Νέα θεραπεία με βλαστοκύτταρα για την αποκατάσταση της όρασης

10:33 6/3/2025 - Πηγή: TheCaller

Μια πειραματική θεραπεία με βλαστοκύτταρα αποκατέστησε με επιτυχία την όραση σε ασθενείς με σοβαρή βλάβη στον κερατοειδή, προσφέροντας ελπίδα σε όσους έχουν χάσει την όρασή τους λόγω εγκαυμάτων, λοιμώξεων ή ασθενειών. Ερευνητές στο Massachusetts Eye and Ear στη Βοστώνη των ΗΠΑ ανέφεραν σε μια πρόσφατη δοκιμή ότι το 93% των ασθενών που έλαβαν τη θεραπεία με βλαστοκύτταρα ανέκτησαν την όρασή τους. Η θεραπεία για την τύφλωση περιλαμβάνει τη χρήση βλαστοκυττάρων ενός ασθενούς από το υγιές

μάτι του για την αποκατάσταση της βλάβης στον κατεστραμμένο κερατοειδή.

Ο κερατοειδής χιτώνας είναι το διαφανές μπροστινό μέρος του ματιού το οποίο καλύπτει την ίριδα, την κόρη και τον πρόσθιο θάλαμο. Στην εξωτερική άκρη του κερατοειδούς υπάρχουν βλαστοκύτταρα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε οποιονδήποτε άλλο τύπο επιθηλιακού κυττάρου του κερατοειδούς. Ως εκ τούτου, μπορούν να αντικαταστήσουν οποιαδήποτε κύτταρα του κερατοειδούς έχουν υποστεί βλάβη λόγω τραυματισμού ή φυσικής φθοράς με την πάροδο του χρόνου.

Ωστόσο, σοβαροί τραυματισμοί, όπως αυτοί που προκαλούνται από χημικά εγκαύματα ή λοιμώξεις, μπορούν να καταστρέψουν πλήρως αυτά τα βλαστοκύτταρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κερατοειδής υφίσταται μόνιμη βλάβη, η οποία οδηγεί σε τύφλωση. Αυτού του είδους τα περιστατικά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με μεταμόσχευση κερατοειδούς επειδή χρησιμοποιούν ιστό δωρητή για να αντικαταστήσουν το κέντρο του κατεστραμμένου κερατοειδούς και όχι τα βλαστοκύτταρα από τις εξωτερικές άκρες που είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία αποκατάστασης.

Μία πιθανή λύση είναι η αποκατάσταση των βλαστοκυττάρων στο κατεστραμμένο μάτι του ασθενούς, χρησιμοποιώντας υγιή κύτταρα από το υγιές μάτι του. Στη διαδικασία αυτή, οι γιατροί παίρνουν βλαστοκύτταρα από το υγιές μάτι, τα καλλιεργούν σε φύλλα κυττάρων στο εργαστήριο και στη συνέχεια τα μεταμοσχεύουν στο μάτι.

Η θεραπεία δοκιμάστηκε αρχικά το 2018 σε μια μικρή κλινική δοκιμή στο Νοσοκομείο Massachusetts Eye and Ear. Συμμετείχαν μόνο τέσσερις ασθενείς, καθένας από τους οποίους είχε χημικά εγκαύματα στο ένα του μάτι. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για έναν χρόνο μετά τη μεταμόσχευση, όπου διαπιστώθηκε πως η διαδικασία ήταν ασφαλής και δυνητικά αποτελεσματική.

Τώρα, η ίδια ερευνητική ομάδα δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας μεγαλύτερης κλινικής δοκιμής στην οποία συμμετείχαν 15 ασθενείς που παρακολουθήθηκαν για 18 μήνες μετά τη θεραπεία. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Communications», οι ασθενείς είχαν τύφλωση λόγω τραυματισμού του κερατοειδούς από διάφορες αιτίες, όπως χημικά ή θερμικά εγκαύματα και ιικές λοιμώξεις του ματιού. Η θεραπεία αποδείχθηκε επιτυχής στους 14 από τους 15 ασθενείς. Η επιτυχία μετρήθηκε με τρεις τρόπους, σύμφωνα με την επικεφαλής ερευνήτρια Ούλα Γιουρκούνας: η κατεστραμμένη επιφάνεια του κερατοειδούς επουλώθηκε, τα αιμοφόρα αγγεία που εμπόδιζαν συρρικνώθηκαν και οι ασθενείς ανέφεραν λιγότερο πόνο και δυσφορία.

Η νέα θεραπεία μπορεί να θεραπεύσει μόνο ασθενείς που έχουν τύφλωση στο ένα μάτι, καθώς βασίζεται στη χρήση βλαστοκυττάρων από το υγιές μάτι τους. Ωστόσο, στο μέλλον, η ομάδα θα ήθελε να αναπτύξει τη θεραπεία έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί βλαστοκύτταρα από δωρητές οργάνων, αντί για ιστούς των ασθενών.

ΠΗΓΗ: Live Science