Η … παγκοσμιοποίηση της μεσαίας τάξης

19:42 26/2/2012 - Πηγή: Antinews

Στον 20ο αιώνα, το αμερικανικό όνειρο της μεσαίας τάξης ενέπνευσε ολόκληρο τον κόσμο.

Σήμερα όμως, κινούμαστε με ταχύτητα προς έναν νέο κόσμο βασισμένο στην γεωγραφία της ανάπτυξης, με εκατομμύρια ανθρώπων στην Ανατολή και στον Νότο, να βγαίνουν από την εξαθλίωση, και να μετατρέπονται σε καταναλωτές μιας νέας μεσαίας τάξης.

Το αν τα όνειρα αυτής της νέας παγκόσμιας μεσαίας τάξης θα ευοδωθούν, ή αν θα καταλήξουν σε εφιάλτη, εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες.

Στον σημερινό διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο, με το ΑΕΠ 80 αναπτυσσόμενων

χωρών να αυξάνεται με διπλάσιους ρυθμούς από αυτό των υπολοίπων πολύ πιο  πλούσιων χωρών, η μεσαία τάξη διαμαρτύρεται. Μάλιστα, ο πρώην υπουργός Εμπορίου της Βενεζουέλας Moises Naim προειδοποιεί ότι ξεκινάει ένας παγκόσμιος πόλεμος των μεσαίων τάξεων!

Είναι λογικό η ανεργία, και οι περικοπές εισοδημάτων να προκαλούν οργή. Δεν είναι όμως λογικές οι διαμαρτυρίες σε ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Χιλή, και η Ταϊλάνδη, όπου το βιοτικό επίπεδο βελτιώνεται μέρα με την μέρα. Τι συμβαίνει άραγε;

Η υψηλή ανάπτυξη στα ασιατικά και άλλα κράτη του Νότου προκαλεί μεγάλα έσοδα από τις εξαγωγές, και από την εκμετάλλευση των φυσικών τους πόρων. Δυστυχώς, αυτή η ευλογία μετατρέπεται σε κατάρα. Στην Κίνα, το όραμα του Deng Xiaoping, που έλεγε «αφήστε κάποιους να πλουτίσουν πρώτοι», οδήγησε σε εντυπωσιακή οικονομική ανάπτυξη, και μείωση της φτώχιας. Παράλληλα όμως, υπονόμευσε την αυτοαποκαλούμενη «αρμονική κοινωνία», όπως φαίνεται από τις πρόσφατες διαδηλώσεις, και τις εργασιακές συγκρούσεις.

Είναι ενδεικτικό ότι την άνοιξη του 2011, οι δημοτικές αρχές του Πεκίνου απαγόρευσαν όλες τις υπαίθριες διαφημίσεις πολυτελών ειδών, επειδή «συνεισφέρουν σε ένα πολιτικά ανθυγιεινό περιβάλλον».

Η αυξανόμενη ανισότητα, η απουσία πολιτικής συμμετοχής, η πολιτική απάθεια, και η έλλειψη καλών θέσεων εργασίας, ειδικά για τους νέους, συναποτελούν την Αχίλλειο πτέρνα του μοντέλου ανάπτυξης των αναδυόμενων οικονομιών. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις στη Τυνησία, και στην Ταϊλάνδη δείχνουν ότι παρά το γεγονός της αύξησης των εισοδημάτων και της βελτίωσης των κοινωνικών συνθηκών μεταξύ 2006-2010, η δηλωμένη από τους πολίτες ικανοποίηση για τη ζωή τους, έπεσε κατακόρυφα.

Ο Homi Kharas του  Brookings Institution ορίζει την σημερινή παγκόσμια μεσαία τάξη ως τα νοικοκυριά με καθημερινές δαπάνες από $10 έως $100 ανά άτομο. Πρόκειται για δυο περίπου δισεκατομμύρια ανθρώπους, μοιρασμένους στα ίσα μεταξύ αναπτυγμένων και αναδυόμενων οικονομιών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, μέχρι το 2030, η παγκόσμια μεσαία τάξη θα αποτελείται από 4.9 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Από αυτούς, τα 3.2-3.9 θα ζουν στις αναπτυσσόμενες  χώρες, εκπροσωπώντας το 65%-80% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα απαιτούν περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες, μια δικαιότερη ανακατανομή των ωφελημάτων της ανάπτυξης, και πιο αποδοτικούς πολιτικούς θεσμούς. Οι σημερινές διαμαρτυρίες σηματοδοτούν την απαρχή αυτής της τάσης.

Τι πρ