να πει κανείς κι άλλα για την υπόθεση του βιβλίου και του εγκλήματος, το οποίο αποκαλύπτεται στο τέλος σε όλες του τις διαστάσεις, χωρίς να καταστρέψει τη μαγεία της ανάγνωσης. Οφείλουμε να πούμε, όμως, ότι ο αναγνώστης πρέπει να οπλιστεί με υπομονή, προκειμένου να ξεπεράσει τις όποιες ασάφειες και τις απορίες που θα του γεννηθούν σχετικά με την εξέλιξη της υπόθεσης και τα κίνητρα των δραστών και να περιμένει μέχρι και τις τελευταίες σελίδες, οπότε τελικά οι μάσκες πέφτουν και ο συγγραφέας αποφασίζει να μας αποκαλύψει όλες τις διαστάσεις του εγκλήματος στην κανονική δυναμική τους.

Σαν είδος το βιβλίο κινείται στα όρια του κοινωνικού και του αστυνομικού μυθιστορήματος, αλλά και του ψυχογραφήματος, χωρίς να διεκδικεί ξεκάθαρα κανέναν από τους παραπάνω τίτλους. Η γραφή είναι ιδιαίτερη, γλαφυρή, με κινηματογραφικές περιγραφές τόσο του τοπίου, όσο και του ψυχισμού και της δράσης των ηρώων. Λόγος εσωτερικός, αισθαντικός, που προσφέρεται για αργή ανάγνωση έτσι ώστε να μπορέσει να κατασταλάξει το νόημα των γραφομένων μέσα μας. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο απευθύνεται σε ψαγμένους και απαιτητικούς αναγνώστες.

Την επόμενη μέρα η θύελλα ξέσπασε κανονικά – ήταν πρωί και μια βοή ακούστηκε και μετά ο αέρας σφύριζε πάνω στα βράχια και το χιόνι άρχιζε να πέφτει σε πυκνές ριπές, ακανόνιστα, σκεπάζοντας τη γη μέσα σε λίγα λεπτά. Αυτό που έστεκε ακίνητο και απέριττο και απαθές –ο πέτρινος τόπος– χάθηκε σε ένα επίμονο και άγριο στριφογύρισμα.

Από χώμα και κόκαλα
Γιάννης Νικολούδης
Σκαρίφημα
144 σελ.
ISBN 978-618-5564-04-9
Τιμή €14,00