Δέκα πιθανά σενάρια για το Brexit

21:25 27/6/2016 - Πηγή: Antinews

Πολλά γράφονται για το τι πρόκειται να γίνει μετά από την απόφαση του "Brexit", αφού από τη μία η ΕΕ πείσμωσε, από την άλλη πολλοί Βρετανοί κάνουν λόγο για "Regrexit"…

Ιδού τα πιο πιθανά σενάρια:

1. Κατά γράμμα

Ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος δήλωσε ότι θα παραιτηθεί μετά την απώλεια του στοιχήματος του να θέσει τέλος στη βρετανική αμφιθυμία σχετικά με την παραμονή στην ΕΕ, συμφωνεί με τη σύσταση της ΕΕ ότι ο μόνος νόμιμος τρόπος για να φύγουν είναι να χρησιμοποιήσουν το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισσαβώνας. Θέλει να αποφύγει την ενεργοποίηση της διαδικασίας και να

την αφήσει στον διάδοχό του, ο οποίος θα επιλεγεί από το Συντηρητικό κόμμα τον Οκτώβριο. Οι ηγέτες της ΕΕ θέλουν να το κάνουν τώρα, ή τουλάχιστον όσο το δυνατόν συντομότερα, αλλά τους λείπει η νομική εξουσία να τον αναγκάσουν.

Στο σενάριο του πιο φιλικού διαζυγίου, η Βρετανία θα ενεργοποιήσει το άρθρο 50, ενδεχομένως (αν και απίθανο τώρα) το συντομότερο την Τρίτη, όταν ο Κάμερον συναντήσει τους 27 ηγέτες της ΕΕ στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, είτε μέσω μιας επίσημης επιστολής αργότερα από τον Κάμερον ή τον διάδοχό του. Αυτό θέτει ένα χρονικό όριο δύο ετών για τη διαπραγμάτευση φιλικής αποχώρησης. Στην ιδανική περίπτωση, θα μοιράσει τα περιουσιακά στοιχεία και τις υποχρεώσεις στον κοινόχρηστο προϋπολογισμό της ΕΕ και άλλες επιχειρηματικές προτεραιότητες, όπως ίσως και το καθεστώς των Βρετανών και άλλων πολιτών της ΕΕ που θεωρούν ότι ζουν στη λάθος πλευρά των νέων συνόρων.

Σε έναν ακόμα πιο ιδανικό κόσμο, θα παρουσιάσει μια νέα, στενή οικονομική σχέση μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ, ενδεχομένως σε μια ξεχωριστή, παράλληλη συνθήκη που θα ισχύσει από την ημερομηνία εξόδου. Η συνθήκη απόσυρσης μπορεί να θεσπιστεί με μόλις 20 από τα 27 άλλα κράτη που αντιπροσωπεύουν το 65 τοις εκατό του υπόλοιπου πληθυσμού. Μια πλήρης νέα σχέση, θα χρειαστεί κατά πάσα πιθανότητα ομόφωνη στήριξη.

Δύο χρόνια είναι πολύ λίγα, αλλά οι διαπραγματεύσεις μπορεί να παραταθούν εάν συμφωνήσουν και οι 28 χώρες. Αν δεν υπάρχει συμφωνία, τότε η Βρετανία θα τεθεί απλά εκτός ΕΕ εντός των δύο ετών από όταν ενεργοποιηθεί το άρθρο 50.

2. Συγγνώμη, δεν το εννοούσαμε

Η Βρετανία είναι σε πολιτική κατάρρευση, με έναν εμφύλιο να έχει ξεσπάσει στα δύο βασικά κόμματα και την Σκωτία να είναι υπέρ της ΕΕ και να απειλεί ότι θα αποσχιστεί από τη Βρετανία. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν είναι συνταγματικά δεσμευτικό και η κυβέρνηση και το κοινοβούλιο, ίσως μετά από κάποιες νέες εκλογές, θα μπορούσε να το αγνοήσει απλά. Αν συμβεί αυτό, η ΕΕ θα συνεχίσει όπως πριν, αλλά μια ειδική συμφωνία ένταξης που έδωσε στον Κάμερον τον Φεβρουάριο θα έχει "πεθάνει" από τα αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

3. Το εννοούμε, αλλά όχι ακόμα

Οι υπερασπιστές του Brexit είναι εδώ και καιρό ύποπτοι για το όριο των δύο ετών του άρθρου 50 και μερικοί έχουν δηλώσει ρητά ότι θα πρέπει να ενεργοποιηθεί τυπικά μόνο αφού έχουν καταλήξει σε μια ολοκληρωμένη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών που ανακουφίζει τη Βρετανία από τους κανόνες της ΕΕ, όπως η ανοικτή μετανάστευση της ΕΕ. Πέντε χρόνια ή περισσότερο είναι ο κανόνας σε παγκόσμιο επίπεδο για τόσο μεγάλες εμπορικές συμφωνίες. Η Βρετανία θα είναι πλήρες μέλος της ΕΕ μέχρι τότε.

Αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο για τους ηγέτες της ΕΕ, βυθίζοντας το μπλοκ σε αόριστες διαπραγματεύσεις με την δεύτερη μεγαλύτερη δύναμή του, που θα εμπνεύσουν τους ευρωσκεπτικιστές σε όλο το μπλοκ να τους μιμηθούν και να αποσπάσουν την προσοχή των κυβερνήσεων από άλλα πιεστικά ευρωπαϊκά ζητήματα.

Θα αποκλείσουν το άνοιγμα κάθε διαπραγμάτευσης, έως ότου η ίδια η Βρετανία συνδεθεί με το χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται στο άρθρο 50. Και επιμένουν ότι η Βρετανία δεν μπορεί να έχει και το μερίδιο της στην πρόσβαση στην αγορά και να εξακολουθεί να θέλει να συμβάλλει στον τερματισμό των πληρωμών του προϋπολογισμού της ΕΕ και στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων.

Θεωρητικά, θα μπορούσε να υπάρχει μια ατελείωτη αντιπαράθεση, με τη Βρετανία εν αναμονή και τη Γαλλία και τη Γερμανία να διεξάγουν εκλογές ενώ η ΕΕ αρχίζει συγκρουσιακές συνομιλίες για τον νέο επταετή προϋπολογισμό. Κάτι θα πρέπει να δώσει και κάποια συμβιβαστική λύση θα αρχίσει να επεξεργάζεται.

4. Το εννοούμε - ή ίσως δεν το εννοούσαμε

Το άρθρο 50 υποδεικνύει μια μονόδρομη έξοδο και όχι περιστροφές. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ επιμένουν ότι μόλις ενεργοποιηθεί, ένα κράτος δεν μπορεί να κάνει πίσω και να παραμείνει. Όμως οι γνώμες των νομικών διίστανται. Ορισμένοι Βρετανοί ειδικοί πιστεύουν ότι η ανακοίνωση για την αποχώρηση θα μπορούσε απλά να αποσυρθεί. Στις Βρυξέλλες, άλλοι λένε ότι θα μπορούσε να συμβεί, αλλά μόνο εάν συμφωνηθεί από όλους. Μια μελλοντική βρετανική κυβέρνηση θα μπορούσε να συμπεράνει ότι ο καλύτερος τρόπος για να τελειώσουν τις διαδικασίες διαζυγίου είναι απλά να συμφωνήσουν να μείνουν παντρεμένοι.

5. Μπορούμε απλά να τελειώνουμε σύντομα;

Ορισμένοι υπερασπιστές του Brexit έχουν υποστηρίξει ότι η ψήφος για την αποχώρηση θα χρησιμεύσει απλά ως μοχλός για την επαναδιαπραγμάτευση καλύτερων, ημι-ανεξάρτητων όρων για τη Βρετανία στο εσωτερικό της ΕΕ, οι οποίοι θα μπορούσαν να τεθούν σε ένα άλλο δημοψήφισμα. Οι ηγέτες της ΕΕ το έχουν αποκλείσει, ακριβώς επειδή η "μόλυνση" θα εξαπλωθεί και θα καταστρέψει την Ένωση. Η συμφωνία του Κάμερον να προστατεύσει το City του Λονδίνου από την ευρωζώνη και τον περιορισμό της μετανάστευσης της ΕΕ, έχει "σκοτωθεί" από μια ρήτρα που συνδέεται με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Έτσι, οποιεσδήποτε συνομιλίες θα αρχίσουν από μια χαμηλότερη βάση και οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να παραδεχθούν ότι έκαναν λάθος. Αλλά κάποιο είδος "συνδεδεμένου μέλους" ή "ειδικής εταιρικής σχέσης" υπάρχει ως ιδέα στην Ευρώπη εδώ και ένα χρόνο.

6. Ποτέ μη λες ποτέ στην ζώνη συμβιβασμού της Ευρώπης

Η Βρετανία θα μπορούσε να προσπαθήσει να ενταχθεί στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο ή στην Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών, που ενώνει χώρες όπως η Νορβηγία, η Ελβετία ή η Ισλανδία σε στενές εταιρικές σχέσεις με την ΕΕ. Η ΕΕ θα μπορούσε να το δεχτεί αυτό, αλλά οι Βρετανοί ηγέτες θα πρέπει να πείσουν τους ψηφοφόρους του Brexit να συμφωνήσουν στις συνεισφορές του προϋπολογισμού της ΕΕ και των μεταναστών που είναι αποδεκτές από ορισμένες από αυτές τις χώρες. Επίσης, θα στερούνταν το είδος της πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ για το εμπόριο των υπηρεσιών που είναι τόσο σημαντικό για τον μεγάλο χρηματοπιστωτικό τομέα της Βρετανίας. Μια πιο εξατομικευμένη συμφωνία θα επαναφέρει τα πράγματα σε προηγούμενα σενάρια.

7. Γιατί δεν αρχίζουμε πάλι;

Μια ακραία άποψη είναι ότι οι αρνητικές επιπτώσεις από το Brexit στην ΕΕ θα μπορούσαν να είναι τόσο κατακλυσμικές, που οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα νέο είδος Ένωσης που θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη Βρετανία. Η παράταξη των διαφορετικών εθνικών φιλοδοξιών σε μια νέα δομή θα ήταν ένα κολοσσιαίο έργο, αν μη τι άλλο, στον απόηχο της πικρίας που έχει επιφέρει η τρέχουσα κρίση.

8. Ποιο τυχερή η δεύτερη φορά;

Μερικοί άνθρωποι που ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης έχουν πει ότι αν δεν λειτουργήσει εκτός, η Βρετανία θα μπορούσε πάντα να ενταχθεί ξανά στην ΕΕ. Αυτό είναι αλήθεια, αν και δύσκολο. Η χώρα θα αντιμετωπίσει μια ενταξιακή διαδικασία πολύχρονη και απαιτείται ομόφωνη αποδοχή από τα υπάρχοντα μέλη, ενώ θα πρέπει να δεχθούν μια σειρά όρων από τους οποίους η Βρετανία έχει επιλέξει να εξαιρεθεί κατά τα τελευταία 43 χρόνια - κυρίως την υιοθέτηση του ευρώ και σχεδόν 50 τοις εκατό έκπτωση στις συνδρομές των μελών της ΕΕ.

9. Υπάρχει χώρος για κάποιον μικρό;

Ορισμένοι Σκωτσέζοι ελπίζουν να αποφύγουν το Brexit, με την απόσχιση από την Αγγλία. Η ιδέα πως μια ανεξάρτητη Σκωτία θα μπορούσε με κάποιο τρόπο απλά να καθίσει στην κενή καρέκλα του Ηνωμένου Βασιλείου στις Βρυξέλλες απορρίφθηκε από αξιωματούχους της ΕΕ.

Κατά τη στιγμή του δημοψηφίσματος ανεξαρτησίας του 2014, η ΕΕ δήλωσε ότι η Σκωτία θα μπορούσε να υποβάλει αίτηση για ένταξη, αλλά θα πρέπει να περιμένει τη σειρά της, πίσω από χώρες όπως η Σερβία, και ότι η ελπίδα της διατήρησης της λίρας και όχι του ευρώ ήταν εκτός συζήτησης. Υπάρχει κάποια συμπάθεια για τους Σκωτσέζους που θα χάσουν τη θέση τους στην ΕΕ, αλλά και βαθιά καχυποψία για την απόσχιση, ιδιαίτερα στην Ισπανία, το Βέλγιο και την Ιταλία, οι οποίες έχουν τα δικά τους αυτονομιστικά προβλήματα. Και ένα βέτο.

10. Κλείνοντας την πόρτα στα μούτρα

Μια νέα βρετανική κυβέρνηση απλά αποχωρεί. Θα μπορούσε να ξεκινήσει το άρθρο 50 και να φύγει νόμιμα το 2019 χωρίς καμία διαπραγμάτευση. Θα μπορούσε επίσης να αγνοήσει την περίοδο προειδοποίησης δύο ετών και να σταματήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις, αν και αυτό θα υπονόμευε την αξιοπιστία της στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Δεν υπάρχει, όμως, τίποτα που να μπορεί η ΕΕ να κάνει για να το αποτρέψει αυτό.

Θα μπορούσε να προβεί σε αντίποινα για το εμπόριο ή εναντίον των Βρετανών που ζουν στην ΕΕ, ωστόσο πολλά αντίποινα θα έβλαπταν σοβαρά την οικονομία και τους πολίτες της Ευρώπης. Παρ' όλα αυτά, οι ηγέτες της ΕΕ φοβούνται ότι αφήνοντας την Βρετανία του Brexit να τους ποδοπατήσει θα εμπνεύσει και άλλους ευρωπαίους εθνικιστές να καταστρέψουν την Ένωση.

reuters.com

Διαβάστε περισσότερα