Η αλήθεια για τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν

19:59 4/6/2014 - Πηγή: Antinews

Τα γεγονότα της Πλατείας Τιενανμέν έχουν διαγραφεί από την ιστορία της Κίνας. Στην 25η επέτειο από τη σφαγή, με αφορμή δύο νέα βιβλία, οι αφηγήσεις των αυτόπτων μαρτύρων προκαλούν αυτή τη δημόσια αμνησία.

Για όσους παρακολούθησαν την εξέγερση να ξεδιπλώνεται - τις μαζικές διαδηλώσεις στις πόλεις της Κίνας, τις δεκάδες σκηνές των διαδηλωτών

στην πλατεία Τιενανμέν, την ανοιχτή αντιπαράθεση ανάμεσα στους ακτιβιστές σπουδαστές και στους μεγαλύτερους του Κόμματος, την ανέγερση του αγάλματος «Θεά της Δημοκρατίας» στην Τιενανμέν ακριβώς μπροστά από το πορτρέτο του Μάο - μια ανατροπή της κινεζικής κομμουνιστικής διακυβέρνησης φάνηκε πραγματικά δυνατή το 1989. Και τότε, το βράδυ της 3ης Ιουνίου, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός έστρεψε τα όπλα του εναντίον του λαού. Κάποιες βινιέτες διατηρούν μια ισχυρή ανάμνηση αυτού του χρόνου: οι χλωμοί φοιτητές που έκαναν απεργία πείνας στην πλατεία, με τα πανό τους να απαιτούν «δημοκρατία ή θάνατο», το θολό βίντεο ενός πολίτη με λευκό πουκάμισο που αντιμετωπίζει ένα τανκ, ακριβώς νότια της Απαγορευμένης Πόλης, στις 5 Ιουνίου.

Ο συγγραφέας Πολ Φρενς χαρακτήρισε τις διαμαρτυρίες και την διάλυσή τους «την πιο σημαντική στιγμή στην ιστορία της σύγχρονης Κίνας». Οι Λουίζα Λιμ και η Ροουέντα Ξιαοκινγκ Χε δικαιολογούν αυτόν τον ισχυρισμό σε δύο νέα συναρπαστικά βιβλία, τα οποία ερευνούν τις πραγματικότητες και την κληρονομιά των γεγονότων, στην 25η επέτειό τους. Το 1989, για πρώτη φορά στην ιστορία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, «η δύναμη του λαού» απείλησε να νικήσει την σιδερένια γροθιά του κράτους. Στις 20 Μαΐου, το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα επέβαλε στρατιωτικό νόμο και εκατοντάδες στρατιώτες άρχισαν να ταξιδεύουν στο Πεκίνο, με διαταγή να κρατήσουν ασφαλή την πλατεία Τιενανμέν. Μόλις λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, ωστόσο, πλήθη αμάχων παγίδευσαν τα φορτηγά, εξηγώντας γιατί διαμαρτύρονταν και ζητώντας από το στρατό να γυρίσει πίσω. Λίγες ημέρες αργότερα, τα στρατεύματα οπισθοχώρησαν. «Θα μπορούσες να πεις ότι ο στρατός μας ήταν μεγάλος και ισχυρός» ένας από τους στρατιώτες είπε αργότερα στην Λούιζα Λιμ, «αλλά εκείνη τη στιγμή... νιώσαμε πολύ άχρηστοι». Προκειμένου να επιβεβαιώσει την εξουσία της στην πρωτεύουσα στις αρχές Ιουνίου, η κυβέρνηση έπρεπε να κινητοποιήσει ένοπλα τμήματα, προσωπικά πιστά στον βετεράνο ηγέτη της χώρας Ντενγκ Ξιαοπίνγκ.

Αναπόφευκτα, οι συνέπειες της καταστολής της άνοιξης του 1989 έχουν αλλάξει τo πεπρωμένo των ηγετών των φοιτητών, οι οποίοι έπρεπε να ζήσουν με τις συνέπειες του ακτιβισμού τους σε ποινές φυλάκισης, εξορία και πολιτική περιθωριοποίηση. Αλλά αυτά τα γεγονότα έχουν επίσης διαμορφώσει θεμελιωδώς την Κίνα τις τελευταίες δυόμισι δεκαετίες. Η αιματηρή καταστολή των αντιφρονούντων οδήγησε άμεσα στην απερίσκεπτη τάση της σύγχρονης Κίνας στον υλισμό: μετά το 1989, οι ηγέτες της Κίνας επιτάχυναν τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ενώ έκλεισαν την πόρτα στην πολιτική φιλελευθεροποίηση. Η απόφαση του κινεζικού κράτους να καταφύγει στη βία το 1989 ήταν μια σκληρή υπενθύμιση της απανθρωπιάς του ΚΚ: το κύριο μέλημα του κόμματος ήταν η διατήρηση της εξουσίας του και η ισχύς του βγήκε από την κάνη ενός όπλου. Ο κοινός φόβος της κρατικής βίας και της διατήρησης της σταθερότητας κατά συνέπεια, έγιναν δύο από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά της κινεζικής πολιτικής μετά την Τιενανμέν.

Οι διαδηλώσεις του 1989 άλλαξαν επίσης την ιδεολογική ατζέντα του ΚΚ. Για να δαιμονοποιήσει και στη συνέχεια να αποκλείσει από τη συλλογική μνήμη τα γεγονότα του 1989, το ΚΚ ανέπτυξε μια από τις πιο επιτυχημένες πολιτικές σταυροφορίες της μετά- Μάο εποχής: την Πατριωτική Παιδεία. Ψάχνοντας για μια νέα κρατική θρησκεία γύρω από την οποία η χώρα θα μπορούσε να συσπειρωθεί, το Κόμμα επαναπροσδιόρισε τον εαυτό του ως υπερασπιστή των εθνικών συμφερόντων κατά των δυτικών προσπαθειών να περιορίσουν την άνοδο της Κίνας. Για να διαλύσουν την λατρεία της Δύσης που είχε βοηθήσει στην υπόθαλψη ενός μεγάλου μέρους της αναταραχής που οδήγησε στο 1989, οι εκστρατείες Πατριωτικής Εκπαίδευσης έγιναν μέσα από βιβλία, εφημερίδες, ταινίες και μνημεία που τόνιζαν την «αιώνα ταπείνωση» της Κίνας που προκλήθηκε από τον ξένο ιμπεριαλισμό, αγνοώντας τις βίαιες πράξεις του ΚΚ (όπως ο ανθρωπογενής λιμός της δεκαετίας του εξήντα, η Πολιτιστική Επανάσταση και η καταστολή του 1989).
Το βιβλίο «Λαϊκή Δημοκρατία της Αμνησίας» της Λουίζα Λιμ, βετεράνου σχολιαστή για την Κίνα, είναι ιδιαίτερα ισχυρό όσον αφορά την φρίκη του 1989 και τα επακόλουθά της. Το βιβλίο της διαθέτει εξαιρετικούς μάρτυρες: ένας στρατιώτης που έγινε καλλιτέχνης και παρατήρησε από πρώτο χέρι το σχεδιασμό και την υλοποίηση της στρατιωτικής καταστολής, οι γονείς των θυμάτων της βίας, δύο από τους πλέον «καταζητούμενους» ηγέτες των φοιτητών, ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚ που εκδιώχθηκε για τη φιλελεύθερη στάση του. Όλες αυτές οι μαρτυρίες θα ήταν δύσκολο να αποκτηθούν, λόγω της ευαισθησίας του θέματος στην Κίνα.

Το βιβλίο εξετάζει επίσης τους τρόπους που η βία έχει διαγραφεί με επιτυχία από τη δημόσια συνείδηση και το κοινωνικό και πολιτικό κόστος αυτής της αμνησίας. Η διαδικασία ξεκίνησε με μια έντονη προπαγανδιστική εκστρατεία που κατηγορούσε για τη βία του Ιουνίου τους εξεγερθέντες και τις Δυτικές συνωμοσίες κατά της Κίνας. Στη συνέχεια διέγραψε από την ιστορία οποιαδήποτε αναφορά στη σφαγή. Σύμφωνα με την Λιμ, ο εθνικισμός και ο κυνισμός έχουν πάρει τη θέση του πολιτικού ιδεαλισμού της δεκαετίας του ογδόντα. Ακόμη και νέοι Κινέζους που έχουν κάποια επίγνωση του τι συνέβη το 1989, θέλουν να γίνουν μέλη του Κόμματος, καθώς αυτό θεωρείται ένας γρήγορος τρόπος πλουτισμού.

«Οι Εξόριστοι της Τιενανμέν» της Ροουέντα Ξιαοκινγκ Χε - ένα πορτρέτο τριών εξόριστων ηγετών των φοιτητών (των Γι Ντανξουάν, Σεν Τονγκ και Γουάνγκ Νταν) μέσα από συνεντεύξεις - είναι πιο στοχαστικό και περισσότερα ακαδημαϊκό από το βιβλίο της Λιμ, αλλά εξίσου διαφωτιστικό για την ψυχολογία της διαμαρτυρίας. Οι συνομιλητές της Χε κάνουν οξείες παρατηρήσεις σχετικά με τις περίεργες συνδέσεις του Κομμουνιστικού κατεστημένου που τους μόρφωσε και της εξέγερσής τους. Ο Γουάνγκ Νταν, ένας από τους ηγέτες των φοιτητών που παρακολούθησαν τις διαπραγματεύσεις με τον πρωθυπουργό Λι Πενγκ στο αποκορύφωμα της απεργίας πείνας, θυμάται ότι «καταβρόχθιζε» ιστορίες κομμουνιστών ηρώων. «Ήθελα να γίνω ένας από αυτούς». «Ως φοιτητές» παρατηρεί ο Γι Ντανξουάν, «πιστεύαμε ότι ήταν καιρός να αναλάβουμε την ευθύνη για το έθνος μας ... το οποίο ήταν αυτό που μας είχαν διδάξει καθόλη την εκπαίδευση μας».
Και τα δύο είναι εξαιρετικά λυπηρά βιβλία, καθώς εξιστορούν τους κινδύνους του να είσαι πολιτικά ειλικρινής στην Κίνα. Όλοι οι συνομιλητές της Χι έχουν πληρώσει υψηλό τίμημα για τον ακτιβισμό τους. Ο Γουάνγκ Νταν πέρασε επτά χρόνια στη φυλακή και κατέληξε στην εξορία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε μια ασήμαντη πράξη εκδίκησης, οι κινεζικές αρχές φυλάκισαν και τη μητέρα του για μια περίοδο, κατά την οποία η υγεία της υπέφερε τα πάνδεινα.

Είναι καταθλιπτικό επίσης ότι οι εξόριστοι κατέληξαν να είναι οι πιο τυχεροί, αφού τουλάχιστον δραπέτευσαν με τη ζωή και την υγεία τους σχετικά άθικτα. Η Λουίζα Λιμ διηγείται συγκινητικά τις σπαρακτικές ιστορίες των «μανάδων της Τιενανμέν»: μια ομάδα πίεσης που σχηματίστηκε από δύο μητέρες, την Ντινγκ Ζιλίν και την Ζανγκ Ξιανλίνγκ, που έχασαν τους γιους τους από τους πυροβολισμούς του στρατού στις 3 και 4 Ιουνίου. Και οι δύο έχουν περάσει αδιανόητο πόνο κατά τα τελευταία 25 χρόνια. Κατ 'αρχάς, και οι δύο έπρεπε να αγωνιστούν ενάντια στον επίσημο συσκοτισμό των ειδήσεων, ακόμη και να ανακαλύψουν αν οι γιοι τους είχαν σκοτωθεί. Και στη συνέχεια να αγωνιστούν και πάλι για να ανακαλύψουν πώς είχε συμβεί. Σε αυτή την προσπάθεια, η Ζανγκ Ξιανλίνγκ έμαθε ότι οι στρατιώτες άφησαν τον γιο της να αιμορραγεί μέχρι θανάτου. Από εκείνη τη στιγμή, οι δυό γυναίκες παρακολουθούνται συνεχώς και κρατούνται περιοδικά για τις προσπάθειές τους να δημοσιοποιήσουν κάποια στοιχεία.

Απ’ όλα τα βάσανα και τις θυσίες που δημιουργήθηκαν από τις διαδηλώσεις του 1989, λίγες απτές μεταρρυθμίσεις έχουν προκύψει. Οι Κινέζοι απολαμβάνουν τώρα έναν πολύ μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας στην προσωπική και οικονομική τους ζωή από ό,τι στη δεκαετία του ογδόντα: περίπου 440 εκατομμύρια έχουν βγει από την κατάσταση φτώχειας. Ωστόσο, αυτές οι νέες ελευθερίες μπορεί να διακοπούν απότομα, αν εμπλακούν τα συμφέροντα του κράτους. Ένα από τα κύρια παράπονα των διαδηλώσεων του 1989 ήταν η κρατική διαφθορά , η οποία ανθούσε καθώς η κομμουνιστική Κίνα σχεδίαζε το πέρασμα της οικονομίας προς τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς. Στα 25 χρόνια από τότε, το πρόβλημα έχει αυξηθεί με εντυπωσιακές αναλογίες. Τον Μάιο του τρέχοντος έτους, για παράδειγμα, πάνω από ένας τόνος μετρητά (κυριολεκτικά) βρέθηκε στο σπίτι κάποιου αξιωματούχου.

http://www.telegraph.co.uk/culture/books/bookreviews/10862408/The-truth-about-the-Tiananmen-Square-massacre.html

Διαβάστε περισσότερα