Φορούσε ο Μεγαλέξανδρος φουστάνια;

13:02 26/1/2013 - Πηγή: Antinews

Ο Όλιβερ Στόουν ήθελε τον βασιλιά Αλέξανδρο στην ομώνυμη ταινία του μπαϊσέξουαλ. Ο καθηγητής ιστορίας στο Newcastle University, Tony Spawforth, πάλι, τον προτιμά με φουστάνια. Περί ορέξεως κολοκυθόπιτα θα έλεγε κανείς, μόνο που ο τελευταίος, έγκριτος κατά τ’ άλλα ιστορικός, εξέφρασε τις απόψεις του σε διάλεξη της Παρασκευής, 25 Ιανουαρίου, στο Βρετανικό Μουσείο –η οποία μάλιστα ήταν sold out. Υπό τον τίτλο «Alexander: Cross-Dressing Conqueror of the World?» (Αλέξανδρος: ο κατακτητής του κόσμου με τα φουστάνια, σε ελεύθερη

μετάφραση), ο Spawforth «χρησιμοποιώντας στοιχεία από τη συλλογή του Βρετανικού Μουσείου, φτάνει σε συναρπαστικά συμπεράσματα για τη βασιλεία του Αλεξάνδρου και την ελεγχόμενη εσφαλμένη ανάγνωση της εικόνας του από σύγχρονους με αυτόν εχθρούς του».

Ο ισχυρισμός αυτός έγινε για πρώτη φορά από τον Έφιππο, τον ιστορικό από την Όλυνθο που κατέγραφε τα γεγονότα στην αυλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου τα δύο τελευταία χρόνια της βασιλείας του (324 – 323 π.Χ.). Σε κάποιο σημείο, ο Έφιππος ισχυρίζεται ότι στον βασιλιά άρεσε να ντύνεται σαν την θεά του κυνηγιού, Άρτεμη. Υποτίθεται ότι ο Αλέξανδρος εμφανιζόταν συχνά με την αμφίεσή της, «πάνω στο άρμα του, ντυμένος με περσική ενδυμασία, δείχνοντας πάνω από τους ώμους του το τόξο και το κυνηγετικό δόρυ».

Το άρμα και το τόξο ήταν χαρακτηριστικά της Αρτέμιδος στην ελληνική τέχνη, αλλά εκείνη, σε αντίθεση με τον Αλέξανδρο, δεν φορούσε «περσική ενδυμασία». Οι «ξενοφοβικοί Έλληνες» όμως χλεύαζαν την περσική ενδυμασία συνήθως ως γυναικεία. Έτσι προέκυψε ο λίβελος του Έφιππου, ο οποίος δεν συμπαθούσε καθόλου τον βασιλιά, καθώς ο πατέρας του Φίλιππος κατέστρεψε την πόλη του.

Το ερώτημα όμως παραμένει. Τι έκανε ο Αλέξανδρος σε ένα άρμα, ντυμένος ως Πέρσης; Ούτε το άρμα, ούτε το τόξο ήταν παραδοσιακά μακεδονικά όπλα. Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Αλέξανδρος, κατά την εκστρατεία του στην Ασία, μάθαινε αρματοδρομίες και τοξοβολία. Μία περσική σφραγίδα του Βρετανικού Μουσείου δίνει κάποια στοιχεία. Η μινιατούρα απεικονίζει τον βασιλιά Δαρείο της Περσίας να κυνηγά με ένα άρμα ένα λιοντάρι. Περίφημα ανάγλυφα από τη Νινεβέχ απεικονίζουν το κυνήγι του λέοντα από τον Ασσύριο βασιλιά Ασουρμπανιπάλ. Όλο το σκηνικό δείχνει ότι πρόκειται για ένα βασιλικό θέαμα, στο οποίο ο ηγεμόνας επιδεικνύει συμβολικά τη δύναμή του. Στη Μέση Ανατολή, το κυνήγι του λέοντα κληροδοτούταν από τη μια αρχαία αυτοκρατορία στην άλλη ως μια άσπαστη παράδοση. Ως νέος βασιλιάς της Ασίας, ο Αλέξανδρος φαίνεται να ήθελε να συνεχίσει αυτή την παράδοση.

Η εμφάνισή του με την περσική ενδυμασία υπονοεί κάτι, υποστηρίζει ο καθηγητής. Ο Αλέξανδρος είχε βάλει για πρώτη φορά ένα προσαρμοσμένο στα μέτρα του βασιλικό κοστούμι των Περσών το 330 π.Χ. Δύο χιλιετίες πριν την ιστορική επίσκεψή της Ελισάβετ ΙΙ στο Δουβλίνο, η οποία για λόγους τακτικής φορούσε ένα διακριτικό πράσινο τριφύλλι, ο Αλέξανδρος χρησιμοποίησε τη βασιλική ενδυμασία ως όπλο στη μάχη με τους εχθρούς.

Ο Μέγας Αλέξανδρος, εξάλλου, ήταν γνωστός για το ανοιχτό του μυαλό και δεν συμμεριζόταν την γενικότερη άποψη όσων θεωρούσαν κάθε μη Έλληνα «βάρβαρο». Εξάλλου η ιστορία που γνωρίζουμε γι’ αυτόν προέρχεται κατά ένα μεγάλο μέρος από «εχθρούς» του –όπως ο Έφιππος- και δεν γνωρίζουμε κατά πόσο διαστρέβλωσαν τα γεγονότα. Τουτέστιν, τα «εύσημα» για τον ιντριγκαδόρικο τίτλο της sold out διάλεξης ανήκουν αναμφισβήτητα στο Βρετανικό Μουσείο.

historytoday