Ένταση στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις μετά τη διακοπή των συνομιλιών για τη Συρία

15:20 4/10/2016 - Πηγή: Antinews

Οι Ηνωμένες Πολιτείες τη Δευτέρα διέκοψαν τις συνομιλίες με τη Ρωσία για την παρατεταμένη σύγκρουση στη Συρία, κατηγορώντας το Κρεμλίνο ότι συνεργάζεται με τη συριακή Πολεμική Αεροπορία στην βάναυση εκστρατεία βομβαρδισμών κατά του πολιορκημένου Χαλεπίου. Προβλέποντας το τέλος των συνομιλιών μετά από τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις Αμερικανών αξιωματούχων, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν απάντησε αναστέλλοντας μια συμφωνία-ορόσημο για τον έλεγχο των πυρηνικών εξοπλισμών, που απαιτεί κάθε πλευρά να καταστρέψει

34 τόνους πλουτωνίου που χρησιμοποιείται σε πυρηνικά όπλα.

Οι εξελίξεις σηματοδότησαν την περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, οι οποίες πλέον έχουν σοβαρές διαφωνίες για τη Συρία, την Ουκρανία και άλλα θέματα. "Η συνεργασία για τη Συρία ήταν η τελευταία και καλύτερη ευκαιρία της κυβέρνησης Ομπάμα να βελτιώσει την καθοδική πορεία των διμερών σχέσεων με τη Ρωσία", δήλωσε ο Αντριου Γουάιζ, πρώην ειδικός του Λευκού Οίκου για τη Ρωσία, ο οποίος είναι αντιπρόεδρος σπουδών στο Ίδρυμα Carnegie για τη Διεθνή Ειρήνη. "Η δυσπιστία και εχθρότητα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη ρωσική ηγεσία είναι πραγματική και αυξανόμενη. Αυτή θα είναι κινητήρια δύναμη πίσω από την συμπεριφορά της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής για πολλά χρόνια στο μέλλον".

Ακριβώς πριν από ένα μήνα, φάνηκε ότι ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι ήταν στα πρόθυρα εξασφάλισης μιας χρόνιας επιδίωξης για συνεργασία με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ, σε μια συμφωνία για τη μείωση της βίας, την πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και την κοινή στόχευση των τζιχαντιστικών ομάδων. Αλλά πριν ακόμα καλά-καλά η συμφωνία ανακοινωθεί, άρχισε να καταρρέει - αρχικά λόγω του τυχαίου βομβαρδισμού των συριακών στρατευμάτων από τον υπό αμερικανική ηγεσία συνασπισμό και, στη συνέχεια, λόγω του ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν ότι ρωσικό αεροσκάφος και συριακά ελικόπτερα βομβάρδισαν σκόπιμα το κομβόι ανθρωπιστική βοήθειας που κατευθυνόταν προς το Χαλέπι.

Τις τελευταίες ημέρες, ρωσικά και συριακά αεροσκάφη πραγματοποίησαν επιθέσεις, κυρίως στο Χαλέπι, χρησιμοποιώντας βόμβες καταστροφής καταφυγίων, εμπρηστικά πυρομαχικά, βόμβες διασποράς, βόμβες-βαρέλια και θερμοβαρικές βόμβες. Περίπου 275.000 άμαχοι είναι παγιδευμένοι σε αυτές τις περιοχές, συμπεριλαμβανομένων και περίπου 100.000 παιδιών. Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί την προηγούμενη εβδομάδα, σύμφωνα με τους διεθνείς παρατηρητές.

Η κυβέρνηση του Προέδρου Ομπάμα ήταν έτοιμη να σταματήσει τις συνομιλίες την περασμένη εβδομάδα, αν οι Ρώσοι σταματούσαν τους βομβαρδισμούς και έπειθαν τον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ να κάνει το ίδιο. Αλλά ο Κέρι ζήτησε από τον Λευκό Οίκο περισσότερο χρόνο για να συνεχίσουν τις συζητήσεις. Ο Κέρι μίλησε μερικές φορές με τον Λαβρόφ και ομάδες αμερικανικών και ρώσων εμπειρογνωμόνων είχαν αυτό που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ονομάζει "πολύ ισχυρές συνομιλίες" όλο το Σαββατοκύριακο. Σε κάποιο σημείο, μια κατάπαυση του πυρός που διήρκησε αρκετές ημέρες φάνηκε να είναι υπό συζήτηση. Αλλά μέχρι τη Δευτέρα, ήταν σαφές ότι το χάσμα μεταξύ της Ρωσίας και των δυτικών δυνάμεων ήταν πιο ευρύ από ποτέ.

"Δεν είναι μια απόφαση που ελήφθη ελαφρά τη καρδία," δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. "Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διαπραγμάτευση και προσπάθησαν να εφαρμόσουν μια συμφωνία με τη Ρωσία με στόχο τη μείωση της βίας, την απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας και την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στη Συρία. Δυστυχώς, η Ρωσία απέτυχε να ανταποκριθεί στις δικές της δεσμεύσεις", πρόσθεσε η δήλωση. "Μάλλον, η Ρωσία και το καθεστώς της Συρίας έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν μια στρατιωτική πορεία, σε αντίθεση με την παύση των εχθροπραξιών, όπως αποδεικνύεται από τις εντατικές επιθέσεις εναντίον μη στρατιωτικών περιοχών", στις οποίες, σύμφωνα με τους Αμερικανούς, περιλαμβάνονται και νοσοκομεία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από την δήλωση έλειπε οποιαδήποτε αναφορά στα βήματα που θα μπορούσαν να κάνουν οι ΗΠΑ για την ενίσχυση της συριακής αντιπολίτευσης, παρέχοντας αντιαεροπορικά όπλα ή την επιβολή οικονομικών κυρώσεων για την τιμωρία ρωσικών οργανώσεων που βοηθούν την κυβέρνηση της Συρίας. Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει ανακοινώσει ότι θα εξετάσει "τις επιλογές και τις εναλλακτικές λύσεις". Αλλά με τον Ομπάμα να διστάζει να παρέμβει στην κλιμάκωση του εμφυλίου της Συρίας ή να διακινδυνεύει μια ακούσια αντιπαράθεση με τον ρωσικό στρατό, δεν είναι σαφές πόσο ενδιαφέρεται ο Λευκός Οίκος για την επιδίωξη αυτών των επιλογών.

Ο Κέρι είπε σε μια συνάντηση με Σύριους αμάχους τον περασμένο μήνα ότι ήταν ένα από τα τρία ή τέσσερα άτομα στην κυβέρνηση που είχε υποστηρίξει στο παρελθόν τη χρήση βίας κατά της κυβέρνησης Άσαντ, αλλά χωρίς επιτυχία. Αλλά ο Πούτιν έκανε τη δική του κίνηση. Λέγοντας ότι οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν επιδεινωθεί σε βαθμό "που να αλλάξει ριζικά το περιβάλλον", εξέδωσε ένα διάταγμα που αναστέλλει τη συμμετοχή της χώρας του σε μια συμφωνία για τη διάθεση του πλουτωνίου, που συνήφθη το 2000 ως ένα από τα πλαίσια αφοπλισμού στην μεταψυχροπολεμική περίοδο. Η συμφωνία δεν έχει καμία σχέση με τον αριθμό των πυρηνικών όπλων που αναπτύσσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία. Αντ' αυτού, αφορά το πλουτώνιο που διατηρείται αποθηκευμένο σε εκείνες τις χώρες που θεωρητικά θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Ο Γκάρι Σέιμορ, ο οποίος επέβλεψε τις διαπραγματεύσεις της συμφωνίας πλουτωνίου για την κυβέρνηση του προέδρου Μπιλ Κλίντον, δήλωσε ότι η απάντηση Πούτιν είχε περισσότερο πολιτική παρά στρατιωτική σημασία. "Είναι μια πολιτική χειρονομία που αποτελεί μέρος της επιδείνωσης των σχέσεων, ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Συρία", δήλωσε ο Σέιμορ, νυν διευθυντής έρευνας στο Κέντρο Επιστήμης και Διεθνών Υποθέσεων Μπέλφερ στο Χάρβαρντ . "Μπορούμε και οι δύο να απαλλαγούμε από 34 τόνους πλουτωνίου, χωρίς να μειώσουμε μεγάλο μέρος του πλουτωνίου που είναι διαθέσιμο για στρατιωτική χρήση".

Παρόλα αυτά, ένας ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα δήλωσε ότι η κίνηση αυτή ήταν ανησυχητική. Παρά τις αυξανόμενες εντάσεις στις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστήριξαν ότι οι συμφωνίες σχετικά με τα όπλα μαζικής καταστροφής θα πρέπει να είναι απαραβίαστες, επειδή είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών, είπε ο αξιωματούχος. "Το Κρεμλίνο δεν υποστηρίζει το επιχείρημα αυτό" είπε ο αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να κρατήσει την ανωνυμία του.

Η απόφαση του Πούτιν να αποχωρήσει από τη Συνθήκη δεν μπορεί να έχει πολύ πρακτικό αποτέλεσμα, πέρα από το να στερήσει στην κάθε πλευρά τη δυνατότητα να ελέγξει τι κάνει η άλλη. Οι Ρώσοι είχαν ερμηνεύσει τη Συνθήκη, θεωρώντας ότι απαιτεί το πλουτώνιο να μετασχηματισθεί χωρίς αναστροφή σε μη εκρηκτική υλικά, με το να χρησιμοποιηθεί σε μη στρατιωτικές εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας ως μεικτό καύσιμο οξειδίου (MOX). Η Ρωσία έχει αφήσει να εννοηθεί ότι σκοπεύει να προχωρήσει στο εν λόγω επιχείρημα, παρά τις τελευταίες δηλώσεις του Πούτιν.

Αλλά οι δυσλειτουργίες και οι υπερβάσεις κόστους στο εργοστάσιο MOX κοντά στο Έικεν, της Βόρειας Καρολίνας, καθυστέρησε το αμερικανικό πρόγραμμα. Αυτό το έτος, ο Ομπάμα πρότεινε την ακύρωση του προγράμματος στον προϋπολογισμό του 2017 και την αποστολή του πλουτωνίου για μακροπρόθεσμη αποθήκευση σε μια τοποθεσία πυρηνικών αποβλήτων στο Κάρλσμπαντ του Νιού Μέξικο. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι η κίνηση είναι σύμφωνη με τη συνθήκη, αλλά οι Ρώσοι υποστηρίζουν το αντίθετο, όπως τόνισε ο Πούτιν τη Δευτέρα.

Στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, η Γαλλία πιέζει το Συμβούλιο Ασφαλείας να υιοθετήσει ένα δριμύτατη ψήφισμα που θα καλεί την κυβέρνηση της Συρίας να σταματήσει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και να επιτρέχει την ανθρωπιστική βοήθεια. Αλλά τη Δευτέρα, ο Ρώσος πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη, Βιτάλι Τσούρκιν, απέκλεισε οποιαδήποτε άμεση προοπτική για λήξη των αεροπορικών επιδρομών, λέγοντας ότι το Μέτωπο Νούσρα είχε σε "ομηρεία" το ανατολικό Χαλέπι και ότι η ρωσική παρέμβαση είχε σταματήσει την προέλαση του. "Προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι οι μαύρες σημαίες δεν θα κυματίζουν στη Δαμασκό" δήλωσε ο Τσούρκιν στους δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου.

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα