Αλί Χαμενεΐ: φανατικός ή «ιδιοφυία» ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν;

11:01 23/11/2013 - Πηγή: Antinews

Ο πιο ισχυρός άνθρωπος στο Ιράν έχει σίγουρα τον τρόπο του με τις λέξεις. Αποκαλεί την Αμερική «ενσάρκωση του διαβόλου» με τα σχέδια για «ύπουλη κυριαρχία στο Ιράν». Το να διαπραγματευθεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, είπε το 2009, θα είναι «αφελές και διεστραμμένο». Προειδοποιεί ότι η Δύση συνωμοτεί για να «διεγείρει τη σεξουαλική επιθυμία» στο ισλαμικό Ιράν, επειδή «αν εξαπλωθεί η ανεξέλεγκτη ανάμιξη των ανδρών και των γυναικών… δεν θα υπάρχει πλέον καμία ανάγκη για το πυροβολικό και τα όπλα».
Τα λόγια αυτού του ανθρώπου, του Ανώτατου Ηγέτη Αλί Χαμενεΐ,

έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τόσο που η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας φέρεται να παρακολουθεί τον Χαμενεΐ μέσω ενός μυστικού σχεδίου που ονομάστηκε Επιτήρηση Dreadnaught, αν και ένας πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ λέει στο TIME ότι η κατασκοπία αποκαλύπτει περισσότερες λεπτομέρειες για τις κινήσεις του Χαμενεΐ παρά για την νοοτροπία του.
Την Τετάρτη πάντως δεν χρειάστηκαν υποκλοπές, όταν ο Χαμενεΐ το έκανε πάλι: έδωσε μια τυπικά πολεμοχαρή δημόσια ομιλία στην Τεχεράνη, ακριβώς την ώρα που οι διαπραγματευτές έφτασαν στη Γενεύη για ένα νέο γύρο συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Αποκάλεσε το Ισραήλ «λυσσασμένη» κυβέρνηση, «καταδικασμένη στην αποτυχία και την εξόντωση» και είπε ότι οι υπάνθρωποι ηγέτες «κάποιοι, είναι σαν ζώα». Επιτέθηκε επίσης στην «αλαζονεία» των ΗΠΑ και πρόσθεσε ότι, στις συνομιλίες για τα πυρηνικά, το Ιράν «δεν θα υποχωρήσει ούτε στο ελάχιστο από τα δικαιώματά του».

Η τηλεοπτική διατριβή σε ένα ακροατήριο 50.000 ανδρών της πολιτοφυλακής Basij, που σήκωναν τις γροθιές τους στον αέρα και φώναζαν «Θάνατος στην Αμερική», έριξε τη σκιά της στις συνομιλίες της Γενεύης και άφησε τους αμερικανούς αξιωματούχους να δείχνουν αδέξια την αποδοκιμασία τους, χωρίς να απαντούν από φόβο ότι αυτό θα μπορούσε να αναστατώσει τις λεπτές διαπραγματεύσεις. «Προφανώς, σχόλια όπως αυτά δεν είναι χρήσιμα» είπε η εκπρόσωπος του State Department Jen Psaki. «Αλλά εμείς εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι και οι δύο πλευρές βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με καλή πίστη» Ένας Γάλλος αξιωματούχος ήταν πιο απόλυτος, χαρακτηρίζοντας τα λόγια του Ανώτατου Ηγέτη «απαράδεκτα» και λέγοντας ότι θα «περιπλέξουν» τις συνομιλίες.

Η απομονωμένη γενικά εμφάνιση του Χαμενεΐ στη δημόσια σκηνή ήταν μια επίκαιρη υπενθύμιση ότι πίσω από το ευγενικό πρόσωπο που το καθεστώς παρουσίασε προς τον έξω κόσμο πρόσφατα, είναι μία βιτριολική μορφή που, ορισμένοι παρατηρητές φοβούνται, μπορεί να μην είναι σε θέση να καταλήξει σε συμφωνία με την Αμερική και τους συμμάχους της. Ο Χαμενεΐ, ο οποίος κυβερνά υποτίθεται ελέω Θεού, θα έχει δικαίωμα βέτο σε οποιαδήποτε πιθανή πυρηνική συμφωνία επιτευχθεί από τον υπουργό Εξωτερικών του στη Γενεύη, ακόμη και αν ο πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ρουχανί την υποστηρίξει.
«Έχει μια πολύ βαθιά ριζωμένη καχυποψία και θα έλεγα μίσος για τις Ηνωμένες Πολιτείες», λέει ο Gary Samore, ο οποίος υπηρέτησε ως συντονιστής του Λευκού Οίκου για τα όπλα μαζικής καταστροφής. «Είναι μια απομονωμένη, παρανοϊκή προσωπικότητα και είναι πεπεισμένος ότι οι ΗΠΑ και η Δύση ανησυχούν για το πυρηνικό πρόγραμμα χρησιμοποιώντας το σαν φύλλο συκής για τον κρυφό στόχο τους, την αλλαγή του καθεστώτος», λέει ένας άλλος πρώην υπάλληλος του Ομπάμα, ο οποίος συνεργάστηκε στενά με ζητήματα σχετικά με το Ιράν.

Ο Χαμενεΐ δήλωσε πολλά δημόσια. Σε ομιλία του νωρίτερα αυτό το μήνα, είπε ότι το Ιράν δεν είχε πάρει τίποτα σε αντάλλαγμα για την αναστολή του εμπλουτισμού ουρανίου κατά τις διαπραγματεύσεις με τη Δύση το 2003, με το επιχείρημα ότι «κατέστη σαφές ότι τα προβλήματα του Ιράν δεν θα λυθούν από την υποχώρηση, την αναστολή των δραστηριοτήτων εμπλουτισμού, την αναβολή τους έργου μας και την ακύρωση πολλών σχεδίων και προγραμμάτων μας. Κατέστη σαφές ότι η άλλη πλευρά επιδιώκει κάτι άλλο». «Κάθε φορά που χαμογελούν» γκρίνιαξε τον Νοέμβριο του 2009, «όταν εξετάζουμε προσεκτικά την κατάσταση, παρατηρούμε ότι κρύβουν ένα στιλέτο πίσω από την πλάτη τους».
Αλλά εν μέσω της αρρωστημένης ρητορικής του την Τετάρτη, κάποιοι είδαν αχτίδες ελπίδας, θεωρώντας ότι ο Χαμενεΐ -ο οποίος έγινε Ανώτατος Ηγέτης το 1989, μετά το θάνατο του μέντορά του Αγιατολάχ Χομεϊνί- μπορεί να έχει υπαινιχθεί μια προσεχή συμφωνία με την Ουάσινγκτον: « Θέλουμε να έχουμε φιλικές σχέσεις με όλα τα έθνη, ακόμη και με τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε. «Δεν είμαστε εχθρικοί προς το αμερικανικό έθνος», μόνο προς τους πολιτικούς ηγέτες της Αμερικής». Μια τέτοια διπλωματική συμφιλίωση δεν θα σήμαινε μια ξαφνική αγάπη για την Miley Cyrus και την JP Morgan. Αντίθετα, θα ήταν ένα στρατηγικό συμπέρασμα, ότι το καθεστώς του απειλείται με την επιβολή κυρώσεων και την εγχώρια δυσαρέσκεια που προκαλείται από την αντιπαράθεση με τη Δύση.

«Οι πραγματικοί εμπειρογνώμονες οι οποίοι κατανοούν το σύστημα του Ιράν βλέπουν το Ανώτατο Ηγέτη όχι και τόσο ως Ανώτατο» λέει ο Samore. «Συνεχώς εξισορροπεί έναν πολύ εριστικό, σκοτεινό και διαφορετικό συνασπισμό ανθρώπων. Και γνωρίζει καλά ότι ένα μεγάλο μέρος του λαού είναι δυσαρεστημένο. Ειδικά οι καλύτερα μορφωμένοι. Ακόμη περισσότερο και από τον Ομπάμα, είναι δέσμιος διαφόρων ομάδων που έχει να αντιμετωπίσει -συμπεριλαμβανομένου και του πολύ σκληρού πυρήνα της Επαναστατικής Φρουράς».
«Νομίζω ότι είναι συνετός» λέει ο Ray Takeyh, ένας Ιρανο – Αμερικανός ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων και πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. «Δεν εγκαταλείπει τους τελικούς του στόχους – που στην περίπτωσή του δεν είναι απλώς η διατήρηση του καθεστώτος, αλλά και ο ιδεολογικός χαρακτήρας του καθεστώτος- αλλά είναι σε θέση να τροποποιεί την τακτική του. Αυτός είναι ο λόγος που είναι ο μακροβιότερος κυβερνήτης στη Μέση Ανατολή».

Ο Χαμενεΐ ήταν πάντα ένας ανασφαλής κυβερνήτης, λέει ο Mehdi Khalaji, ανώτερος συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική στην Εγγύς Ανατολή, που γράφει μια πολιτική βιογραφία του Ανώτατου Ηγέτη. Του λείπει το χάρισμα και τα θεολογικά διαπιστευτήρια του επαναστατικού προκατόχου του, Χομεϊνί. «Η έλλειψη αυτοπεποίθησης τον κάνει πολύ προσεκτικό όσον αφορά την εμπιστοσύνη που δείχνει σε κάποιον» λέει ο Khalaji. «Ακόμη και στην εσωτερική πολιτική, δεν έχει φίλους». ( Η έλειψη εμπιστοσύνης μπορεί να δικαιολογηθεί και από την παραλίγο επιτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του το 1981, όταν εξεράγη ένα μαγνητόφωνο σε μια συνέντευξη Τύπου από μια ριζοσπαστική ομάδα της αντιπολίτευσης).

Η προοπτική της αναγκαιότητας μιας πιθανής συμφωνίας με την Αμερική μπορεί τώρα να τον οδηγήσει να επικεντρωθεί στο Ισραήλ ως αποζημίωση. «Καθώς το Ιράν πλησιάζει κάποιο είδος χαλάρωσης με τη Δύση, μπορούμε να αναμένουμε ότι η ρητορική του με το Ισραήλ θα γίνει πιο σκληρή» λέει ο Brandon Friedman, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ και ερευνητής στο του Κέντρο Μέσης Ανατολής και Αφρικανικών Σπουδών Moshe Dayan. Αυτό θα ήταν πιο συνεπές με την εικόνα ενός έξυπνου ηγέτη και όχι ενός φανατικού που αδυνατεί να προσαρμοστεί στην πολιτική πραγματικότητα. «Έχω να πω ότι ο τύπος είναι μια πρώτης τάξεως ιδιοφυΐα» προσθέτει. «Αυτός ο τύπος είναι ο Μπίσμαρκ με τουρμπάνι».
Υπάρχει κάποια εκπληκτική απόδειξη πνευματικού βάθους. Σύμφωνα με το ιρανικό δημοσιογράφο Akbar Ganji, ο Χαμενεΐ είναι λάτρης του Τολστόι, του Μπαλζάκ και του Ουγκώ. Το 2004 μάλιστα είπε για τους «Άθλιους» ότι «είναι το καλύτερο μυθιστόρημα που έχει γραφτεί στην ιστορία … ένα θαύμα στον κόσμο του μυθιστορήματος». Πιο σημαντικό από την μέτρηση της διάνοιάς του, όμως, είναι αυτό που ο πρώην υπάλληλος του Ομπάμα αποκαλεί «η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου δολαρίων»: αν μπορείς να εμπιστευθείς τον Αλί Χαμενεΐ. Αυτό παραμένει το… ανώτατο μυστήριο σχετικά με τον Ανώτατο Ηγέτη.

http://swampland.time.com/2013/11/21/irans-supreme-leader-fanatic-or-genius/