«Κι αυτό θα περάσει»: Ένα περσικό παραμύθι

08:17 27/4/2021 - Πηγή: Diastixo

Από την ανεξάντλητη παγκόσμια δεξαμενή της λαϊκής σοφίας, η φράση «κι αυτό θα περάσει» ίσως είναι από τις πιο σοφές, αν και τόσο απλές, ρήσεις. Ο άνθρωπος, από τη στιγμή που καλλιέργησε τη λογική και το συναίσθημά του αιώνες πριν, είχε και εξακολουθεί να έχει πάντα την τάση από τη μια να ενθουσιάζεται με ό,τι του προκαλεί ευδαιμονία και από την άλλη να απογοητεύεται με τις αναποδιές, τις περισσότερες φορές χωρίς να μπαίνει στη διαδικασία να εκλογικεύσει ούτε τη μία περίπτωση, ούτε την άλλη.

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Το

αποτέλεσμα συνήθως είναι το ίδιο, καθώς τόσο ο άμετρος ενθουσιασμός όσο και η ολοκληρωτική απογοήτευση οδηγούν στην αδράνεια και τη στασιμότητα. Ο ενθουσιασμός δίνει μια ψευδαίσθηση απόλυτης ευτυχίας και η απογοήτευση την εντύπωση ότι όλα έχουν τελειώσει. Το υπερβολικά θετικό συναίσθημα κάνει τον άνθρωπο να πιστεύει ότι θα παραμείνει πανευτυχής για όλη του τη ζωή, επομένως παύει να προσπαθεί για το καλύτερο, από την άλλη το βαθιά αρνητικό συναίσθημα τον κάνει απαισιόδοξο και αδιάφορο για το μέλλον. Ωστόσο και οι δύο αυτές ακραίες καταστάσεις, όσο έντονες κι αν είναι κάποιες φορές, δεν παύουν να είναι εφήμερες. Όση κι αν είναι η διάρκειά τους, έχουν ημερομηνία λήξης, και αποδεικνύεται συνεχώς από καθημερινά παραδείγματα ότι η λύπη διαδέχεται τη χαρά και το αντίστροφο σε μια αδιάκοπη λούπα.

Η φράση «κι αυτό θα περάσει» έχει τις ρίζες της στα βάθη της Περσίας, αν και ρήσεις με παρόμοιο νόημα συναντάμε και στην αρχαία Ελλάδα, τη βουδιστική φιλοσοφία, αλλά και στην εβραϊκή παράδοση. Όπως διαβάζουμε στο κατατοπιστικό επίμετρο της παρούσας έκδοσης, οι πρώτες αναφορές εντοπίζονται, με μικρές παραλλαγές, σε έργα Περσών ποιητών του 11ου, 12ου και 13ου μ.Χ. αιώνα.

Ένας βασιλιάς ζητάει από τους σοφούς του παλατιού του να του βρουν το πιο πολύτιμο μήνυμα, που να είναι όμως αρκετά σύντομο ώστε να χωράει στο εξίσου πολύτιμο πετράδι που κοσμεί το δαχτυλίδι του. Καθώς κανένας από τους σοφούς δεν μπορεί να σκεφτεί κάτι για την περίσταση, ο βασιλιάς στρέφεται στον γέρο υπηρέτη του, ο οποίος τον ήξερε από μικρό παιδί. Εκείνος του δίνει το μήνυμά του, μαζί με τη συμβουλή να το διαβάσει μόνο όταν δεν θα έχει καμία άλλη διέξοδο.

{jb_quote} Ο ενθουσιασμός δίνει μια ψευδαίσθηση απόλυτης ευτυχίας και η απογοήτευση την εντύπωση ότι όλα έχουν τελειώσει. {/jb_quote}

Πράγματι, ο βασιλιάς διαβάζει το μήνυμα σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία κατά τη διάρκεια ενός πολέμου και, όντως, αμέσως αρχίζει να διαφαίνεται μια αχτίδα φωτός. Σύντομα έρχονται ευτυχισμένες μέρες, και τότε ο υπηρέτης παροτρύνει τον βασιλιά να διαβάσει ξανά το μήνυμα. Ο βασιλιάς ξαφνιάζεται, παρ’ όλα αυτά ακολουθεί τη συμβουλή του υπηρέτη του και συνειδητοποιεί την πεμπτουσία αυτού του μηνύματος: όπως και το κακό, έτσι και το καλό είναι εξίσου εφήμερο, και ο άνθρωπος δεν πρέπει ούτε να επαναπαύεται αλλά ούτε και να απελπίζεται, παρά να αντιμετωπίζει τη ζωή με ψυχραιμία, καθαρό μυαλό και ελπίδα.

Ο βασιλιάς και ο σοφός υπηρέτης θα μπορούσαν να είναι εκφάνσεις του ίδιου ανθρώπου – η πλευρά που λειτουργεί με το συναίσθημα σε αντιδιαστολή με εκείνη που κινείται βάσει της λογικής. Αυτά τα δύο τόσο βασικά και αναπόσπαστα στοιχεία της ανθρώπινης υπόστασης θα πρέπει να βρίσκονται σε ισορροπία, ώστε να μην επικρατεί το ένα σε βάρος του άλλου στις περιπτώσεις εκείνες που απαιτούν ξεκάθαρες σκέψεις και αποφάσεις. Από την άλλη πάλι, ο σοφός υπηρέτης, με την πείρα της ζωής που κουβαλάει, αντιπροσωπεύει τη λαϊκή σοφία, η οποία είναι μια σταθερή αξία όσοι αιώνες κι αν περάσουν και αποτελεί πάντα μια πηγή γνωστικού πλούτου, ξεπερνώντας σύνορα και χρονικούς περιορισμούς. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι, για παράδειγμα, οι παροιμίες που έχουν γεννηθεί τόσα χρόνια πριν, όχι μόνο χρησιμοποιούνται ακόμα στην καθημερινότητα, αλλά και βρίσκουν απόλυτη εφαρμογή και περιγράφουν με ακρίβεια καταστάσεις που ζούμε ακόμα και σήμερα. Η ρήση «κι αυτό θα περάσει», απλή κι όμως βαθιά ουσιαστική και με πολύ μεγάλη σημασία, λειτουργεί, τόσο μέσα στην ιστορία, όσο και στην πρακτική της χρήση, σαν ένα μάντρα: μια μαγική φράση που τη λες μέσα σου σαν ένα είδος προσευχής που σε προστατεύει και σου δίνει δύναμη, θυμίζοντάς σου παράλληλα ότι όλα είναι περαστικά.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά καλαίσθητο βιβλίο από τις Εκδόσεις Αιώρα, με ωραία απόδοση από τη Νικολέττα Σαρρή. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στα πολύ όμορφα σχέδια του Παναγιώτη Σταυρόπουλου που συνοδεύουν το κείμενο: διακριτικά, ασπρόμαυρα, με λεπτές γραμμές, άλλοτε πιο λιτά και άλλοτε με έμφαση στη λεπτομέρεια (όπως το εκπληκτικό αρχίγραμμα στο ξεκίνημα της ιστορίας), θυμίζουν φιλιγκράν και γκραβούρες – κοσμήματα παλιών εκδόσεων.

Κι αυτό θα περάσει
Ένα περσικό παραμύθι
Απόδοση: Νικολέττα Σαρρή
Σχέδια: Παναγιώτης Σταυρόπουλος
Αιώρα και Φίλοι
36 σελ.
ISBN 978-618-5369-34-7
Τιμή €7,00