Η ευρωζώνη ξεπερνάει τον… πυρετό του χρέους

11:31 27/1/2013 - Πηγή: Antinews

Kρίσιμες αποφάσεις αναμένονται τους επόμενες μήνες, οι οποίες μπορεί να συμβάλουν δραστικά στην περαιτέρω βελτίωση του κλίματος στην ευρωζώνη συνολικά, αλλά και σε χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα δημόσιου χρέους, όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Κύπρος.

Εκείνο που άρχισε να αλλάζει ριζικά το καταθλιπτικό περιβάλλον των τελευταίων ετών ήταν η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις αρχές Σεπτεμβρίου να αγοράσει, εάν χρειαστεί, δημόσιο χρέος χωρών που δυσκολεύονται να δανειστούν (λόγω υψηλών επιτοκίων), χωρίς περιορισμό σε χρόνο και χρήμα. Ακολούθησε η νέα διάσωση της Ελλάδας στα μέσα Δεκεμβρίου, η οποία έστειλε σαφέστατο μήνυμα στις αγορές ότι η ευρωζώνη είναι αδιάσπαστη.

Από εκεί και πέρα οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες προς την κατεύθυνση της εκτόνωσης του αρνητικού κλίματος στις αγορές, ενώ άρχισε να επιστρέφει η αισιοδοξία στους κόλπους των επιχειρήσεων. Τα αποτελέσματα στις αγορές ομολόγων είναι ήδη ορατά, στην πραγματική οικονομία, όμως, θα φανούν σε λίγους μήνες, υπό την προϋπόθεση ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες κινήσεις από την πλευρά των Ευρωπαίων ηγετών.

Η διάσωση της Ελλάδας και η απομάκρυνση του κινδύνου ενός ντόμινο είχαν ευεργετικές επιπτώσεις για όλες τις «προβληματικές» χώρες. Η Ισπανία και η Ιταλία είδαν τα επιτόκιά τους να μειώνονται από 7% πριν από 2-3 μήνες σε 5% και 4,5% αντίστοιχα και η τάση συνεχίζει να είναι καθοδική. Οι χώρες αυτές έχουν πλέον τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν το χρέος τους, αφού δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να δανείζονται με 7%.

Οι δύο μνημονιακές χώρες, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία, είδαν επίσης τα επιτόκια δανεισμού τους να μειώνονται θεαματικά. Η Ιρλανδία βγήκε στις αγορές ομολόγων για πρώτη φορά μετά από δύο χρόνια και μάλιστα με επιτόκιο μόλις 5%, όταν πριν από λίγους μήνες βρισκόταν στη ζώνη του 10%. Για την Πορτογαλία από το 11%-12% το επιτόκιο κινείται σήμερα κοντά στο 6% και ετοιμάζεται επίσης να βγει στις αγορές νωρίτερα από το στόχο του Μνημονίου.

Η υποχώρηση των επιτοκίων επηρεάζει θετικά και την πραγματική οικονομία των χωρών αυτών, αφού αντιστρέφει το αρνητικό κλίμα και δημιουργεί προϋποθέσεις εισόδου ρευστότητας στην αγορά. Βελτιώνεται επίσης η ρευστότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες κατέχουν ομόλογα χωρών του Νότου και τα τελευταία δύο χρόνια κατέγραφαν μεγάλες ζημιές, ενώ τώρα οι ζημιές γίνονται κέρδη. Το ζητούμενο είναι η εκτόνωση της κρίσης δημόσιου χρέους να αποκτήσει μόνιμο χαρακτήρα, γιατί παρά τις παραπάνω θετικές εξελίξεις ο κίνδυνος ελλοχεύει για την επιστροφή της ευρωζώνης σε περίοδο αβεβαιότητας.

Ωστόσο, το θετικό είναι ότι οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης και οι κυβερνήσεις των μεγάλων χωρών γνωρίζουν αυτό που διακυβεύεται και έχουν κάθε λόγο να λάβουν εκείνες τις αποφάσεις που θα εδραιώσουν το καλό κλίμα και θα δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις τόνωσης της ανάπτυξης και της απασχόλησης. Για παράδειγμα, η Γερμανίδα καγκελάριος ‘Aνγκελα Μέρκελ γνωρίζει ότι η επικράτησή της στις εκλογές του φθινοπώρου απαιτεί ομαλές συνθήκες στην οικονομία της ευρωζώνης και έχει κάθε λόγο να προωθήσει κι άλλες αποφάσεις που θα βελτιώσουν περαιτέρω την κατάσταση.

Ήδη η Ιρλανδία και η Πορτογαλία υπέβαλαν κοινό αίτημα στο Εurogroup για επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων που έχουν λάβει από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Για την Ελλάδα αυτό προβλέπεται από την απόφαση του Δεκεμβρίου, ενώ τώρα αναμένεται να γίνει αυτή η διευκόλυνση και στις δύο άλλες μνημονιακές χώρες, ώστε να πάρουν βαθιά ανάσα και να κατευθύνουν δημόσιους πόρους στην πραγματική οικονομία.

Ωστόσο, εκείνο που θα αλλάξει άρδην τη σημερινή κατάσταση προς το καλύτερο θα είναι η επίτευξη συμφωνίας στο Εurogroup για την αναδρομική ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΜΣ). Αυτό σημαίνει ότι τα δάνεια ή μέρος των δανείων που έλαβαν η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Ελλάδα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους επιβαρύνοντας σημαντικά το δημόσιο χρέος θα μπορούσαν να περάσουν στον ΕΜΣ. Κάτι τέτοιο θα ξαλάφρωνε το ελληνικό χρέος κατά τουλάχιστον 20 μονάδες του ΑΕΠ, το ιρλανδικό κατά 30-40, το ισπανικό πάνω από 10 και φυσικά θα λειτουργούσε ευεργετικά για την Κύπρο, η οποία διαπραγματεύεται με την Τρόικα δάνειο για τις τράπεζες που μπορεί να φτάσει μέχρι 10 δισ. ευρώ, δηλαδή 60% του ΑΕΠ.

Το θέμα είναι υπό συζήτηση σε τεχνικό επίπεδο -σύντομα θα βρεθεί και σε πολιτικό-, ενώ στόχος είναι η επίτευξη συμφωνίας μέχρι τον Ιούνιο ή το αργότερο μετά τις γερμανικές εκλογές. Προς το παρόν, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία δεν επιθυμούν την αναδρομική ανακεφαλαιοποίηση, όμως, τις τελευταίες εβδομάδες εμφανίζονται λιγότερο κατηγορηματικές στην άρνησή τους, γιατί προφανώς γνωρίζουν ότι μία τέτοια απόφαση θα σημάνει και τη λήξη της κρίσης δημόσιου χρέους.

Η «βόμβα» Κάμερον για δημοψήφισμα

Η απειλή του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον για διοργάνωση δημοψηφίσματος σχετικά με την παραμονή της χώρας του στο ευρώ εάν οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν τον ικανοποιήσουν σε σειρά αιτημάτων του, καθιστά αβέβαιο το μέλλον της Ε.Ε., η οποία τα τελευταία χρόνια είναι αλήθεια ότι συρρικνώνεται. Άρα, Γερμανία και Γαλλία έχουν κάθε λόγο να αναδείξουν την ευρωζώνη ως διάδοχο κατάσταση με σταθερά θεμέλια, ενισχύοντας την πολιτική και οικονομική ενοποίησή της.

Με την ευκαιρία των εκδηλώσεων της 50ής επετείου από την υπογραφή της Συνθήκης των Ηλυσίων που θεσμοθέτησε τη γαλλογερμανική φιλία, οι ηγέτες των δύο χωρών, Α. Μέρκελ και Φρανσουά Ολάντ, προανήγγειλαν την παρουσίαση κοινής πρότασης στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου, η οποία θα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο στενό συντονισμό των χωρών της ευρωζώνης στους τομείς της κοινωνικής προστασίας, της απασχόλησης, της ανάπτυξης και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Νίκος Μπέλλος, στον “Τύπο της Κυριακής”