ΠΑΣΟΚ: Γνωστοί δημοσιογράφοι θυμούνται τις κορυφαίες στιγμές των συνεδρίων- Τα απρόοπτα, οι εντάσεις και άγνωστο παρασκήνιο

10:46 20/5/2022 - Πηγή: TheCaller

Εντάσεις, συγκίνηση, πάθος, αγωνία, χαμόγελα, έντονο παρασκήνιο: τα συνέδρια του ΠΑΣΟΚ τα είχαν όλα.

Με αφορμή το συνέδριο της Παραταξης που ξεκινά σήμερα, κορυφαίοι δημοσιογράφοι που έχουν καλύψει στο παρελθόν τα συνέδρια του κόμματος, εξιστορούν σημαντικές στιγμές αλλά και άγνωστες ιστορίες που εκτιλύχθηκαν σε αυτά.

Γιώργος Παπαχρήστος, εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»

Κορυφαίο συνέδριο ήταν αυτό του 1996, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην «σκιά» της απώλειας του Ανδρέα Παπανδρέου,

εκεί οπου συγκρούστηκε ο Κώστας Σημίτης με τον Άκη Τσοχατζόπουλο.

Η σύγκρουση έγινε πάνω στο αίτημα για διαρχία: άλλος πρωθυπουργός, άλλος πρόεδρος, κάτι που θα ήταν καταστροφικό για την συνέχεια και χαρακτηρίστηκε από παρασκηνιακές κινήσεις και πολλά παζάρια με αποτέλεσμα τελικά να υπερισχύσει ο Κώστας Σημίτης και να αναδειχθεί έτσι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Αποφεύχθηκε, δηλαδή, η διαρχία, η οποία -όπως προανέφερα- θα είχε καταστροφικές συνέπειες.

Υπενθυμίζω το βαρύ κλίμα της εποχής καθως ο Κώστας Σημίτης είχε υπερισχύσει του Άκη Τσοχατζόπουλου στην ψηφοφορία της ΚΟ για την εκλογή πρωθυπουργού, και θυμίζω επίσης ότι η πλευρά που υποτίθεται οτι εξέφραζε τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου υποστήριζε τον Άκη Τσοχατζόπουλο.

Μάλιστα, είχε παιχτεί ένα θρίλερ με το περιφημο μήνυμα που θα έστελνε  ο Ανδρέας Παπανδρέου στο συνεδριο μέσω του Νίκου Αθανασάκη και του Τυλέμαχου Χυτήρη και το οποιίο υποτίθεται κρατιόταν ως επτασφράγιστο μυστικό. Το μήνυμα δεν διαβάστηκε ποτέ, ο διχασμός όμως γύρω από τον ποιον θα ήθελε ο Ανδρέας Παπανδρέου για πρωθυπουργό με την συμμετοχή και της χήρας του Δήμητρας Λιάνη χαρακτήρισε όλο το συνέδριο. Υπήρξαν έντονες αντιπαραθέσεις της κάθε πλευράς, διαπληκτισμοί, εκατέροθεν συνθήματα και μία πόλωση η οποία δεν εξαλίφθηκε παρά μονο μετά τις εκλογές του 1996 όταν ο Κώστας Σημίτης νίκησε καθαρά τον Μηλτιάδη Έβερτ και τη Νέα Δημοκρατία.

Νίκος Χασαπόπουλος, εφημερίδα «Το Βήμα»

Ήταν μια ζεστή ημέρα του Μαΐου του 1984, με θερμοκρασία να ξεπερνά τους 30 βαθμούς όταν πραγματοποιήθηκε, το πρώτο συνέδριο του ΠαΣοΚ. Ήδη ο Ανδρέας Παπανδρέου βρισκόταν στην εξουσία από το 1981 και η ατμόσφαιρα ήταν πανηγυρική. Τόσο που νόμιζε κανείς πως γινόταν μετά από νίκη του ΠαΣοΚ, παρά σε συνέδριο κυβερνώντος κόμματος. Η αίθουσα, παρά τη ζέση, ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Το Carmina burana του Carl Orff έπαιζε στην διαπασών. Έμελλε να ήταν το σήμα κατατεθέν του ΠαΣοΚ, η μουσική που δεν άφηνε κανέναν ασυγκίνητο, ακόμα και για αυτούς που την άκουγαν για πρώτη φορά.

Πάνω στην εξέδρα η τρόικα του Κινήματος, ο Γιώργος Γεννηματάς, ο Άκης Τσοχατζόπουλος και ο Κώστας Λαλιώτης. Στον Λαλιώτη είχε περισσότερη αδυναμία ο Ανδρέας Παπανδρέου και το έδειχνε. Αδυναμία είχε και στον Κώστα Σκανδαλίδη (που ήταν και λογογράφος του). Ο Γιώργος Γεννηματάς ήταν ο πιο θεωρητικός, ο Άκης ο πιο εκδηλωτικός. Δίπλα τους ο Γιώργος Παναγιωτακόπουλος, ο συγκεντρωσιάρχης του ΠαΣοΚ, που έπινε νερό στο όνομα του Ανδρέα. Πιο πίσω η Βάσω Παπανδρέου, ο τότε Πρόεδρος της Βουλής Γιάννης Αλευράς, ο Απόστολος Κακλαμάνης και όλα τα «παιδιά της Αλλαγής». «Παιδιά της Αλλαγής», έτσι αυτοαποκαλούνταν γιατί ούτε παιδιά ήταν (με την στενή έννοια του όρου) ούτε αλλαγή μπορείς να το πεις μετά από τρία χρόνια στην εξουσία. Η πραγματική αλλαγή έγινε το 1981 και από τότε δεν ξανάγινε…

Ολίγον όμως ενδιέφερε τους συνέδρους. Περίμεναν υπομονετικά την έλευση του αρχηγού, του Προέδρου του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κόμματος, του Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτό πάλι το όνομα με τρία γράμματα σαν… σιδηρόδρομος φάνταζε για τους συντάκτες ύλης των εφημερίδων. Πού να χωρέσει σε τίτλους. Ευτυχώς ο Σταύρος Ψυχάρης του «Βήματος», το συντόμευσε, το έκανε ΠαΣοΚ. Από τότε αυτό έμεινε. Άλλωστε έως τώρα τα κόμματα είχαν τρία γράμματα, όπως Νέα Δημοκρατία, Ένωση Κέντρου, Ενωμένη Αριστερά, ή ΚΚΕ για συντομία.

Στο μικρόφωνο η δημοσιογράφος Συλβάνα Ράπτη (και παρουσιάστρια δελτίου ειδήσεων στην ΕΡΤ2) μετέδιδε διάφορα συνθήματα του τύπου «ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά» και το περίφημο «εμπρός Ανδρέα για μια Ελλάδα νέα». Ο Μένιος Κουτσόγιωργας, χαμογελούσε, κοίταζε συνεχώς προς την είσοδο μήπως και φανεί ξαφνικά ο Ανδρέας. Οι σχέσεις του με τον Ανδρέα ήταν πάντοτε αδελφικές. Ο Κώστας Σημίτης καθόταν σχεδόν μόνος του στην πρώτη σειρά. Ήταν από τους συνιδρυτές του ΠαΣοΚ.

Και ξαφνικά η μουσική δυνάμωσε, οι ιαχές «εμπρός Ανδρέα για μια Ελλάδα νέα» ηχούσαν παντού, γινόταν ένας πραγματικός πανζουρλισμός και κάνει την εμφάνισή του ο Ανδρέας Παπανδρέου. Ήταν η δεύτερη εμφάνισή του στο Συνέδριο εκείνη την ημέρα. Η πρώτη ήταν όταν έφθασε στο συνέδριο. Κατέβηκε από τη θωρακισμένη μαύρη Mercedes του, από πίσω του σαν σκιά του ο πιστός φρουρός του Αντρίκος, πιο πίσω η Μαργαρίτα. Ανέβηκε στο σκαλί της πόρτας του αυτοκινήτου. Χαιρέτησε τα πλήθη που ούρλιαζαν μόλις τον αντίκρυσαν. Έκανε το σήμα της νίκης και μπήκε στην αίθουσα του Συνεδρίου.

Όχι δεν ήταν μόνος και αυτή ήταν η έκπληξη του Συνεδρίου. Μαζί του ήλθε και ο Γιασέρ Αραφάτ, ο Παλαιστίνιος ηγέτης, με ένα ουλαμό γυναικών σωματοφυλάκων με τα καλάσνικωφ ανά χείρας. Επικεφαλής της φρουράς του ήταν ένας Γερμαναράς (ξανθός μεν πλην όμως αγριωπός). Εκείνη την ημέρα ο Γιασέρ Αραφάτ έκανε μία προφητική δήλωση. Είπε ότι «το μεγαλύτερο όπλο που διαθέτουν οι Παλαιστίνιοι, είναι η μήτρα της παλαιστίνιας μάνας», θέλοντας να πει ότι οι Παλαιστίνιοι αυξάνονται και πληθύνονται πολύ πιο γρήγορα (με τις πολυπληθείς οικογένειες του), παρά οι Ισραηλινοί και έτσι μπορούν να κατακτήσουν την Δεξιά Όχθη. Οι σύνεδροι όμως δεν έδωσαν και τόση σημασία. Τους ενδιέφερε ο Ανδρέας, οι εξαγγελίες του (για αναγνώριση της εθνικής αντίστασης) κάποιες πληροφορίες που είχαν διαρρεύσει για ανασχηματισμό και τι θα γίνει με τις τουρκικές προκλήσεις. Ο Ανδρέας ήταν αυτός που έλεγε συνεχώς για το FIR Αθηνών.

Η δεύτερη έκπληξη εκείνη τη ζεστή ημέρα του Μαΐου, στο πρώτο συνέδριο του ΠαΣοΚ ήρθε πάλι από τον Ανδρέα Παπανδρέου. Έφερε επίσης μαζί του την χήρα του Σαλβαδόρ Αλιέντε. Του προέδρου της Χιλής που δολοφονήθηκε από τον φασίστα Πινοσέτ. Ο Ανδρέας πήρε κάποια στιγμή τον λόγο. Η ομιλία του έμεινε στην ιστορία, όχι κανέναν ιδιαίτερο λόγο, αλλά επειδή μίλησε χωρίς διακοπή επί τρεις ολόκληρες ώρες. Τρεις ώρες μιλούσε κάνοντας τους εκπροσώπους του Φιντέλ Κάστρο που ήταν εκεί να ενθουσιαστούν. Ο Κάστρο βλέπετε όταν μιλούσε μπορεί κα να ξεπερνούσε τις πέντε ώρες. Θυμάμαι σε μια συνέντευξή, του έγινε μια και μοναδική ερώτηση και αυτός απαντούσε επί τέσσερις ώρες, σε αυτήν την μία και μοναδική ερώτηση. Οι 2.500 σύνεδροι φώναζαν ρυθμικά αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα και «Ανδρέας- Ανδρέας».

Από τότε έγιναν πολλά συνέδρια του ΠαΣοΚ, αν και το αμέσως επόμενο έγινε το 1990 λίγο μετά το «βρώμικο 1989», την παραπομπή του Ανδρέα στο Ειδικό Δικαστήριο και τις τρεις συνεχόμενες ήττες. Υπήρξαν συνέδρια όπου ειπώθηκαν σπουδαία συνθήματα όπως το «ΠαΣοΚ δεν κληρονομείται», συνέδρια για την μετά τον Ανδρέα εποχή, αλλά κανένα συνέδριο δεν ήταν σαν το πρώτο. Ο παλμός, ο ενθουσιασμός και το Carmina burana, οι περισσότεροι νόμιζαν ότι αυτά έγραψαν ιστορία. Στην πραγματικότητα την Ιστορία την έγραψε ο Ανδρέας.

Βούλα Κεχαγιά, TheCaller.gr/Στο Κόκκινο – 105.5 fm

Στο 7ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ το Μάρτιο του 2005 ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν ένας εν αναμονή πρωθυπουργός. Είχε προηγηθεί η ήττα του 2004 από τον Κ. Καραμανλή και ο ίδιος “έχτιζε” ένα διαφορετικό ΠΑΣΟΚ με νέα πρόσωπα και καινοτόμες ιδέες που για πολλούς τότε φάνταζαν απρόσιτες, ενδεχομένως και παρακινδυνευμένες. Το σημείο της ομιλίας του από το βήμα του Συνεδρίου, στο Tae Kwon Do που απέσπασε τα περισσότερα χειροκροτήματα αφορούσε την προσωπική του εμπειρία ως μετανάστης στην Σουηδία, όταν μέσα από την περιγραφή της πέρασε πολιτικά μηνύματα κατά του ρατσισμού.

«Θυμάμαι μια φορά στη Σουηδία γυρνούσα σπίτι από τη δουλειά. Καθαριστής ήμουν εκεί σ’ ένα εργοστάσιο. Καθάριζα και γύριζα αργά πίσω, κουρασμένος. Καθώς γυρνούσα μού επιτίθεται κάποιος, μού ρίχνει μία μπουνιά και μού λέει: «Εσύ μαυροκέφαλε- τότε είχα μαύρα μαλλιά- φύγε απ’ τη χώρα μας, μάς κλέβεις τις γυναίκες, μάς κλέβεις τις δουλειές».

To γήπεδο σείστηκε με τον ΓΑΠ να έχει δώσει ένα σαφές στίγμα της πολιτικής του για το μεταναστευτικό. Λίγες ημέρες αργότερα βεβαίως απέδειξε ότι η ειδικότητα του καθαριστή που απέκτησε ως εργάτης στην Σουηδία δεν πήγε χαμένη. Πήρε μία σκούπα- μία σκούπα που έγινε viral– κι άρχισε να καθαρίζει τον χώρο βοηθώντας τους υπόλοιπους εθελοντές στο να παραδώσουν ένα καθαρό Tae Κwon Do. Κάπως έτσι η τελευταία εικόνα του Συνεδρίου σφραγίστηκε από μία «σκούπα» που τον έκανε ιδιαίτερα αγαπητό σε πολλούς μαυροκέφαλους που ζούσαν στη χώρα μας.

Ιορδάνης Χασαπόπουλος, MEGA

Ήταν η τελευταία εβδομάδα του Ιουνίου του 1996 . Λίγες ημέρες πριν όλη η Ελλάδα είχε κλάψει και είχε αποχαιρετήσει τον Ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου. Μέσα σε αυτό το ιδιαίτερα φορτισμένο κλίμα ξεκινούσε, το 4ο και πιο καθοριστικό συνέδριο στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ.

Στο Ολυμπιακό Στάδιο η εσωτερική μεγάλη αίθουσα προθέρμανσης των αθλητών είχε διαμορφωθεί για να χωρέσει τα χιλιάδες μέλη και τους συνέδρους. Το ΠΑΣΟΚ ήταν ήδη χωρισμένο στους «εκσυγχρονιστές» του Κ. Σημίτη και τους «φιλολαϊκούς» του Α. Τσοχατζοπούλου.

Θυμάμαι πως και στην τεράστια εξέδρα οι σύνεδροι και τα μέλη είχαν καθίσει χωριστά και ήταν σαν να έβλεπες δυο ξεχωριστές κερκίδες γηπέδου.

Την ώρα που μιλούσε ο Κ. Σημίτης, πρωθυπουργός τότε η μια εξέδρα τον αποθέωνε με το σύνθημα «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ ενωμένο δυνατό» και η άλλη εξέδρα τον αποδοκίμαζε και απαντούσε με συνθήματα όπως «Κάτου κάτου το κόμμα του Τσουκάτου» και «Σήκω Ανδρέα για να δεις τα παιδιά της αλλαγής».

Τρεις ημέρες τα κορυφαία στελέχη τόσο με τις ομιλίες τους όσο και στις ατέλειωτες διαβουλεύσεις προσπαθούσαν να πείσουν τον Κ Σημίτη και τον Α. Τσοχατζόπουλο να τα βρουν για να μην διασπασθεί το κυβερνών κόμμα. Ο τότε πρωθυπουργός είχε αποφασίσει να κερδίσει και την προεδρεία του κόμματος για να μην είναι όμηρος των εσωκομματικών του αντιπάλων, ενώ ο Α. Τσοχατζόπουλος ήθελε οπωσδήποτε το κόμμα γιατί θεωρούσε πως ήταν ο διάδοχος του Ανδρέα.

Η Μάχη κρίθηκε τελειωτικά το βραδύ του Σάββατου σε τρεις ταβέρνες γύρω από το ολυμπιακό Στάδιο και σε δυο σπίτια κορυφαίων στελεχών οπού έγιναν συγκεντρώσεις προκειμένου να πεισθούν τα αμφιταλαλαντεύομενα στελέχη αλλά και ορισμένοι από αυτούς που πάντα ακολουθούν τον νικητή.

Τις δυο τελευταίες νύχτες του συνέδριου κάποιοι έβαλαν παρακαταθήκη για να υπουργοποιηθούν αργότερα τα 8 χρόνια διακυβέρνησης Σημίτη, ενώ για τον Γ. Παπανδρέου, άρχισε η πορεία που τον οδήγησε αργότερα στην ηγεσία του κόμματος με την διαδικασία παράδοσης του δαχτυλιδιού.

Γιώργος Λακόπουλος, anoixtoparathyro.gr

Στο ΠΑΣΟΚ μόνο σε μια περίπτωση κρίθηκαν οι εξελίξεις σε συνέδριο. Στα υπόλοιπα οι αποφάσεις είτε είχαν ληφθεί εκ των προτέρων.

Τυπικά έχουμε ως τώρα 11 συνέδρια, συν το προσυνέδριο του 1975 και Συνδιάσκεψη του 1977 που έχει χαρακτήρα συνεδρίου. Ξεκίνησε να κάνει συνέδρια με 450 άτομα, όσα είχε το προσυνέδριο του 1975, και κατέληξε σε μαζικές συγκεντρώσεις στελεχών, που έφτασαν ως επτά χιλιάδες άτομα το 2005.

Η τοιχογραφία των συνεδρίων περιλαμβάνει συναρπαστικές διεργασίες, παρασκήνια, συγκρούσεις προσώπων και συμφερόντων και εκπλήξεις. Ειδικά στην περίοδο του Ανδρέα Παπανδρέου, που σε διάστημα 22 ετών οργάνωσε μολις… τέσσερα συνέδρια- και το τελευταίο δεν το πρόλαβε…

Το 1ο Συνέδριο του Κινήματος έγινε τον Μάρτιο του 1984, … δέκα χρονια από την ίδρυσή του και τρία χρόνια μετά από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας. Ηταν το συνέδριο της απόλυτης κυριαρχίας του Α. Παπανδρέου. Μίλησε για τρεις ώρες και 15 λεπτά και χειροκροτήθηκε 130 φορές!

Ο Γιασέρ Αραφάτ, η χήρα του Σαλβαδόρ Αλιέντε, εκπρόσωποι του Φιντέλ Κάστρο και του Ντανιέλ Ορτέγκα και εβδομήντα εκπρόσωποι ξένων κομμάτων, οι μισοί από χώρες του Τρίτου κόσμου, παρακολούθησαν 2.500 συνέδρους να φωνάζουν αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα. Οι σύνεδροι επιφύλαξαν υποδοχή «ήρωα» στον Δημ. Σωτηρλή, που είχε εμπλακεί στην υπόθεση της “Ολυμπικ Μαρίν”, το πρώτο μεγάλο σκάνδαλο στην κυβερνητική πορεία του ΠΑΣΟΚ..

Η Μαργαρίτα Παπανδρέου, ως πρόεδρος της ΕΓΕ, ζήτησε να εκλεγεί ένας αριθμός γυναικών στην Κ.Ε αλλά ο Α. Παπανδρέου το απέρριψε. Η εκλογή πολλών μελών της νέας Κ.Ε. έγινε «τεχνητά» καθως μέλη της Εφορευτικής Επιτροπής να τροφοδοτούσαν τις κάλπες με όσα ψηφοδέλτια ήταν αναγκαία, αρκετή ώρα μετά το κλείσιμο τους. Όταν ο πρόεδρος της Επιτροπής Γρ. Κασιμάτης, αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει πίσω από την πλάτη του και απειλεί να διακόψει τη διαδικασία, οι «μεγάλοι» του ΠΑΣΟΚ επιστρατεύουν τον Πέτρο Λάμπρου: «Τρέξε, αυτός θα τα διαλύσει όλα».

Το 2ο συνέδριο άργησε άλλα έξι χρόνια. Το Σεπτέμβριο του 1990 με το ΠΑΣΟΚ, ηττημένο τρεις φορές μέσα σ ένα χρόνο. Ο Α. Παπανδρέου θα επανεκλεγεί δια βουής, αλλά τα πρώτα ρήγματα της ισχύος του είναι εμφανή και η συνεδρίαση της ΚΕ που ακολούθησε στο «Πεντελικό» για να εκλέξει τον Α. Τσοχατζόπουλο γραμματέα, ήταν περιπετειώδης.

Ύστερα από 600 ομιλητές και μάχες για τις