Γεύση τρικυμίας στα χείλη της Δημόσιας Εκπαίδευσης (Β’ Μέρος)

12:39 13/11/2018 - Πηγή: Antinews

Έχει γίνει πλέον συνείδηση και στους θιασώτες ακόμη του ωχαδελφισμού σ' αυτήν την χώρα πως το σύγχρονο σχολείο πρέπει να γίνει φυτώριο εκκόλαψης ελεύθερων ανθρώπων, ανθρώπων που να διαθέτουν τον εαυτό τους όπου και όπως θέλουν οι ίδιοι, να ρυθμίζουν τη ζωή τους και να παίρνουν τις αποφάσεις τους σύμφωνα με τη δική τους κρίση και βούληση. Να μην εξαρτώνται, δηλαδή, από άλλους παράγοντες του οικογενειακού, φιλικού ή κοινωνικού τους περιβάλλοντός τους.

Η ελευθερία που θα προσφέρει στους μαθητές το εκπαιδευτικό σύστημα που οραματιζόμαστε είναι βασική προϋπόθεση, για να αναπτύξουν αυτοί τη

δημιουργικότητα και τα ταλέντα τους. Γιατί μόνο σε φιλελεύθερο περιβάλλον μπορεί να φθάσει ψηλά το πνεύμα και η ψυχή τους, ώστε να αποκτήσουν μεθαύριο την ικανότητα να κάνουν πραγματικότητα και τα πιο άπιαστα όνειρά τους.
Για να κατακτηθεί όμως η ελευθερία, είναι απαραίτητη η γνώση της αλήθειας κι αυτήν μπορούν να την αποκτήσουν οι μαθητές μόνο με την σωστή παιδεία, που θα τους εφοδιάσει ταυτόχρονα με αρετή και τόλμη. Σωστή παιδεία όμως σημαίνει και σωστούς δασκάλους, που θα εμφυσήσουν στους μαθητές τους την φιλαναγνωσία.

Δασκάλους που θα τους μάθουν να αξιοποιούν τις δυνάμεις τους και να ισχυροποιούν τη βούλησή τους αποκτώντας σταθερές και μόνιμες γνώσεις με κριτικό διάβασμα κι όχι παπαγαλία. Έτσι θα είναι σε θέση αργότερα να εξελίξουν τις δεξιότητές τους και να διαμορφώσουν χαρακτηριστικές ιδιότητες της προσωπικότητάς τους, που τις κουβαλούν απ' την παιδική τους ακόμη ηλικία.

Στο νέο σχολείο ο δάσκαλος θα είναι συνεργάτης των μαθητών στην προσπάθειά τους 'να λύσουν το ηδονικό σταυρόλεξο της γνώσης και της ζωής'. Θα δουλέψει, δηλαδή, από κοινού με αυτούς, για να τους κάνει - όπως έλεγε ο μεγάλος Σωκράτης - 'παθιασμένους εραστές της γνώσης', της επιστήμης, της τέχνης, της τεχνολογίας, της μύησης στην αγωγή της ψυχής και στον ανθρωπισμό της.
Σ' αυτόν τον τύπο του δασκάλου-ποιητή, του εμπνευσμένου και δημιουργικού παιδαγωγού, του πραγματικού λειτουργού των ψυχών των μαθητών του προσέβλεπε, άλλωστε, κι ο εθνεγέρτης ποιητής μας Κωστής Παλαμάς ελπίζοντας πως με την συμβολή του θα βοηθούσε στην αναβάθμιση και του κοινωνικού ρόλου του σχολείου, πέραν της μορφωτικής του αναγέννησης.
'... κι ο δάσκαλος, ποιητής, και τα βιβλία να είναι κρίνα...'

Τέτοιους δασκάλους, είναι αλήθεια, συναντούσαμε διαχρονικά στην ελληνική πραγματικότητα. Μόνο που, σχεδόν πάντα, ήταν οι αφανείς ήρωες των οποίων το έργο δεν αναγνωριζόταν ποτέ ή αναγνωριζόταν ετεροχρονισμένα απ' τους μαθητές, τους γονείς και, προπάντων, απ' την πολιτεία.

Με τα χρόνια ωστόσο αυτό το είδος των ευσυνείδητων, εργατικών και με διάθεση προσφοράς δασκάλων βαίνει συρρικνούμενο, αφού σε κάθε σχολείο αναγνωρίζονται δυστυχώς όλο και περισσότεροι εκπαιδευτικοί που έχουν 'ξεστρατίσει' απ' την ορθή άσκηση του λειτουργήματός τους.

Έχουν ξεχάσει ότι αυτό περιλαμβάνει - πέραν της προσφοράς γνώσεων - και διαμόρφωση της κατάλληλης αγωγής στους μαθητές, η οποία θα τους προικίσει με υπευθυνότητα, θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν τον εσωτερικό τους κόσμο, να μάθουν να εκτιμούν και να σέβονται τις αρχές της οικογενειακής και κοινωνικής τους ζωής, να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων και να αφομοιώνουν τις αξίες που είναι διαχρονικές.

Επιπλέον, η μερίδα αυτή των εκπαιδευτικών που αμαυρώνει την εικόνα του σύγχρονου σχολείου, δε φαίνεται να έχει πλήρη επίγνωση του ρόλου της και, συνακόλουθα, των ευθυνών και υποχρεώσεων που ο ρόλος αυτός τους επιβάλλει να αναλάβουν. Εξαιτίας της ελλειμματικής τους λοιπόν επαγγελματικής ευσυνειδησίας, δείχνουν συχνά με τις πράξεις τους πως δε σέβονται την προσωπικότητα, τα δικαιώματα, τις ψυχικές ιδιομορφίες και τις συναισθηματικές ευαισθησίες των μαθητών τους.

Ως αποτέλεσμα της απαράδεκτης αυτής συμπεριφοράς - αντί να τους ενισχύουν ηθικά με συναισθήματα αισιοδοξίας, αυτοπεποίθησης και ασφάλειας, ώστε να ξετυλίξουν τη δημιουργικότητά τους και τη δροσερή παρρησία τους, για να διατυπώνουν με θάρρος και ευκρίνεια τις σκέψεις και τις απόψεις τους - τους κάνουν να νιώθουν μειονεκτικοί, φοβικοί και παραμελημένοι.

Τους κάνουν να προσέρχονται στο σχολείο με βαριά καρδιά, χωρίς ενθουσιασμό. Και, καθώς νιώθουν αποθαρρυμένοι, να κάθονται 'ζαρωμένοι' στο θρανίο τους, μη τολμώντας να αντιδράσουν στα απρεπή λόγια ή στην αδιαφορία του δασκάλου γι' αυτούς. Να μην τολμούν να του ζητήσουν βοήθεια στα προβλήματά τους, απ' τον φόβο μήπως τους κατσαδιάσει και τους ταπεινώσει μπροστά στους συμμαθητές τους. Κι αυτό είναι ό,τι χειρότερο...

Με βάση τα παραπάνω, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι δεν... γεννιούνται όλοι οι εκπαιδευτικοί με το ταλέντο του δασκάλου. Λίγοι είναι αυτοί που το έχουν. Κάποιοι το ανακαλύπτουν καθ' οδόν και κάποιοι άλλοι καθόλου. Όσοι έχουν πάντως τη στόφα του παιδαγωγού, ξεχωρίζουν απ' το γεγονός ότι δεν είναι εγωιστές, ματαιόδοξοι, δεσποτικοί και αδιάλλακτοι, ώστε να συμπεριφέρονται στους μαθητές τους από θέση ισχύος.

Αντίθετα, ξέρουν 'να τους μιλούν στη γλώσσα τους', να συνεννοούνται μαζί τους, να μπορούν να τους μεταγγίζουν - πέρα απ' τις γνώσεις - και την πίστη τους σε θετικά πρότυπα της ζωής, σε αρχές, ιδανικά και αξίες. Έχουν, τέλος, το θάρρος να τους πουν την αλήθεια, ότι δηλαδή 'ο δρόμος προς την επιτυχία είναι ανηφορικός και δύσκολος, ότι χωρίς κόπους δε γίνεται τίποτε και ότι πρέπει να μάθουν να φτάνουν στον σκοπό τους με τις δικές τους κυρίως δυνάμεις και ικανότητες'.

Αυτό το τελευταίο όμως προϋποθέτει την ύπαρξη της αξιολόγησης, που θα ξεχωρίσει την ήρα από το στάρι, ώστε να ανταμείβεται ο επιτυχημένος δάσκαλος όταν φθάνει στον θρίαμβό του: να κάνει, δηλαδή, τους μαθητές του αυθύπαρκτους, αλλά και προικισμένους με πνευματικά και ψυχικά χαρίσματα, για να μη γίνουν μεθαύριο οι αδύνατοι και εύκολα χειραγωγήσιμοι κρίκοι του συστήματος.

Να τους κάνει ικανούς να μπορούν να υψώσουν το ανάστημά τους και να γίνουν φορείς υγιών ιδεών, που θα διαμορφώσουν τις κατάλληλες συνθήκες για να μετατραπεί το παλαιάς κοπής δημόσιο σχολείο σε σχολείο ανάπτυξης της δημιουργικότητας των μαθητών του.

Στην φιλόδοξη αυτή προοπτική θα συμβάλουν βέβαια και άλλα δεδομένα, όπως τα εκσυγχρονισμένα και αναθεωρημένα επί τα βελτίω εκπαιδευτικά προγράμματα, τα καλογραμμένα και προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις της αγοράς, αλλά και στις εθνικές και κοινωνικές μας ανάγκες βιβλία και, φυσικά, οι μέθοδοι διδασκαλίας, οι οποίες πρέπει να αποβάλουν την τυποποίηση, την παθητική επανάληψη και την παιδαγωγική του ' κάνε αυτό που σου λέω...', για να μην προσθέσω το καταδικαστέο υποθετικό μέρος '... αν θέλεις να πάρεις βαθμό...'

Στη θέση των παραπάνω αναχρονιστικών προσεγγίσεων των μαθητών θα πρέπει να υιοθετηθεί η νεωτεριστική οπτική, με βάση την οποία ο δάσκαλος θα υποβάλει στον μαθητή την ερώτηση: ' Πώς σκέφτεσαι να εργαστείς; Τι θα ήθελες να κάνεις για το συγκεκριμένο θέμα;'

Έτσι, δια της διαλεκτικής μεθόδου που εφάρμοζε κι ο Σωκράτης, θα ανοίξει ο δρόμος για την κοινωνικοποίηση και των 'μοναχικών', 'περιθωριακών' μαθητών, οι οποίοι κατατρύχονται απ' τα σύνδρομα της ηττοπάθειας, της δυσπροσαρμοστικότητας και της δειλίας ή αντιμετωπίζουν μαθησιακά ή ψυχολογικά προβλήματα, που τους κρατούν απομονωμένους από τους άλλους.
Η λύση για όλα αυτά είναι, νομίζω, η κατ' ιδίαν παρέμβαση του δασκάλου με όπλο την ενθάρρυνση και τα 'εύγε' του, που θα δώσουν φτερά και στον πιο προβληματικό μαθητή του. Πέρα απ' την... επιχείρηση ενίσχυσης του ηθικού των παιδιών αυτών, όμως, χρειάζεται να προστρέξει εξατομικευμένα στο κάθε ένα, για να αντιμετωπίσει επιτυχώς την ιδιαίτερη περίπτωσή τους.

Κι αν το κάνει αυτό, ας μην εκπλαγεί αν βρεθεί προ του ευχάριστου ενδεχομένου να δώσει το 'έναυσμα' στον παθητικό μαθητή να έχει εμψυχωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ενεργοποιήσει την λανθάνουσα δημιουργικότητά του. Είναι μια μέθοδος δοκιμασμένη και πολύ αποτελεσματική, σας βεβαιώνω, και μπορεί να αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Αρκεί, φυσικά, αυτός που θα αναλάβει να την διεκπεραιώσει - κατά προτίμηση ο φιλόλογος του τμήματος - να διαθέτει υπομονή, επιμονή και ανεξάντλητη αγάπη για τα παιδιά με μειονεξία (συμπεριλαμβανομένων και των δυσλεκτικών), που μπορούν να μετατραπούν στα χέρια του σε 'μικρά θαύματα', οπλισμένα κατάλληλα ώστε να μπορούν αύριο-μεθαύριο να επιβιώσουν στο απάνθρωπο και ανθυγιεινό περιβάλλον που τους έχουμε ετοιμάσει...

Διαβάστε περισσότερα