Γιατί η Ελλάδα πρέπει να διορθώσει κατ’ αρχήν το τραπεζικό της σύστημα

13:48 7/8/2015 - Πηγή: Antinews

Η συντριβή της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς μετά την επαναλειτουργία της στις 3 Αυγούστου μας θύμισε την κακή οικονομία στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα και το χρηματοπιστωτικό της σύστημα, γράφουν οι Andrew Atkeson, καθηγητής Οικονμικών στο UCLA και John H. Cochrane, λέκτορας του Ινστιτούτου Hoover στο Πανεπιστήμιο Stanford.

Οι ελληνικές

τράπεζες, των οποίων οι μετοχές έχουν καταρρεύσει αυτή την εβδομάδα-επαναλειτούργησαν στις 20 Ιουλίου, με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αλλά πολλοί περιορισμοί, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν αναλήψεις μετρητών και διεθνείς μεταφορές χρημάτων, παραμένουν. Η Ελλάδα υπέστη ένα bank run, κλείνοντας τις τράπεζες στις 29 Ιουνίου. Οι πληρωμές πάγωσαν και η οικονομία παρέλυσε. Η τραπεζική κρίση της Ελλάδας αποκάλυψε το κύριο δομικό πρόβλημα της ευρωζώνης: Μια νομισματική ένωση πρέπει να απομονώσει τις τράπεζες από το δημόσιο χρέος. Για να διορθώσει αυτό το κεντρικό δομικό πρόβλημα, η Ευρώπη πρέπει να ανοίξει το εθνοκεντρικό τραπεζικό της σύστημα, να αναγνωρίσει ότι το δημόσιο χρέος είναι ριψοκίνδυνο και να πάψει να επιτρέπει σε χώρες να χρησιμοποιούν τις εθνικές τράπεζες για τη χρηματοδότηση των εθνικών ελλειμμάτων.

Αν χρεοκοπήσει το Ντιτρόιτ, το Πουέρτο Ρίκο ή ακόμα και το Ιλινόις, δεν θα υπάρχει run bank. Γιατί; Επειδή κανείς δεν ονειρεύεται ότι αν χρεοκοπήσει μια αμερικανική πολιτεία ή μια πόλη θα πρέπει να εγκαταλείψει το δολάριο και να εφεύρει ένα νέο νόμισμα. Επίσης, οι πολιτειακές και δημοτικές κυβερνήσεις δεν μπορούν να αναγκάσουν τις κρατικές ή τοπικές τράπεζες να τους δανείζουν χρήματα και δεν μπορούν να αρπάξουν ή να κουρέψουν τις καταθέσεις. Οι Αμερικανοί μπορεί να βάλουν εύκολα χρήματα σε τράπεζες που είναι απρόσβλητες από χρεοκοπίες των πολιτειών και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι καταθέτες της ευρωζώνης δεν μοιράζονται αυτό το προνόμιο. Ένας Έλληνας δεν μπορεί, χωρίς ξένη διεύθυνση, να βάλει χρήματα σε μια τράπεζα απομονωμένη από την ελληνική κυβέρνηση και την πολιτική της. Όταν οι τράπεζες στην Ελλάδα καταρρέουν, οι διεθνείς τράπεζες δεν μπορούν να παρέμβουν για να προσφέρουν ασφαλείς τραπεζικές υπηρεσίες, ανεξάρτητα από την ελληνική κυβέρνηση.

Οι ευρωπαϊκοί τραπεζικοί κανονισμοί ενθαρρύνουν τις τράπεζες να προβούν σε μεγάλες επενδύσεις σε ομόλογα της χώρας τους, ακόμη και όταν δεν έχουν καλές προοπτικές. Η λανθασμένη τραπεζική αρχιτεκτονική της νομισματικής ένωσης της Ευρώπης προσποιείται ότι η χρεοκοπία δεν θα συμβεί ποτέ. Οι σοφοί Ευρωπαίοι γνωρίζουν αυτές τις ατέλειες επί χρόνια, αλλά το σύστημα δεν διορθώθηκε ποτέ, διότι επιτρέπει στις χρεωμένες χώρες να χρηματοδοτούν μεγάλα χρέη.

Αυτή είναι το βασικό λάθος του ευρώ. Μια νομισματική ένωση πρέπει να αντιμετωπίζει τη χρεοκοπία ακριβώς όπως την εταιρική ή την οικιακή χρεοκοπία: οι παραβάτες δεν αφήνουν το νόμισμα της Ένωσης και οι τράπεζες πρέπει να αντιμετωπίζουν με προσοχή το δημόσιο χρέος. Όταν οι Ευρωπαίοι τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε καλά διαφοροποιημένες πανευρωπαϊκές τράπεζες, προστατευμένες από τις παρεμβολές των εθνικών κυβερνήσεων, η αναπόφευκτη χρεοκοπία δεν θα προκαλεί έλλειψη ρευστότητα και δεν θα καταστρέφει τις τοπικές τράπεζες και τις οικονομίες. Και τα οι κυβερνητικές διασώσεις θα είναι πολύ λιγότερο δελεαστικές.

Αυτή είναι η μακροπρόθεσμη λύση, αλλά πώς θα βγει η ευρωζώνη από σημερινό χάος της; Η τελευταία ελληνική συμφωνία διάσωσης της ΕΚΤ επικεντρώνεται στις μακροχρόνιες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τους δημοσιονομικούς στόχους και τις απατηλές φορολογικές αυξήσεις. Θα μπορούσε στην καλύτερη περίπτωση να αναζωογονήσει την ανάπτυξη σε ένα έτος περίπου. Αλλά χωρίς την εύρυθμη λειτουργία των τραπεζών, η οικονομία στην Ελλάδα θα καταρρεύσει πολύ πριν φτάσει αυτή η ανάπτυξη. Για να αναβιώσουν τις τράπεζες και την οικονομία, οι Έλληνες πρέπει να γνωρίζουν ότι τα χρήματά τους είναι ασφαλή, τώρα και στο μέλλον. Τόσο ασφαλή ώστε οι Έλληνες να ξαναβάλουν τα χρήματα στις τράπεζες, να πληρώσουν τα χρέη και απρόσκοπτα να πραγματοποιούν πληρωμές - χωρίς καμία πιθανότητα εξόδου από το ευρώ, αυστηρότερους ελέγχους κεφαλαίων που εμποδίζουν τις διεθνείς πληρωμές ή «bail-in» από τους καταθέτες, μια ευγενική λέξη για την κυβερνητική αρπαγή καταθέσεων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσφέρουν ένα προηγούμενο. Η οικονομία των ΗΠΑ είχε περιπέσει σε αδράνεια στον τραπεζικό πανικό του 1933. Η κυβέρνηση του Φράνκλιν Ρούζβελτ έκλεισε τις τράπεζες της Αμερικής με μια εθνική τραπεζική αργία για να ανακόψει το bank run. Στη συνέχεια έλαβε άμεσα μέτρα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης με τις σαφείς υποσχέσεις του Έκτακτου Τραπεζικού Νόμου του 1933 για την επίλυση των προβλημάτων των αφερέγγυων τραπεζών, υποσχέσεις που συνοδεύτηκαν από την αξιοσημείωτη ρητορική του προέδρου και την άθικτη δύναμη δανεισμού της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Όταν οι τράπεζες ξανάνοιξαν, οι Αμερικανοί έκαναν ουρές για να ξαναβάλουν τα χρήματά τους. Στη δεκαετία του 1980, οι ΗΠΑ απελευθέρωσαν τις τράπεζες για να επιτρέπουν την επέκταση των υποκαταστημάτων και της διακρατικής τραπεζικής, απομονώνοντας περαιτέρω τις τοπικές τράπεζες από τις τοπικές αναταραχές.

Η Ευρώπη οδεύει προς διάσωση τόσο της ελληνικής κυβέρνησης όσο και των ελληνικών τραπεζών. Αντ 'αυτού, η Ευρώπη θα έπρεπε να εξυγιάνει και να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες και μόνο, να τις θέσει υπό ευρωπαϊκή ιδιωτική ιδιοκτησία και έλεγχο και να τις απομονώσει από περαιτέρω Ελληνική κυβερνητική παρέμβαση. Στη συνέχεια, η Ευρώπη μπορεί να αφήσει την Ελλάδα να χρεοκοπήσει, αν χρειαστεί, χωρίς να υπάρξει άλλο bank run. Και στη συνέχεια, να προχωρήσει στις ιταλικές και ισπανικές τράπεζες, οι οποίες ομοίως έχουν φορτωθεί με το δημόσιο χρέος και απειλούν το ευρώ. Αυτές οι τράπεζες μπορεί να εξακολουθούν να εκτονώνονται αργά, πουλώντας τα κρατικά χρέη τους, χωρίς τεράστιες διασώσεις.

Η Ευρώπη χρειάζεται καλά διαφοροποιημένες, πανευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουν το χαμηλού βαθμού δημόσιο χρέος εξίσου προσεκτικά με το χαμηλού βαθμού εταιρικού χρέους. Χαρακτηρίστε του τραπεζική ένωση, ή, καλύτερα, ανοιχτή τραπεζική. Η ελληνική τραγωδία μπορεί να χρησιμεύσει για να αναβιώσει η χρόνια λανθάνουσα αλλά αναγκαία ολοκλήρωση του αξιοθαύμαστου προγράμματος του κοινού νομίσματος της Ευρώπης.

http://www.wsj.com/articles/greeces-ills-require-a-banking-fix-1438730566

Διαβάστε περισσότερα