Το ΠΑΣΟΚ στο νέο ευρωπαϊκό και εθνικό περιβάλλον

15:56 21/6/2022 - Πηγή: TheCaller

Η επανεκκίνηση της παράταξης γίνεται σε ένα δύσκολο, ευμετάβλητο και πολύπλοκο περιβάλλον σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

Οι εξελίξεις στη χώρα μας είναι άμεσα συνδεδεμένες με το ευρωπαϊκό αλλά και το διεθνές γίγνεσθαι. Γι’ αυτό θα πρέπει να σκεφτόμαστε και να κατανοούμε την κατάσταση ιδιαίτερα ευρωπαϊκά και να δρούμε εθνικά.

Την Ε.Ε της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας διαδέχθηκε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Οι συνέπειες άμεσες και μεσοπρόθεσμες δοκιμάζουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και τις αντοχές

των ευρωπαίων πολιτών. Ως κινούμενη άμμος τρέχουν οι εξελίξεις σε επίπεδο γεωστρατηγικό, οικονομικό, κοινωνικό, αμυντικό και ασφάλειας της Ε.Ε.

Στην αυλή της Ευρώπης, σε αυτόν τον ακήρυχτο τρίτο παγκόσμιο πόλεμο συγκρούονται οι αμυντικοί μηχανισμοί και τα θανατηφόρα όπλα των ΗΠΑ (ΝΑΤΟ) και άλλων κρατών μελών της Ε.Ε με τη Ρωσία. Η διπλωματία για τη νέα αρχιτεκτονική άμυνας, ασφάλειας και ειρήνης στον πλανήτη μας απέτυχε.

Οι παγκόσμιοι θεσμοί για την ασφάλεια και την ειρήνη έχουν ατονήσει και η παρεμβατική δύναμή τους είναι περιορισμένη. Ο πόλεμος έχει πάρει την σκυτάλη της καταστροφής και το μέλλον είναι αβέβαιο.

Με βεβαιότητα πιστεύω οι μεγάλες συνέπειες του πολέμου θα βαρύνουν την Ευρώπη και τη ζωή των πολιτών της. Η ανάπτυξη ήδη υποχωρεί. Η ακρίβεια σκαρφαλώνει στα ύψη. Τα μεταναστευτικά κύματα κατακλύζουν την Ευρώπη. Το βιοτικό επίπεδο των πολιτών υποβαθμίζεται.

Η στρατηγική αυτονομίας για άμυνα και ασφάλεια της Ευρώπης μπαίνει στο «ψυγείο», πριν καν κάνει τα πρώτα βήματα. Οι μεγάλες ιδέες για το μέλλον της Ε.Ε παραμένουν σε στασιμότητα. Η ενέργεια δοκιμάζει την παραγωγική βάση της Ε.Ε, τα νοικοκυριά και της επιχειρήσεις.

Στο εθνικό περιβάλλον, πέραν από τα δεινά οικονομικής κρίσης και πανδημίας, η ακρίβεια έχει διαλύσει το χαμηλό, εργατικό και οικογενειακό εισόδημα, τους επιχειρηματίες της μικρομεσαίας κοινωνικής τάξης και για πολλούς που βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας η ανάγκη επιβίωσης είναι πρωταρχική.

Στο μεγαλύτερο κοινωνικό σώμα του συνταξιουχικού κόσμου, οι δυσβάσταχτες περικοπές έχει περιορίσει τα οικογενειακά εισοδήματα, ενώ οι ανάγκες αυξάνονται ραγδαία.

Το δημόσιο χρέος, η έλλειψη επενδύσεων στην οικονομία της γνώσης και της καινοτομίας, το «ακριβό» χρήμα των τραπεζών, η φορολογική «λεηλασία» των τελευταίων χρόνων, οι περιορισμοί και περικοπές στον κόσμο της εργασίας και της σύνταξης, η πανδημία και σήμερα ο πόλεμος διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μίγμα αναπτυξιακής καθυστέρησης και κοινωνικής αναταραχής.

Στο πολιτικό πεδίο παρά την υποχώρηση, τη μείωση των ποσοστών εκλογικής δύναμης συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης, το δίπολο ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, παρά τα ρήγματα καλά κρατεί και συντηρείται από τα Μ.Μ.Ε.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι μεγάλες κρίσεις οικονομικές και υπαρξιακές (υγεία, πόλεμος, φυσικές καταστροφές) ευνοούν την ενδοσκόπηση και μπορούν να συσσωρεύσουν δυναμικό μετασχηματισμό.

Η τελευταία δεκαετία ανέδειξε με πλήρη ακτινογραφική διάγνωση:

Τις μεγάλες κοινωνικές ανισότητες και διαιρέσειςΤην έλλειψη κοινωνικής δικαιοσύνηςΤην αποτυχία θεσμών και διακυβέρνησηςΤην αφυδάτωση της Δημοκρατίας

Καιρός για αναστοχασμό και αναδημιουργία. Να σχεδιάσουμε το περίγραμμα του νέου κόσμου που με ταχύτητα και ριζικές αλλαγές, στις παραγωγικές και κοινωνικές δομές, βρίσκεται προ των πυλών. Να επανεξετάσουμε και να αναπροσαρμόσουμε τις κοινωνικές προτεραιότητες. Η ισχυροποίηση του κράτους δικαίου και τα ριζοσπαστικά μέτρα κοινωνικής ευημερίας, (μισθός, υγεία, παιδεία, ασφάλιση, κατοικία) αποτελούν βασικές προτεραιότητες ενός προοδευτικού, δημοκρατικού και σοσιαλιστικού κινήματος.

Τη δεκαετία του ’80 ο Μιττεράν έγινε πρόδρομος για τον Νότο της Ευρώπης να κερδίσουν οι προοδευτικές δυνάμεις την πολιτική εξουσία. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία). Σήμερα ο Νότος μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία) για να ενισχύσει το σοσιαλδημοκρατικό σχέδιο προτεραιοτήτων και διακυβέρνησης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα να πάρει σοβαρές πρωτοβουλίες για το μέλλον της Ε.Ε. και ιδιαίτερα στους κρίσιμους τομείς της Άμυνας και Ασφάλειας, της Κοινωνικής Δικαιοσύνης και της Πολιτικής Ενοποίησης.

Και για του λόγου του αληθές. Το ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα δεν έχει αναλάβει σοβαρές πρωτοβουλίες για τα μεγάλα ζητήματα στην Ε.Ε. Οι Ευρωπαίοι πολίτες αναζητούν νέες εναλλακτικές προτάσεις που να δίνουν απαντήσεις στα ζητήματα της ειρήνης, του κοινωνικού κράτους στην Ε.Ε. και τη διαμόρφωση στρατηγικής αυτονομίας της Ε.Ε. στη νέα γεωπολιτική στρατηγική.

Η μεγάλη πρόκληση για την παράταξη του ΠΑΣΟΚ είναι να αξιοποιήσει την ευκαιρία, να φαντασθεί και να σχεδιάσει τον νέο κόσμο. Να αναλάβει πρωτοβουλίες για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Στο νέο παγκόσμιο ευρωπαϊκό και εθνικό περιβάλλον τα «πάντα ρει και ουδέν μένει» σύμφωνα με τη ρήση του Ηράκλειτου. Η ταχύτητα, η αλληλεξάρτηση και η πολυπλοκότητα στις σχέσεις, στα γεγονότα του κόσμου που ζούμε κρύβουν μεγάλη αβεβαιότητα και δυσκολίες υπολογισμού των κινδύνων.

Οι προβλέψεις είναι πολύ δύσκολες στα πολύπλοκα συστήματα και την πραγματικότητα που ζούμε. Η τεχνολογία και ο ψηφιακός κόσμος, η τηλεργασία αλλάζουν με ταχύτητα εργασιακές, κοινωνικές και οικογενειακές δομές. Η μείωση των εισοδημάτων επιδεινώνουν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών.

Κεντρικό διακύβευμα για μια δημοκρατική προοδευτική παράταξη το βιοτικό επίπεδο και η ευημερία των πολιτών.Η κοινωνική αναταραχή που ζήσαμε με την κρίση 2008-9. Τα μνημόνια και το «κίνημα των αγανακτισμένων», η φυγή της νέας γενιάς στο εξωτερικό, θα διαρκέσει χρόνια και ίσως γενεές, αν η επανεκκίνηση της οικονομίας και η επαναρρύθμιση της κοινωνίας δε θα γίνουν πράξη.

Σε περιόδους κρίσης για να πάρεις αποφάσεις υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες και αναλύσεις από ποτέ. Η πανδημία του covid, με τις συσσωρευμένες πληροφορίες, γνώσεις, ειδήσεις, δυσκόλεψε επιστήμονες, πολιτικούς και επιχειρηματίες σε ελάχιστο χρόνο να αποφασίσουν.

Οι πιέσεις της καθημερινότητας για λήψη αποφάσεων, ένεκα της πανδημίας, φυσικών και υπαρξιακών κρίσεων, συγκρούονται με τις στρατηγικές «μεγάλης» κλίμακας. Η σύγκρουση της οικονομίας με την πανδημία δημιούργησε πολλά πεδία πολιτικής αντιπαράθεσης για το δέον γενέσθαι στη λήψη αποφάσεων. Σήμερα ο πόλεμος και η ακρίβεια της ενέργειας και των βασικών αγαθών διαβίωσης ανοίγουν νέα μεγάλα μέτωπα.

Το ΠΑΣΟΚ στη νέα εποχή οφείλει να έχει ως βασικές προτεραιότητες:

Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στην Άμυνα και ΑσφάλειαΜαζική αναδιανομή πλούτου από τους πλούσιους στους φτωχούς και από το κεφάλαιο στην εργασία.Άμβλυνση των ανισοτήτων εισοδήματος, πλούτου και ευκαιριών.Προστασία της εργασίας, στις διάφορες μορφές απασχόλησης και ενίσχυση των θεσμών κοινωνικού διαλόγου.Ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα ανάπτυξης και της διατροφικής αλυσίδας.Ανάπτυξη με ανθρώπινο πρόσωπο

*Ο Λουκάς Αποστολίδης είναι δικηγόρος και πρ. βουλευτής του ΠΑΣΟΚ