Πώς η κλιματική αλλαγή απειλεί την παγκόσμια επάρκεια αίματος

17:02 18/4/2025 - Πηγή: TheCaller

Η κλιματική αλλαγή απειλεί την επάρκεια και τη διαθεσιμότητα ασφαλούς αίματος σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «The Lancet Planetary Health». Στη μελέτη τους, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Sunshine Coast και τον οργανισμό Lifeblood του Αυστραλιανού Ερυθρού Σταυρού επισημαίνουν ότι προβλήματα υγείας, η εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών

και τα ακραία καιρικά φαινόμενα — φαινόμενα που επιδεινώνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής — ενδέχεται να μειώσουν τη δυνατότητα αιμοδοσίας, ενώ παράλληλα να αυξήσουν τη ζήτηση για αίμα.

Η ερευνήτρια του Lifeblood και συνεργαζόμενη επιστημονική συνεργάτης του UniSC, Δρ. Ελβίνα Βιένετ, εξήγησε πως αυτό θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια και την επάρκεια ζωτικών προϊόντων αίματος, απαραίτητων για επεμβάσεις, τραυματολογική φροντίδα, διαχείριση χρόνιων παθήσεων — και την επιβίωση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

«Η άνοδος της θερμοκρασίας και οι φυσικές καταστροφές όπως οι καύσωνες, οι πλημμύρες, οι κυκλώνες και οι πυρκαγιές αναμένεται να είναι όλο και πιο συχνές και έντονες», δήλωσε η ερευνήτρια.

«Εκτός του ότι περιορίζουν την κινητικότητα μεγάλων πληθυσμών, αυτά τα γεγονότα διαταράσσουν την αποθήκευση, την ασφάλεια και τη μεταφορά του αίματος, το οποίο έχει μικρή διάρκεια ζωής. Το βιώσαμε πρόσφατα στην Αυστραλία με τον πρώην τροπικό κυκλώνα Άλφρεντ, όπου είδαμε για πρώτη φορά σημαντική μείωση των εθνικών αποθεμάτων αίματος»  σημείωσε.

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του UniSC και κύρια ερευνήτρια, Δρ. Έλεν Φάντι, ανέφερε ότι η μελέτη είναι η πρώτη που διερευνά σε παγκόσμιο επίπεδο τον πιθανό αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας αίματος, βασιζόμενη σε εκτενή ανασκόπηση διεθνών μελετών.

«Παρότι πολλές έρευνες έχουν επικεντρωθεί στις γενικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία, εμείς επιδιώξαμε να καλύψουμε τα κενά στην κατανόηση των συνολικών κινδύνων — από την υγεία των δοτών και τη συλλογή, έως την επεξεργασία, την αποθήκευση και τη διανομή των αιμοδοτικών προϊόντων», δήλωσε.

H κλιματική αλλαγή μπορεί να επηρεάσει και την εξάπλωση μεταδιδόμενων ασθενειών

«Οι προβλέψεις για αυξημένες βροχοπτώσεις και υψηλότερες θερμοκρασίες σε περιοχές όπως η Αυστραλία θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τη μετάδοση ασθενειών που μεταφέρονται από κουνούπια, όπως ο δάγγειος πυρετός, ο ιός του Δυτικού Νείλου και η ελονοσία — ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο να εξαπλωθούν σε νέες γεωγραφικές ζώνες», ανέφερε η Δρ. Φάντι.

«Παράλληλα, οι μεταβολές στη συχνότητα ασθενειών και φυσικών καταστροφών μπορεί να αυξήσουν τη ζήτηση για μεταγγίσεις λόγω επιπλοκών στην εγκυμοσύνη, καρδιοαγγειακών παθήσεων ή δρεπανοκυτταρικής αναιμίας» πρόσθεσε.

Η εύρεση συμβατού αίματος για τους ασθενείς μπορεί επίσης να γίνει πιο δύσκολη. Με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την αύξηση της μετανάστευσης, είναι απαραίτητο να αυξηθεί η ποικιλομορφία των δοτών και να εμπλουτιστούν οι δεξαμενές αίματος με άτομα από διάφορες εθνοτικές ομάδες. Επιπλέον, λιγότερο εμφανείς παθήσεις και προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη ζέστη ενδέχεται να επηρεάσουν δότες, προσωπικό και εθελοντές.

«Ενδέχεται να εμφανιστούν νέες ασθένειες, ή να επιδεινωθούν υπάρχοντα προβλήματα όπως η αρτηριακή πίεση και η αφυδάτωση λόγω υψηλών θερμοκρασιών, καθώς και ψυχολογική καταπόνηση ή το άγχος που σχετίζεται με την κλιματική κρίση», συμπλήρωσε.

Η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη να μειωθεί η εξάρτηση από παραδοσιακές αλυσίδες εφοδιασμού αίματος και να αναπτυχθούν ευέλικτες στρατηγικές για άμεση ανταπόκριση σε κλιματικές προκλήσεις. Οι ερευνητές προτείνουν οι κυβερνήσεις και οι υπηρεσίες αιμοδοσίας να προετοιμαστούν με κρίσιμα εργαλεία όπως συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, επιτήρηση ασθενειών, ευέλικτα κριτήρια αιμοδοσίας, μέτρα για τη μεταφορά αίματος σε έκτακτες ανάγκες, ετοιμότητα των νοσοκομείων και διεύρυνση των σημείων συλλογής ώστε να μεταφέρονται οι δόσεις γρήγορα.

«Καινοτομίες που εφαρμόζονται διεθνώς περιλαμβάνουν τεχνικές ανάκτησης αίματος κατά τη διάρκεια επεμβάσεων, χρήση drones για μεταφορά αίματος όταν οι μεταφορές διακόπτονται, καθώς και κινητές αιμοδοσίες σε τόπους κρίσεων», ανέφερε η Δρ. Φάντι.

«Καθώς το περιβάλλον μας αλλάζει, πρέπει να σταματήσουμε να εξαρτόμαστε από παραδοσιακά μοντέλα και να εφαρμόσουμε ευέλικτες λύσεις που ανταποκρίνονται γρήγορα στις κλιματικές προκλήσεις» κατέληξε η ερευνήτρια.

ΠΗΓΗ: Medicalxpress