Ντοκουμέντα από την κατασκευή μίας παραδοσιακής βάρκας (video)

02:03 13/8/2012 - Πηγή: Econews

Οι πισσαρισμένες μαύρες ξύλινες βάρκες με τους ψαράδες που απλώνουν τα δίχτυα τους στα ήρεμα νερά των λιμνών αποτελούν κεντρικό στοιχείο της εικόνας που έχει κανείς για την Πρέσπα. Αυτή η εικόνα δυστυχώς τείνει να εξαλειφθεί, καθώς μοντέρνες έτοιμες βάρκες από πολυεστέρα, που μιμούνται στο σχήμα και στα χαρακτηριστικά τις παραδοσιακές, χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο από τους ψαράδες.

Είναι άγνωστο πότε κατασκευάστηκαν οι πρώτες βάρκες στην Πρέσπα, αφού η μοναδική μαρτυρία που έχουμε ως προς το σχέδιο και την κατασκευή τους ανήκει στο Σέρβο γεωγράφο S.Stankovic το 1929. Το σίγουρο πάντως

είναι ότι οι βάρκες και οι ψαράδες είναι συνυφασμένες με τον πολιτισμό και τη ζωή της Πρέσπας. Τα παλιότερα σκάφη ήταν τα μονόξυλα τα οποία σιγά-σιγά, δεν ξέρουμε ακριβώς πότε, έδωσαν τη θέση τους στις γνωστές ξύλινες βάρκες. Τις βάρκες τις φτιάχνανε οι ίδιοι οι ψαράδες και η τέχνη ήταν κληρονομιά από γενιά σε γενιά. Σήμερα δυστυχώς, έχουν απομείνει ελάχιστες παραδοσιακές ξύλινες βάρκες στις λίμνες και ελάχιστοι είναι οι ψαράδες αντίστοιχα που γνωρίζουν τα μυστικά για να τις κατασκευάζουν.

Θέλοντας να διαφυλάξουμε αυτή την τόσο σημαντική τέχνη παρακολουθήσαμε και καταγράψαμε βήμα-βήμα όλα τα στάδια για την κατασκευή μιας βάρκας, ξεκινώντας από τη συλλογή ξύλων και φτάνοντας μέχρι και το πισσάρισμα. Ο Αντώνης Τουτουντζής, ένας ψαράς του οικισμού, μας μύησε στη ναυπηγική τέχνη της Πρεσπιώτικης βάρκας. Ο ίδιος επιλέγοντας διαφορετικό είδος ξύλου για το κάθε τμήμα της βάρκας, την έφτιαξε στην αυλή του σπιτιού του, στους Ψαράδες. Έτσι, χρησιμοποίησε κέδρο για τα πλαϊνά της βάρκας, τα στραβόξυλα, βελανιδιά για την καρίνα και έλατο για τον πάτο και τα σανίδια. Τελευταίο μένει το πίσσωμα, προκειμένου να στεγανοποιηθεί η βάρκα για να εκτελέσει τον προορισμό της, τον διάπλου δηλαδή, των νερών της λίμνης.

Η τέχνη αυτή κλείνει μέσα της μια μακραίωνη παράδοση μοναδική στο είδος της που δυστυχώς τείνει να εξαλειφθεί. Η δράση αυτή εντάσσεται στα πλαίσια της καταγραφής των παραδοσιακών μεθόδων, οι οποίες δεν έχουν απλά “μουσειακή” αξία, αλλά μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία σύγχρονων και ορθών πρακτικών. Μια τέτοια προσέγγιση χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών που βασική αρχή της είναι η ενσωμάτωση της παραδοσιακής εμπειρίας και γνώσης στην επιστημονική γνώση και τη χρήση νέας τεχνολογίας, για την προστασία της φύσης.

Δείτε  ένα πρώτο βίντεο από τα γυρίσματα για την κατασκευή της βάρκας.

Εταιρία Προστασίας Πρεσπών