Από τον Ατατούρκ στον Ερντογάν

12:06 21/8/2011 - Πηγή: Antinews

Όταν διαλύθηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά τον Α`Π.Π., ο Kemal Ataturk δημιούργησε τη νέα Τουρκία στα πρότυπα της Ευρώπης.Ελέγχοντας όλες τις εκφάνσεις της εξουσίας, και του στρατού, ο Ataturk εφάρμοσε το όραμά του διαχωρίζοντας τη θρησκεία από το κράτος, και πείθοντας τους συμπατριώτες τους να θεωρούν εαυτούς Δυτικούς.Χρειάστηκε να περάσει ένας αιώνας και μια δημοκρατική επανάσταση που τη ξεκίνησε το Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που αποτελεί ένα συνδυασμό ισλαμιστών και συντηρητικών, για να τερματιστεί η σύγκλιση

με τη Δύση που είχε επιβάλει ο Ataturk.Μετά τη πρόσφατη μαζική παραίτηση ανώτατων αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων, ο τελευταίος κεμαλικός θεσμός  (στρατός) παραδόθηκε κι αυτός στο πολιτικό τσουνάμι του ΑΚΡ.Αυτό σημαίνει πως ο αρχηγός του ΑΚΡ Recep Tayyip Erdogan είναι ο νέος Ataturk. Μπορεί να μην απελευθέρωσε τη χώρα του, αλλά έχει όσες εξουσίες είχε και ο Ataturk. Εν ολίγοις, αυτή η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη για τους κεμαλιστές. Όταν η Τουρκία μεταμορφώθηκε σε πολυκομματική δημοκρατία στη δεκαετία του 1950, διάφορα κόμματα προσπάθησαν να τηρήσουν τη κεμαλική κληρονομιά, την ώρα που ο στρατός προστάτευε το σύστημα.Με τη πάροδο του χρόνου όμως, επήλθε ένας λήθαργος. Αντί να είναι ένα προοδευτικό κίνημα που κοιτάει μπροστά, ο Κεμαλισμός έγινε στάσιμος, και μετατράπηκε σε μια ιδεολογία περιφρούρησης του παρελθόντος.Ο Ataturk με τη σειρά του μετατράπηκε σε ένα αντικείμενο λατρείας, με δεκάδες αγάλματά του να κοσμούν τις πόλεις της Τουρκίας, και με αποτέλεσμα να διασφαλιστεί ο «θάνατός» του.  Αυτή η πορεία δεν αντιστράφηκε ούτε μετά το 1982, οπότε και η Τουρκία έγινε πραγματική δημοκρατία. Τα κυβερνώντα (κυρίως κεντροδεξιά) κόμματα απέτυχαν να παράγουν ιδέες και να φέρουν την αλλαγή. Τα ισλαμικά κόμματα είδαν την ευκαιρία, και ξεκίνησαν να πραγματοποιούν το όραμά τους, δημιουργώντας δίκτυα βάσης, με σκοπό να ξεφύγει η χώρα από την κοσμική της πολιτική, και να αγκαλιάσει τον ισλαμισμό.Όταν τα κυρίαρχα κόμματα κατέρρευσαν μετά τη σκληρή οικονομική κρίση του 2000-01, οι Ισλαμιστές χρησιμοποίησαν μια μετριοπαθή πολιτική στρατηγική για να προσελκύσουν ψήφους. Και μόλις ανέλαβε την εξουσία το ΑΚΡ, κέρδισε μεγάλη λαϊκή στήριξη, εξαιτίας κυρίως της οικονομικής ανάπτυξης που ακολούθησε. Το κόμμα έγινε πλέον η νέα τουρκική ελίτ, αντικαθιστώντας τα κεμαλικά κέντρα εξουσίας στα ΜΜΕ, στην οικονομία, στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στη κοινωνία, στα συνδικάτα, και μετά τις περσινές συνταγματικές τροποποιήσεις, και στα δικαστήρια της χώρας.Ο στρατός ήταν ο τελευταίος άθικτος κεμαλικός θεσμός. Από το 2007, και με αφορμή την υπόθεση Ergenekon, κατηγορήθηκε για σχεδιασμό πραξικοπήματος, βομβιστικών ενεργειών, και γενικά τη πρόκληση πολιτικής αστάθειας. Αν και οι κατηγορίες δεν έχουν αποδειχθεί, οι επιπτώσεις τους υφίστανται. Το κύρος του άλλοτε πιο «λατρεμένου» θεσμού της χώρας έχει τρωθεί ανεπανόρθωτα. Το 1996, το 94% των ερωτηθέντων Τούρκων σε δημοσκόπηση της World Values Survey, εμπιστεύονταν τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας τους. Το 2011, το