Guardian: Γιατί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της Ιταλίας δεν έχει σχέση με το Brexit και τον Τραμπ

16:24 5/12/2016 - Πηγή: Antinews

Ο Ματέο Ρέντσι μπορεί να παραιτήθηκε, αλλά το δημοψήφισμα δεν προκαλέσει ντόμινο και περισσότερη αστάθεια στην Ευρώπη, σχολιάζει ο αναλυτής Luigi Scazzieri.

Πρώτα η Βρετανία ψήφισε υπέρ του Brexit. Στη συνέχεια, η Αμερική ψήφισε τον Τραμπ. Και τώρα οι Ιταλοί αποφάσισαν με συντριπτική πλειοψηφία να απορρίψει τη συνταγματική μεταρρύθμιση, οδηγώντας τον Ματέο Ρέντσι σε παραίτηση. Είναι

δελεαστικό να κάνουμε παραλληλισμούς μεταξύ των τριών ψηφοφοριών. Αλλά το δημοψήφισμα της Ιταλίας δεν σηματοδοτεί έναν πολιτικό σεισμό. Οι αιτίες του είναι διαφορετικές, και οι επιπτώσεις του στην εγχώρια και τη διεθνή πολιτική είναι πιθανό να περιοριστούν.

Το δημοψήφισμα της Ιταλίας δεν ταιριάζει και τόσο απόλυτα στην αφήγηση μιας λαϊκίστικης εξέγερσης κατά της παγκοσμιοποίησης και των ελίτ. Θέματα όπως η παγκοσμιοποίηση και η μετανάστευση δεν βρίσκονται τόσο έντονα στο επίκεντρο της συζήτησης. Αντ' αυτού, αφού ο Ρέντσι δήλωσε ότι θα παραιτηθεί εάν απορριφθούν οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, η συζήτηση επικεντρώθηκε στη δική του παρουσία ως πρωθυπουργός. Και ενώ φυσικά οι λαϊκιστές ψήφισαν "όχι", πολλοί από τους άλλους ψηφοφόρους του "όχι" το έκαναν ενάντια στην ουσία των μεταρρυθμίσεων, υποστηρίζοντας ότι ήταν αντιδημοκρατικές και θα αλλάξουν τους συνταγματικούς ελέγχους και τις ισορροπίες. Σε αντίθεση με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, όπου η ελίτ ήταν ομοιογενώς υπέρ της παραμονής στην ΕΕ και ενάντια στον Τραμπ, στην περίπτωση της Ιταλίας το πολιτικό κατεστημένο και οι ειδικοί χωρίστηκαν στα δύο.

Η αντίθεση στις προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές δεν προήλθε μόνο από το λαϊκιστικό Κίνημα Πέντε των Αστέρων και την εθνικιστική Λίγκα του Βορρά, αλλά και από άλλα πολιτικά πρόσωπα. Αυτά περιλάμβαναν και φατρίες από το Δημοκρατικό Κόμμα του Ρέντσι, πρώην πρωθυπουργούς όπως ο Μάσιμο Ντ 'Αλέμα και ο Μάριο Μόντι, εξέχοντες πανεπιστημιακούς και πρώην δικαστές από το συνταγματικό δικαστήριο. Δεν ήταν ένα δημοψήφισμα που έβαλε ξεκάθαρα τους υπερασπιστές της παγκοσμιοποίησης εναντίον των εθνικιστών ή "τους λαϊκιστές" εναντίον "του κατεστημένου".

Το δημοψήφισμα της Ιταλίας είναι επίσης διαφορετικό, διότι οι συνέπειες της ψηφοφορίας είναι πιθανό να είναι πολύ πιο περιορισμένες. Φυσικά, μέσα στις επόμενες μέρες και εβδομάδες, μπορούμε να αναμένουμε κάποια μεταβλητότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών: είναι πιθανό ότι οι αποδόσεις των ιταλικών κρατικών ομολόγων θα αυξηθούν και ότι οι μετοχές στις περισσότερες προβληματικές τράπεζες της Ιταλίας θα πέσουν.

Αλλά η κατάσταση είναι διαφορετική από την κορύφωση της κρίσης το 2011, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη δηλώσει ότι θα παρέμβει για να εξασφαλίσει ότι οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων δεν θα αυξηθούν υπερβολικά. Και ενώ οι τράπεζες δύσκολα θα δελεάσουν τους διεθνείς επενδυτές για την αύξηση του κεφαλαίου που απαιτείται, όταν οι αγορές συνειδητοποιήσουν ότι η βασική πολιτική σταθερότητας της Ιταλίας δεν κινδυνεύει, οι συνέπειες για τον τραπεζικό τομέα είναι επίσης πιθανό να περιοριστούν.

Το δημοψήφισμα είναι απίθανο να οδηγήσει σε πολιτική αστάθεια ή την άνοδο του λαϊκιστικού Κινήματος των Πέντε Αστέρων, όπως πολλοί σχολιαστές φοβούνται. Η παραίτηση του Ρέντσι δεν είναι πιθανό να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές. Αντ' αυτού, ο πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα θα διερευνήσει πρώτα τις επιλογές για μια νέα κυβέρνηση. Θα μπορούσε να δώσει την εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση με μια σεβαστή πολιτική προσωπικότητα, όπως ο υπουργός οικονομικών Πιερ Κάρλο Παντοάν, ο οποίος μόλις ακύρωσε το προγραμματισμένο ταξίδι του στις Βρυξέλλες.

Ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης είναι πολύ πιθανός: τα παραδοσιακά κόμματα δεν έχουν και πολύ διάθεση για πρόωρες εκλογές λόγω της προοπτικής να ανέβει σημαντικά το Κίνημα των Πέντε Αστέρων. Επιπλέον, η τρέχουσα εκλογική νομοθεσία πρέπει να τροποποιηθεί, δεδομένου ότι σχεδιάστηκε με την παραδοχή ότι θα εγκριθούν οι συνταγματικές αλλαγές του δημοψηφίσματος. Ο νόμος είναι επίσης υπό εξέταση από το συνταγματικό δικαστήριο, και δεν θα ήταν σκόπιμο να τον χρησιμοποιήσουν για να ψηφίσουν πριν από την ετυμηγορία του.

Μια νέα κυβέρνηση πιθανότατα θα απαρτίζεται από την ίδια πολιτική πλειοψηφία που στηρίζει επί του παρόντος τον Ρέντσι, με την πιθανή προσθήκη του κόμματος Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι. Θα αντιμετωπίσει τις ίδιες προκλήσεις και θα συνεχίσει να ενεργεί με τον ίδιο τρόπο, κατευθύνοντας τη χώρα προς νέες εκλογές στα τέλη του 2017 ή το 2018 και ακολουθώντας την δύσκολη πορεία των στοιχειωδών οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Πράγματι, ενώ ο Ρέντσι προσπάθησε να παρουσιάσει τις μεταρρυθμίσεις ως ένα σημείο καμπής για την Ιταλία, οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις των τελευταίων πέντε ετών δεν πρόκειται να αναιρεθούν.

Είναι απίθανο να αναλάβει το λαϊκιστικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων είτε τώρα, είτε στις επόμενες εκλογές. Το κίνημα μπορεί να αποτύχει, καθώς όλο και περισσότερο εμπλέκεται σε πολιτικά ατοπήματα από την διοίκησή του στη Ρώμη και το Τορίνο. Αποφασιστικά, οι προγραμματισμένες εκλογικές μεταρρυθμίσεις είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μια μορφή αναλογικής εκπροσώπησης που θα καταστήσει δύσκολο για οποιοδήποτε κόμμα να σχηματίσει κυβέρνηση μόνο του. Η συνέχιση των κυβερνήσεων συνασπισμού θα αποκλείσει το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, που αρνείται να λάβει μέρος σε αυτές.

Και κάθε νέα ιταλική κυβέρνηση είναι πιθανό να συμπεριφερθεί με τον ίδιο τρόπο όπως και η κυβέρνηση Ρέντσι προς τους ευρωπαίους συμμάχους της, επιδιώκοντας να κάμψει τους δημοσιονομικούς κανόνες υπέρ της και να πιέσει για μια πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Θα συνεχίσει επίσης να απαιτεί αλληλεγγύη από την ΕΕ στις προσπάθειές της για την αντιμετώπιση των μεταναστών και για την ανοικοδόμηση των περιοχών που επλήγησαν από τους πρόσφατους σεισμούς. Η Ιταλία είναι απίθανο να είναι το ντόμινο που θα οδηγήσει σε περισσότερη αστάθεια στην Ευρώπη.

theguardian.com

Διαβάστε περισσότερα