WSJ: Η Γερμανία δείχνει τα δόντια της

13:42 13/7/2015 - Πηγή: Antinews

Όπως φαίνεται από την αντιπαράθεση, η Ελλάδα φοβάται την έξοδό της από το ευρώ περισσότερο από τη Γερμανία, σχολιάζει ο Markus Walker.

Το τελεσίγραφο της Ευρώπης στην Ελλάδα, απαιτώντας την πλήρη συνθηκολόγηση ως αντάλλαγμα για οποιοδήποτε νέο πακέτο διάσωσης, σηματοδοτεί την αποτυχία της εξέγερσης μιας μικρής, καταχρεωμένης χώρας ενάντια στις πολιτικές λιτότητας των δανειστών της, αφού η Γερμανία «έδειξε τα δόντια

της» και πρόσφερε στην Αθήνα την επιλογή της υπακοής ή της καταστροφής.

Η δήλωση για την Ελλάδα των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης την Κυριακή θα μείνει στην ιστορία ως ένα από τα πιο άγρια διπλωματικά διαβήματα στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ένα μπλοκ που δημιουργήθηκε για να προωθήσει την ειρήνη και την αρμονία και που τώρα απειλεί δημοσίως ένα μέλος του, αν δεν παραδοθεί. Το παιχνίδι εξουσίας του Σαββατοκύριακου υπογραμμίζει επίσης τη ρήξη ανάμεσα στους πιστωτές της Ελλάδας, κυρίως στη Γερμανία και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς το κόστος της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ φεύγει εκτός ελέγχου. Το ΔΝΤ κάλεσε την Ευρώπη να δώσει στην Ελλάδα κάποια ελάφρυνση του χρέους, κάτι στο οποίο το Βερολίνο έχει αντιταχθεί. Ένας λόγος για τη σκληρή γραμμή της Γερμανίας είναι ότι η μέγιστη σκληρή λιτότητα στην Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει την πίεση του ΔΝΤ να διαγράψει τα ελληνικά δάνεια.

Τα υπόλοιπα 18 μέλη του ευρώ συνέχιζαν ως το πρωί της Δευτέρας να πιέζουν την Ελλάδα να εφαρμόσει όλα τα μέτρα λιτότητας και τις ευρύτερες οικονομικές μεταρρυθμίσεις που οι ψηφοφόροι της έχουν απορρίψει δύο φορές, στις εκλογές του Ιανουαρίου και στο δημοψήφισμα στις 5 Ιουλίου- όχι ως αντάλλαγμα για νέα δάνεια διάσωσης, αλλά ως προϋπόθεση ακόμα και να τα συζητούν.

Η ελληνική αριστερή κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος ξόδεψε όλο τον χρόνο του προσπαθώντας να αμφισβητήσει τις πολιτικές διάσωσης της Ευρώπης, έχει καταντήσει ένας σχεδόν ανίκανος παρίας στην Ευρώπη, ακόμη και αν ο Τσίπρας είναι πολιτικά κυρίαρχος μέσα στην Ελλάδα. Η μόνη επιλογή που του απομένει για την ανυπακοή –να χρεοκοπήσει και να φύγει από το ευρώ- μάλλον θα ικανοποιήσει παρά θα τρομάξει πολλούς Ευρωπαίοι επικριτές του, με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Η πτώση της κυβέρνησης Τσίπρα κάτω από τη βαριά πίεση των πιστωτών θα ευχαριστήσει πολλούς ευρωπαίους πολιτικούς. Στο Βερολίνο και σε άλλες βόρειες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αξιωματούχοι δεν κρατούν μυστική την άποψή τους ότι δεν μπορούν να εμπιστεύονται τον Τσίπρα ότι θα εκπληρώσει μια συμφωνία διάσωσης, ακόμη και αν υπογράψει μία. Αλλά οι περισσότεροι αξιωματούχοι γνωρίζουν ότι η πτώση του Τσίπρα μετά από μόλις έξι μήνες θα αυξήσει τις ενοχλητικές ερωτήσεις σχετικά με το πεδίο εφαρμογής της δημοκρατίας στην ΕΕ, που παρουσιάζει τον εαυτό της ως φάρο της λαϊκής κυριαρχίας στον κόσμο.

Η Ελλάδα δεν έχει συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις των πιστωτών ακόμα. Αλλά η μόνη εναλλακτική λύση της φαίνεται να είναι το ρίσκο μιας εξόδου από το ευρώ, κάτι που οι περισσότεροι Έλληνες φοβούνται ότι θα φέρει χειρότερη οικονομική καταστροφή. Στο τέλος, ο κύριος παράγοντας της αντιπαράθεσης μπορεί να είναι ότι οι Έλληνες φοβούνται την έξοδο της χώρας τους από το ευρώ περισσότερο από τη Γερμανία. Αυτό δίνει στο Βερολίνο το πάνω χέρι για να επιβάλεις τη δική της συνταγή λιτότητας και μεταρρυθμίσεων.

Οι απαιτήσεις από το λεγόμενο Eurogroup των υπουργών Οικονομικών κυμαίνονται από την παράδοση ελληνικών δημόσιων περιουσιακών στοιχείων σε ένα ταμείο στο Λουξεμβούργο ως την παράδοση εξουσιών σε διεθνείς τεχνοκράτες που θα εγκρίνουν ή θα θέτουν βέτο στους νόμους της Αθήνας. «Το Eurogroup πιέζει τον Τσίπρα παραδώσει ολοκληρωτικά τα κλειδιά της χώρας. Μπορεί να μην έχει ούτε τη βούληση ούτε την εξουσία να το πράξει, επιλέγοντας να αποχωρήσει και να παραιτηθεί» έγραψε σε ένα σημείωμα ο Wolf Piccoli, διευθύνων σύμβουλος της παροχής συμβουλών πολιτικού κινδύνου Teneo Intelligence.

Πίσω από την επίδειξη δύναμης της Ευρώπης βρίσκονται τρεις βασικοί παράγοντες: η οργή για τις τακτικές καθυστέρησης του Τσίπρα, το σοκ για το αυξανόμενο κόστος για τα ελληνικά σενάρια και μια επιδείνωση της σύγκρουσης μεταξύ της γερμανικής ηγεσίας στην Ευρώπη και του ΔΝΤ. Μετά την εκλογή του, τον Ιανουάριο, ο Τσίπρας κυμάνθηκε μεταξύ της σκληρής γραμμής του και των πραγματιστών συμβούλων του, λένε Έλληνες αξιωματούχοι. Οι πραγματιστές τον προέτρεψαν να υπογράψει μια συμφωνία διάσωσης νωρίς, ακόμα και αν αυτό σήμαινε την αποδοχή των αντιλαϊκών μέτρων λιτότητας, διότι οι όροι της οποιαδήποτε συμφωνία θα γίνονταν δυσκολότεροι καθώς οι μήνες περνούσαν και η οικονομία στην Ελλάδα επιδεινωνόταν. Ανοησίες, υποστηρίζουν άλλοι, όπως ο πρώην υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης: η Ελλάδα θα πάρει τους καλύτερους όρους διάσωσης, συμπεριλαμβανομένων και της λιγότερης λιτότητας και της μεγαλύτερης ελάφρυνσης χρέους, αν περίμενε μέχρι την τελευταία στιγμή πριν από την χρεοκοπία. Η Ευρώπη θα φοβόταν την αποσταθεροποίηση από μια ελληνική έξοδο από το ευρώ, υποστήριξε αυτό το στρατόπεδο.

Ο Τσίπρας προτίμησε τη δεύτερη σχολή σκέψης, υπολογίζοντας επίσης ότι η αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ θα καταπιεί μόνο μια συμφωνία διάσωσης που περιλαμβάνει μέτρα λιτότητας, αν η εναλλακτική λύση ήταν η επικείμενη οικονομική κατάρρευση. Επί μήνες, ο Τσίπρας θεώρησε ότι τα συνήθη κανάλια της Ευρώπης για τη διαπραγμάτευση -το Eurogroup και οι επιθεωρητές των ΕΕ-ΔΝΤ- είχαν παραλύσει. Στοιχημάτισε στις προσωπικές συνομιλίες με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, πιστεύοντας ότι θα λάβει μια ριζικά πολιτική απόφαση να κρατήσει την Ευρώπη ενωμένη, ακόμη και εις βάρος της γερμανικής οικονομικής ορθοδοξίας.

Αποδείχθηκε ένας επικά εσφαλμένος υπολογισμός. Στριμωγμένη από το δημοψήφισμα του Τσίπρα στο οποίο οι Έλληνες απέρριψαν με συντριπτική πλειοψηφία τη λιτότητα που απαιτούσαν οι πιστωτές τους, η Μέρκελ σκλήρυνε τη γραμμή της. Μια συμφωνία με την Αθήνα που αφήνει την Ελλάδα εκτός των σκληρών οικονομικών μεταρρυθμίσεων θα είναι χειρότερη για την Ευρώπη και την διάσπαση της ευρωζώνης, υποστήριξε. Το άνοιγμα της Μέρκελ στην ελληνική έξοδο από το ευρώ –ένα αποτέλεσμα στο οποίο προηγουμένως είχε αντισταθεί καθώς θεωρούσε πάρα πολύ δύσκολο να υπολογίσει ή να ελέγξει- έδωσε ελευθερία κινήσεων στον επικεφαλής των οικονομικών της, Σόιμπλε. Έχοντας πεισθεί εδώ και καιρό ότι οι Έλληνες πολιτικοί δεν είναι ικανοί να διαχειρίζονται την χώρα τους αρκετά καλά για να είναι μέλος του ευρώ, ο Σόιμπλε εξέπληξε την Ελλάδα το Σάββατο, προτείνοντας η χώρα να κάνει ένα πενταετές «διάλειμμα» από το κοινό νόμισμα.

Η επίσημη Ευρώπη, όπως φάνηκε τουλάχιστον αυτό το Σαββατοκύριακο, μπορεί να παίξει το παιχνίδι του θάρρους καλύτερα από τον Τσίπρα. Η Γερμανία, αφού εξοργίσθηκε, αποδείχθηκε πιο πρόθυμη από τον Τσίπρα να εξετάσει μια ελληνική έξοδο από το ευρώ, ένα Grexit. Αυτό κάνει το γερμανικής εμπνεύσεως τελεσίγραφο της ευρωζώνης πιο αξιόπιστη από την έμμεση απειλή του ΣΥΡΙΖΑ για έξοδο από το ευρώ, κάτι που ο Τσίπρας γνωρίζει ότι το έθνος του φοβάται υπερβολικά.

Ωστόσο, η άνιση δοκιμή της αντοχής στις Βρυξέλλες το Σαββατοκύριακο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια απλή νίκη για τη Γερμανία και τους συμμάχους της στην ευρωζώνη. Η Μέρκελ ήθελε να δανείσει στην Ελλάδα χρήματα, καθώς η χώρα αναθεωρούσε, και να πάρει τα χρήματα πίσω σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Τώρα, το κόστος της διατήρησης της Ελλάδας στην ευρωζώνη έχει πολλαπλασιασθεί από αυτό που η Μέρκελ περίμενε αρχικά. Δεν είναι μόνο ότι η Ελλάδα χρειάζεται περίπου 86 δις ευρώ περισσότερη χρηματοδότηση, αλλά και ότι το ευρωπαϊκό τμήμα των περίπου 216 δις ευρώ χρηματοδότησης που έλαβε η Ελλάδα χρειάζεται μέχρι στιγμής αναδιάρθρωση.

Ανεξάρτητα από το αν η γερμανική στάση επικρατήσει, η Μέρκελ αντιμετωπίζει επίσης μια από τις βαθύτερες πολιτικές κρίσεις της δεκαετούς θητείας της. Ο κυβερνητικός εταίρος της, οι κεντροδεξιοί Σοσιαλδημοκράτες, την έχουν επικρίνει επειδή είναι έτοιμη να πετάξει την Ελλάδα έξω από το ευρώ. Εν τω μεταξύ, πολλοί από τους συντηρητικούς εμποδίζουν οποιαδήποτε περαιτέρω βοήθεια προς την Ελλάδα.

Το ποσό της αναδιάρθρωσης αποτελεί το αντικείμενο διένεξης μεταξύ του ΔΝΤ και της υπό γερμανικής ηγεσίας Ευρώπης. Το ΔΝΤ επιμένει ότι η συνολική ελάφρυνση του χρέους είναι απαραίτητη για να καταστεί η Ελλάδα φερέγγυα και πάλι –τέτοια είναι η ζημιά που τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων προκάλεσαν στην οικονομία και στο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Οι Γερμανοί επιμένουν ότι η ολοκληρωτική διαγραφή του χρέους είναι απαράδεκτη για αυτούς και παράνομη μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι όσο μικρότερη ελάφρυνση του χρέους αποκτήσει η Ελλάδα από την Ευρώπη, τόσο σκληρότεροι θα είναι οι όροι λιτότητας και μεταρρυθμίσεων του ελληνικού προγράμματος. Οι Έλληνες φορολογούμενοι πρέπει να φέρουν το πλήρες κόστος αποκατάστασης της φερεγγυότητας της χώρας, αν δεν το κάνουν η Γερμανία και η υπόλοιπη ευρωζώνη. Η Μέρκελ πρέπει να κρατήσει το ΔΝΤ ώστε να δώσει περαιτέρω βοήθεια στην Ελλάδα απέναντι στο ολοένα και πιο επιφυλακτικό κοινοβούλιο της. Αυτό, καθώς και ο θυμός του υπουργού Οικονομικών της κατά των ελλήνων πολιτικών, είναι ο λόγος που η καγκελάριος τώρα σφίγγει τη θηλιά στον Τσίπρα.

wsj.com/articles

Διαβάστε περισσότερα