WSJ: Ο κ. Βαρουφάκης δεν έχει πολύ χρόνο για να ολοκληρώσει την οικονομική εκπαίδευσή του

22:14 5/2/2015 - Πηγή: Antinews

Ο καθηγητής οικονομικής θεωρίας πήρε εντατικά μαθήματα οικονομικής πραγματικότητας.

Κατά την τελευταία εβδομάδα, ο Γιάννης Βαρουφάκης έπρεπε να κάνει πολλές στροφές 180 μοιρών με την ιδιότητά του ως νέος υπουργός Οικονομικών στην Ελλάδα. Το κόμμα του, ο ΣΥΡΙΖΑ, είπε στους ψηφοφόρους ότι θα ζητήσει μείωση του χρέους. Τώρα, ο κ. Βαρουφάκης λέει ότι θα αρκεστούν σε μια αναδιάρθρωση

του χρέους. Ο ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι θα δώσει ένα τέλος στη λιτότητα. Ο κ. Βαρουφάκης λέει τώρα ότι θα έχει ένα πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού, ακόμη και αν αυτό σημαίνει εγκατάλειψη άλλων δεσμεύσεων στο μανιφέστο της προεκλογικής καμπάνιας του κόμματος. Την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Βαρουφάκης είπε ότι δεν θα διαπραγματευτεί με τους επίσημους δανειστές της Ελλάδας, την περίφημη τρόικα και αυτή την εβδομάδα συναντήθηκε με αξιωματούχους των τριών: της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Το μήνυμα από τα όργανα αυτά ήταν σαφές: Ο κ. Βαρουφάκης και ο επικεφαλής του, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, θα πρέπει να κάνουν πολύ μεγαλύτερες ανατροπές μέσα στις επόμενες μέρες, αν θέλουν να αποφύγουν μια στροφή 180 μοιρών στη δέσμευσή τους να κρατήσουν την Ελλάδα στην ευρωζώνη. Η κίνηση της ΕΚΤ την Τετάρτη το βράδυ, να σταματήσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο, θα δώσει στο εσωτερικό αυτό το μήνυμα. Αυτό που θα πρέπει να κάνει τώρα η νέα ηγεσία της Ελλάδας στην περιοδεία της στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι να ζητήσει από την ευρωζώνη μια περαιτέρω επέκταση της τρέχουσας συμφωνίας διάσωσης της χώρας, η οποία λήγει στις 28 Φεβρουαρίου, παρά τις υποσχέσεις στους ψηφοφόρους ότι θα τελειώσει το μνημόνιο.

Η πραγματικότητα είναι ότι η αγορά δεν θα χρηματοδοτήσει την Ελλάδα χωρίς διεθνή προστασία, καθιστώντας αδύνατο για την Αθήνα να αναχρηματοδοτήσει τα χρέη της. Η ΕΚΤ επίσης επιμένει σε κάποια μορφή «ομπρέλας», ως προϋπόθεση για να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα κατηγορίας junk, ως ασφάλεια για την παροχή ρευστότητας που είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Η άρνηση του Τσίπρα να ζητήσει παράταση του τρέχοντος προγράμματος οδήγησε την Τετάρτη την ΕΚΤ να αποσύρει την ελληνική πρόσβαση στις χρηματοδοτικές διευκολύνσεις της, για να προστατεύσει τους φορολογούμενους της ευρωζώνης από μια κατάρρευση των ελληνικών τραπεζών.

Χωρίς παράταση, η Ελλάδα κινδυνεύει με περαιτέρω απώλεια της εμπιστοσύνης των αγορών, οδηγώντας σε φυγή κεφαλαίων και bank runs. Είναι αλήθεια ότι η ΕΚΤ έχει τη διακριτική ευχέρεια να συνεχίσει να στηρίζει το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, ακόμη και χωρίς ένα πρόγραμμα, επιτρέποντας στην ελληνική κεντρική τράπεζα να παρέχει χρηματοδότηση προς τις τράπεζες υπό τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας ELA). Η ΕΚΤ δεν έχει πει αν διατίθεται να το κάνει αυτό ή τι περιορισμούς θα μπορούσε να απαιτήσει από την άποψη των αποδεκτών ασφαλειών. Αν αρνηθεί να επιτρέψει στην Τράπεζα της Ελλάδας να παράσχει ρευστότητα έκτακτης ανάγκης, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα καταρρεύσει, πιθανώς αναγκάζοντας την Ελλάδα να τυπώσει δικό της νόμισμα και με αυτόν τον τρόπο να φύγει από το ευρώ.

Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η ΕΚΤ δεν διατίθεται να πάρει μια τέτοια βαρυσήμαντη απόφαση από μόνη της. Αλλά ακόμη και αν η ΕΚΤ συνεχίσει να στηρίζει τις τράπεζες, παραμένει το ερώτημα ποιος θα στηρίξει την κυβέρνηση: οι μεγάλες εξαγορές ομολόγων λήγουν το Μάρτιο και τον Απρίλιο, αυξάνοντας τον κίνδυνο μιας άτακτης χρεοκοπίας.

Σε απάντηση, ο κ. Βαρουφάκης έχει προτείνει η ευρωζώνη να θέσει σε εφαρμογή μια βραχυπρόθεσμη διευκόλυνση γεφύρωσης που θα σχεδιαστεί για να αγοράσει χρόνο για μια συνολική συμφωνία όσον αφορά τα χρέη της Ελλάδας. Αυτό θα επέτρεπε στην ελληνική κυβέρνηση να εκδώσει νέα βραχυπρόθεσμα κρατικά ομόλογα 10 δις. ευρώ. Αλλά αυτό το σχέδιο τρέχει επίσης ολοταχώς πάνω στον τοίχο της οικονομικής πραγματικότητας.

Οι μόνοι πιθανοί αγοραστές αυτών των κρατικών γραμματίων είναι οι ελληνικές τράπεζες. Αλλά οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται ήδη στο όριο των 3,5 δις ευρώ στη χρήση τέτοιων γραμματίων σε κανονικές συνθήκες αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, κι έτσι οι τράπεζες μπορεί να διστάσουν να αγοράσουν περισσότερα. Η ΕΚΤ δεν θα θέλει να αυξήσει ένα όριο που έχει τεθεί σε ισχύ για σημαντικούς λόγους εποπτείας. Το πιο σημαντικό, φοβάται ότι το να επιτρέψει στις τράπεζες να αγοράσουν έντοκα γραμμάτια για να στηρίξουν την Αθήνα θα είναι μια σαφής παραβίαση των ευρωπαϊκών συνθηκών, που απαγορεύουν στην ΕΚΤ να χρηματοδοτεί κυβερνήσεις.

Εκτός αυτού, πώς μπορεί η ΕΚΤ να επιτρέψει στις τράπεζες να αυξήσουν την έκθεσή τους σε μια κυβέρνηση που ο κ. Βαρουφάκης ισχυρίζεται ότι είναι χρεοκοπημένη; Οι πολιτικοί της Ευρωζώνης έχουν συζητήσει άτυπα εναλλακτικούς τρόπους για να αγοράσει χρόνο η Ελλάδα ενώ διαπραγματεύεται μια μακροπρόθεσμη συμφωνία, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να παρέχουν στην ΕΚΤ εγγυήσεις της ευρωζώνης για τα ελληνικά χρέη. Αλλά δεν έχουν βρει ακόμα μια λύση που θα είναι πολιτικά εφικτή.

Ο μόνος σίγουρος τρόπος για να σταθεροποιηθεί η Ελλάδα σε σύντομο χρονικό διάστημα είναι να χρησιμοποιήσει τα χρήματα που διατίθενται στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης. Αυτό περιλαμβάνει τα 11 δις ευρώ του προγράμματος που διατέθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών που δεν έχουν δαπανηθεί. Αν το πρόγραμμα διάσωσης λήξει, η δυναμική για την ανακατανομή αυτών των χρημάτων ώστε να χρηματοδοτήσουν την κυβέρνηση στην Ελλάδα θα έχει χαθεί.

Ωστόσο, η παράταση του σημερινού προγράμματος διάσωσης θα απαιτήσει την επικύρωση των άλλων 18 κυβερνήσεων της ευρωζώνης και πολλών εθνικών κοινοβουλίων - για να μην αναφέρουμε και τη συγκατάθεση του κοινοβουλίου στην Ελλάδα.

Ο κ. Βαρουφάκης δεν έχει πολύ χρόνο για να ολοκληρώσει την οικονομική εκπαίδευσή του.

www.wsj.com

Διαβάστε περισσότερα