Γιατί η Σένγκεν θα διαλυθεί

21:56 22/11/2015 - Πηγή: Antinews

Οι επιθέσεις στο Παρίσι τονίζουν την ανάγκη να τερματιστεί η τρέλα μιας Ευρώπης χωρίς σύνορα, σχολιάζει ο Wolfgang Munchau.

Μία από τις αναπόφευκτες συνέπειες των τρομοκρατικών επιθέσεων στο Παρίσι είναι ότι η Γαλλία θα πρέπει να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για την ασφάλεια, ιδίως όσον αφορά τις υπηρεσίες πληροφοριών. Το ίδιο και τα περισσότερα κράτη-μέλη της ζώνης της Σένγκεν.

Σένγκεν ονομάζεται η ζώνη ελεύθερης διακίνησης ανθρώπων (χωρίς διαβατήριο), που αποτελείται από 26 ευρωπαϊκές χώρες,

μεταξύ των οποίων 22 κράτη-μέλη της ΕΕ. Την περασμένη εβδομάδα έγινε σαφές πως το δίκτυο ασφαλείας που λειτουργεί υποτίθεται αθόρυβα και αποτελεσματικά στο παρασκήνιο της Σένγκεν, δεν λειτουργεί. Ο θάνατος του Αμπντελχαμίντ Αμπααούντ κατά τη διάρκεια μιας επιδρομής της αστυνομίας στο προάστιο του Σεν Ντενί του Παρισιού ήταν σε ένα επίπεδο, μια μεγάλη επιτυχία. Η αστυνομία έπιασε τον ύποπτο τρομοκράτη που συντόνισε αυτή και άλλες επιθέσεις. Σε ένα άλλο επίπεδο ο θάνατός του ήταν επίσης μια δυσάρεστη έκπληξη. Τι σημαίνει για την Σένγκεν το ότι ένας από τους πλέον καταζητούμενους εγκληματίες του κόσμου ήταν σε θέση να κινείται ελεύθερα μεταξύ της Συρίας, της Γαλλίας και του Βελγίου; Αυτό δεν έπρεπε να είναι δυνατόν.

Υπάρχουν, κατ 'αρχήν, δύο διορθώσεις. Να "επισκευαστεί" η Σένγκεν ή να επιστρέψουν οι χώρες στα εθνικά συστήματα. Και οι δύο έχουν αποτέλεσμα. Η πρώτη θα είναι οικονομικά αποδοτική, αλλά είναι πολιτικά δύσκολη να γίνει. Η δεύτερη είναι πολιτικά πιο εύκολη, αλλά θα αποτελούσε ένα σοκ δαπανών μακροοικονομικής κλίμακας για πολλές χώρες.

Η επισκευή της Σένγκεν θα πρέπει να προχωρήσει πέρα από την φιλόδοξη ατζέντα των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών, που συναντήθηκαν την περασμένη Παρασκευή για να εξετάσουν μερικές πρακτικές προτάσεις. Το πρόβλημα με τη Σένγκεν είναι ότι μέσα σε λίγες εβδομάδες, έχει χάσει το μεγαλύτερο πλεονέκτημά της: την εμπιστοσύνη του πληθυσμού. Ο Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είναι σαφές ότι δεν εμπιστεύονταν το σύστημα. Γιατί αλλιώς να επέβαλε εκ νέου ελέγχους στα σύνορα;

Για να ξανακερδηθεί η εμπιστοσύνη στη Σένγκεν, ο έλεγχος των κοινών εξωτερικών συνόρων θα πρέπει να είναι στα καλύτερα πρότυπα των κρατών-μελών, και όχι σε κάποιο μέσο επίπεδο της ΕΕ. Η ΕΕ λειτουργεί μια υπηρεσία, τη Frontex, με έδρα τη Βαρσοβία, επιφορτισμένη με τον συντονισμό της πολιτικής και τη διατήρηση των προτύπων. Αλλά κυρίως, στο χώρο της Σένγκεν κάθε χώρα είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση των δικών της ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα. Τα εξωτερικά σύνορα της Ελλάδα, για παράδειγμα, είναι επίσης μέρος των κοινών εξωτερικών συνόρων του χώρου της Σένγκεν.

Η Frontex δεν διαθέτει τους πόρους για να κάνει ακόμη και την περιορισμένη δουλειά της σωστά, πόσο μάλλον να λειτουργεί ως μονάδα ελέγχου των συνόρων σε ομοσπονδιακό επίπεδο, το οποίο είναι αυτό που πραγματικά χρειάζεται. Η Αμερική έχει τις Υπηρεσίες Αμερικανικής Ιθαγένειας και Μετανάστευσης, οι οποίες αποτελούν μέρος του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας, και την Αμερικανική Ακτοφυλακή, η οποία είναι ένας κλάδος των ενόπλων δυνάμεων. Στην Ευρώπη, βασιζόμαστε σε δημοσίους υπαλλήλους που ανταλλάσσουν πληροφορίες. Ή όχι - όπως αποδείχθηκε.

Η ΕΕ θα πειραματιστεί με τη Σένγκεν, αλλά δεν θα τη διορθώσει. Σας θυμίζει κάτι; Όταν η κρίση στην Ευρωζώνη ξεκίνησε, μερικά τολμηρά μέτρα θα την είχαν διορθώσει. Αλλά δεν υπήρχε καμία πολιτική πλειοψηφία για μια λύση σε ομοσπονδιακό επίπεδο για τις κρίσεις των τραπεζών και του δημόσιου χρέους. Γιατί οι ηγέτες της ΕΕ να κάνουν το σωστό όσον αφορά τη Σένγκεν, όταν απέτυχαν να το κάνουν για την ευρωζώνη;

Η εναλλακτική λύση θα ήταν να αφήσουν τη Σένγκεν να ξεθωριάσει, να επιστρέψουν στα εθνικά συστήματα και να εφαρμόσουν τις απαραίτητες αλλαγές στο εσωτερικό. Αυτό περιμένω ότι θα συμβεί. Δεν είναι μια κακή επιλογή. Θα λειτουργήσει, επειδή τα κράτη- μέλη διατηρούν ακόμα τη βάση της υποδομής τους. Είναι, βέβαια, τρομερά αναποτελεσματικό για 26 χώρες να λειτουργήσουν τα δικά τους δίκτυα πληροφοριών και να αστυνομεύσουν τα εσωτερικά τους σύνορα. Το μήκος των συνόρων γύρω από τη Γαλλία και τη Γερμανία μόνο είναι περίπου 3 χιλιάδες χιλιόμετρα για την κάθε μία. Τα εξωτερικά χερσαία σύνορα ολόκληρου του χώρου της Σένγκεν είναι μόνο 8.800 χιλιόμετρα. Αν το σύστημα καταρρεύσει, θα υπάρξουν πολλά κομμάτια, και πολλές προεξέχουσες αιχμές. Τα εσωτερικά σύνορα θα επιστρέψουν.

Πριν από τις επιθέσεις, ήταν σχεδόν αόρατα. Ταξιδεύοντας με το τρένο από τις Βρυξέλλες στο Παρίσι, δύσκολα θα παρατηρούσε κάποιος ότι άλλαζε χώρα. Από τον αυτοκινητόδρομο, ένας εγκαταλελειμμένος μεθοριακός σταθμός θα σου υπενθύμιζε ότι κάποτε υπήρχαν σύνορα, ενώ υπήρχε και μια πινακίδα της χώρας μέσα στα δώδεκα αστέρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Σένγκεν μετέτρεψε την περιοχή Μολενμπέεκ των Βρυξελλών και Σεν Ντενί στα βόρεια του Παρισιού σε παρακείμενες γειτονιές. Οι τρομοκράτες καθόρισαν τη ζωή των μετακινουμένων, που ζουν στις Βρυξέλλες και εργάζονται στο Παρίσι.

Από τη στιγμή που δεν πρόκειται να διορθώσουμε τη Σένγκεν, ας επιστρέψουμε στους ελέγχους των εθνικών συνόρων. Θα είναι πολύ ακριβοί, ειδικά για τη Γαλλία, η οποία δεν έχει ακόμη δημιουργήσει μια πλήρως λειτουργική εγχώρια υπηρεσία ασφαλείας. Θα είναι μια τάξη μεγέθους το να εκτροχιάσει το σχέδιο του προϋπολογισμού και θα ξεσηκώσει την οργή της ευρωζώνης με τα "μετρημένα κουκιά". Η Γαλλία θα πρέπει να επικαλεστεί, μονομερώς εάν παραστεί ανάγκη, τη ρήτρα της εξαιρετικής περίστασης σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες προϋπολογισμού.

Ο πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι να διατηρηθεί ένα από τα πιο σημαντικά κοινά αγαθά που η ΕΕ μπορεί να προσφέρει στους πολίτες της: ένα σύγχρονο και επαγγελματικό επίπεδο εσωτερικής ασφάλειας. Η Σένγκεν δεν μπορεί να αποδώσει αυτό. Αλλά τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να μπορούν και πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν.

ft.com

Διαβάστε περισσότερα