«Σε πάρτι κοκαΐνης συνελήφθη ο γιος του υπουργού Χ», αλλά ο υπουργός δεν έχει καν γιο!

12:24 10/2/2022 - Πηγή: Reader.gr

Language Greek

Όπως υποστηρίζει ο Γάλλος φιλόσοφος, Ζακ Ντεριντά, ψέμα είναι η περιεσκεμμένη επινόηση μιας μυθοπλασίας. Εν προκειμένω το βάρος περισσότερο πέφτει στις λέξεις «περιεσκεμμένη επινόηση», αφού σοβαρά αμφισβητείται εάν χωρίς αυτό το στοιχείο, δηλαδή τη γνώση του ομιλούντος ότι το ομιλιακό ενέργημά του είναι ψευδές, μπορεί να γίνει καν λόγος περί ψεύδους. Στις περιπτώσεις έλλειψης γνώσης της αναλήθειας, περισσότερο υποστηρίξιμη είναι η εκδοχή ότι ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος παρά ψευδής.

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι η Εφημερίδα

«Μ» κυκλοφορεί με πρωτοσέλιδο τίτλο «Σε πάρτι κοκαΐνης συνελήφθη ο γιος του υπουργού Χ» και σχετική φωτογραφία από το… πάρτι. Περαιτέρω, ας υποθέσουμε ότι όχι μόνον δεν υπήρξε σύλληψη, αντιθέτως, δεν υπήρξε χρήση ναρκωτικών, δεν υπήρξε πάρτι, αλλά και ότι ο υπουργός Χ δεν έχει καν γιο! Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν αυτή η συμπεριφορά καλύπτεται από το ποινικό αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης, ή μήπως, αντιθέτως, υπάρχει ένα plus, ένα πλεόνασμα, αδίκου, που παραμένει ακάλυπτο.

Κατ' αρχάς είναι πρόδηλον ότι τέτοιες συμπεριφορές πλήττουν τον πυρήνα της Δημοκρατίας, στον οποίο περιλαμβάνεται η ελευθέρια του Τύπου, με την εγκληματική διαστροφή του περιεχομένου του σχετικού δικαιώματος. Κι αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, διότι στην παρούσα συγκυρία το φαινόμενο στον ελληνικό Τύπο δείχνει ανεξέλεγκτο, σε σημείο που αντίστοιχα του παρελθόντος μοιάζουν «πταίσματα».

Θεωρώ ότι η ορθή και δίκαιη απάντηση της έννομης τάξης συνδέεται με τον έλεγχο της ψυχικής στάσης του δράστη απέναντι στο παραγόμενο εγκληματικό αποτέλεσμα και, ειδικώτερα, με τον σκοπό που επιδιώκει να εξυπηρετήσει. Είναι προφανές και γύρω από αυτό φρονώ ότι υφίσταται κοινωνική συναντίληψη, ότι με την τέλεση της συγκεκριμένης πράξης ο δράστης σκοπεί αφενός μεν να κατεξευτελίσθει το θύμα και να προκαλέσει τον ηθικό θάνατό του, αφετέρου δε να αποκομίσει περιουσιακό όφελος. Αυτό το περιουσιακό όφελος επιτυγχάνεται με το να κεντρίσει ο δράστης τα «χαμηλά» ένστικτα του μέρους εκείνου του αναγνωστικού κοινού που αρέσκεται στη σκανδαλοθηρία έτσι, ώστε να αυξηθούν οι πωλήσεις του φύλλου.

Αυτός ο ειδικός σκοπός του δράστη να κατεξευτελίσει το θύμα και, παραλλήλως, να αντλήσει περιουσιακό όφελος, θα μπορούσε να συνιστά περίσταση που καθιστά τη συκοφαντική δυσφήμηση βαρύτατο πλημμέλημα, απειλούμενο με ελάχιστη ποινή φυλάκισης άνω των τριών ετών. Με αυτό τον τρόπο, υπό τον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα, θα ήταν δυνατή η φυλάκιση με πραγματική έκτιση μέρους της ποινής που θα επιβληθεί στον δράστη. Βεβαίως, θα ήταν άστοχο σε αυτές τις περιπτώσεις να υπερβούμε το όριο του (βαρύτατου) πλημμελήματος, άλλως ο νόμος δυσχερώς θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί δίκαιος και ανάλογος.

Η επίλυση του νομικού ζητήματος θα πρέπει να αφεθεί στην πρωτοβουλία του νομοθέτη, να τροποποιήσει ήδη υφιστάμενη ή να εισάγει νέα διάταξη στον Ποινικό Κώδικα εις τρόπον, ώστε να καλύπτεται αυτό το πλεόνασμα του τεθέντος αδίκου με την συμπεριφορά του δράστη.

Σε αυτό το πλαίσιο, η πολιτεία έδειχνε να έχει αντιληφθεί το υφιστάμενο κενό και να είναι έτοιμη για την ανάληψη νομοθετικής πρωτοβουλίας, μετά και την ανάδειξη του συγκεκριμένου ζητήματος από εξέχουσες προσωπικότητες του ίδιου του Τύπου και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Ωστόσο, η αυστηροποίηση με τον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα του αδικήματος της διασποράς ψευδών ειδήσεων (άρθρο 191 Π.Κ.) δεν καλύπτει τις εδώ σχολιαζόμενες περιπτώσεις, στις οποίες προκύπτει, κατ’ ένταση και κατ’ έκταση, βαθύτατη τρώση εννόμων αγαθών και συμφερόντων του προσώπου (τιμή, υπόληψη), αφού με αυτήν (διασπορά ψευδών ειδήσεων) προστατεύεται η ολότητα. 

* Διαμαντής Μπασαράς Δικηγόρος - Μ.Δ.Ε. Ποινικών Επιστημών & Εφαρμοσμένων Οικονομικών

Article Category Κοινωνία Ετικέτες ναρκωτικά Σύλληψη Πάρτι φυλάκιση Μέσα Μαζικής Μεταφοράς Cover Image parti.jpg «Σε πάρτι κοκαΐνης συνελήφθη ο γιος του υπουργού Χ», αλλά ο υπουργός δεν έχει καν γιο! Is Native Κλειστό Show In Latest Ανοικτό Show Image in Latest Κλειστό Video Icon Κλειστό