Η μάχη για τη διαδοχή Μπαρόζο

21:22 3/1/2014 - Πηγή: Antinews

Οι ηγέτες της Ευρώπης διαφωνούν σχετικά με το πώς θα επιλέξουν τον επόμενο πρόεδρο της Κομισιόν, γράφει ο Peter Spiegel στους Financial Times.

Κατά την τελευταία δεκαετία, τα αγγλικά έχουν σταδιακά αντικαταστήσει τα γαλλικά ως η lingua franca της ΕΕ. Αλλά τις τελευταίες εβδομάδες η λέξη που ακούγεται πιο συχνά από τους αξιωματούχους της ΕΕ είναι γερμανική: Spitzenkandidat.

Η λέξη –που σημαίνει «βασικός υποψήφιος», ή πρώτος στη λίστα του κόμματος- εισήλθε για πρώτη φορά στο ευρωπαϊκό λεξικό το 2013, όταν το κεντροαριστερό Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα δεσμεύτηκε να ονομάσει έναν Spitzenkandidat για τις βουλευτικές εκλογές της ΕΕ τον Μάιο, ο οποίος θα ήταν η επιλογή του κόμματος για την πιο υψηλού προφίλ δουλειά στην ΕΕ: αυτή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η ιδέα είναι να χρησιμοποιήσουν τις ευρωπαϊκές βουλευτικές εκλογές για να επιλέξουν τον επόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, η θητεία του οποίου τελειώνει τον Οκτώβριο και να δώσουν έτσι περισσότερη δημοκρατική νομιμότητα στο εκτελεστικό όργανο της ένωσης.

Οι νέες διατάξεις της Συνθήκης σημαίνουν ότι οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να λάβουν «υπόψη» τα αποτελέσματα των εκλογών κατά την επιλογή του Προέδρου της Επιτροπής. Αλλά οι ηγέτες είναι διχασμένοι, σχετικά με το αν θα πρέπει να δώσουν τη δουλειά σε έναν κορυφαίο υποψήφιο βουλευτή, προσθέτοντας τεράστια αβεβαιότητα στη διαδικασία επιλογής του επικεφαλής της επιτροπής.

Το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο περιλαμβάνει τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, υποστήριξε ότι η επιλογή του Spitzenkandidaten θα εκδημοκρατίσει τη διαδικασία επιλογής του Προέδρου της Επιτροπής, κάνοντάς της κάτι σαν αμερικανικού τύπου διαγωνισμό, διαλύοντας τελικά την ιδέα για μια ψηφοφορία σε ένα συνέδριο του κόμματος. Αλλά η ιδέα απέκτησε ενδιαφέρον στα μέσα Δεκεμβρίου, όταν ο κεντροδεξιός αντίπαλος του PES, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, αποφάσισε να κάνει το ίδιο, παρά τις αντιρρήσεις μερικών εκ των κορυφαίων ηγετών του όπως η Άνγκελα Μέρκελ, η Γερμανίδα καγκελάριος, και ο Χέρμαν Βαν Ρομπάι, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Πηγές του κόμματος δήλωσαν ότι η Μέρκελ και ο Ρομπάι φοβούνται ότι η διαδικασία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία από τις πολυετείς θεσμικές συγκρούσεις της ΕΕ, με τους επικεφαλής της κυβέρνησης να βάζουν υποψηφιότητα ακάθεκτοι προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο πρέπει να επιβεβαιώσει τον υποψήφιο και είναι ο ισχυρότερος υποστηρικτής του συστήματος Spitzenkandidat.

Ο Κώστας Σασματζόγλου, εκπρόσωπος Τύπου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, επέμεινε ότι η καθυστέρηση οφειλόταν στο ότι το ΕΛΚ είναι το κόμμα της εξουσίας – εκτός από την Μέρκελ και ο Ρομπάι, έχει ακόμα 11 πρωθυπουργούς της ΕΕ, καθώς και τον Μπαρόζο- και όχι σε κάποια εσωτερική διαμάχη. «Έχουμε ακόμα δουλειά να κάνουμε», είπε ο Σασματζόγλου, απορρίπτοντας τις ανησυχίες ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θα είναι το τελευταίο που θα επιλέξει τον υποψήφιό του σε ένα συνέδριο του κόμματος τον Μάρτιο, στο Δουβλίνο. «Τρεις μήνες είναι περισσότερο από αρκετοί».

Οι υπέρμαχοι του συστήματος ελπίζουν ότι θα δημιουργήσει περισσότερο ενδιαφέρον για τις εκλογές της ΕΕ, οι οποίες είχαν χαμηλή προσέλευση και απειλούν να ενισχύσουν τα λαϊκιστικά αντιευρωπαϊκά κόμματα. Οι τέσσερις μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες -καθώς και το ΕΛΚ και το ΕΣΚ, οι κεντρώοι Φιλελεύθεροι και οι Ευρωπαίοι Πράσινοι, επίσης θα επιλέξουν Spitzenkandidaten – θα υπάρχει τουλάχιστον μία αμερικανικού τύπου προεδρική διαμάχη μεταξύ των υποψηφίων κατά τις εβδομάδες πριν από την ψηφοφορία.

Αλλά μέχρι στιγμής, οι ανταγωνισμοί δεν διέθεταν πολιτικό δράμα. Ο Μάρτιν Σουλτς, ο Γερμανός Σοσιαλδημοκράτης ο οποίος είναι πρόεδρος του κοινοβουλίου της ΕΕ, έγινε ο υποψήφιος του ΕΣΚ τον Νοέμβριο, όταν δεν είχε αντίπαλο. Οι Πράσινοι θα έχουν έναν τελικό υποψήφιο online, αλλά και οι τέσσερις υποψήφιοι για τη θέση είναι σχετικά άγνωστοι. Οι Φιλελεύθεροι είναι το μόνο κόμμα με μία πλήρως ανεπτυγμένη εκστρατεία μεταξύ διεθνώς εξεχουσών υποψηφίων. Ο φινλανδός Όλι Ρεν, επικεφαλής της επιτροπής σε οικονομικά θέματα, τον περασμένο μήνα ξεκίνησε μια απροσδόκητα ισχυρή εκστρατεία εναντίον του Γκι Βερχόφστατ, πρώην πρωθυπουργού του Βελγίου και επικεφαλής του κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Μια συνάντηση των ηγετών των Φιλελευθέρων τον Δεκέμβριο δεν κατέληξε σε συναίνεση και ανέθεσε στον ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε, υποστηρικτή του Βερχόφτατ και πιο επιφανή πολιτικό των Φιλελευθέρων, και στον Κρίστιαν Λίντερ, υποστηρικτή του Ρεν και επικεφαλής των Γερμανών Ελεύθερων Δημοκρατών, την προσπάθεια να καταλήξουν σε μια συμφωνία. Ο Ρεν, ο οποίος έχει επίσης την υποστήριξη του Νικ Κλεγκ ηγέτη των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και αναπληρωτή πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου, πιέζει για μια ψηφοφορία όταν το κόμμα συνεδριάσει την 1η Φεβρουαρίου, πιστεύοντας ότι έχει εξασφαλίσει αρκετούς από τους 400 εκπρόσωπους του κόμματος για το χρίσμα.

«Σε μια δημοκρατία, είναι απολύτως φυσικό να αποφασίσουμε με ψηφοφορία και στη συνέχεια να προχωρήσουμε ενωμένοι», δήλωσε ο Ρεν σε συνέντευξή του. «Αλλά είμαι έτοιμος να συζητήσω μια οικουμενική λύση». Οι υποστηρικτές του Βερχόφστατ αναγνωρίζουν ο υποψήφιός τους έχει πληγεί από την αντίληψη ότι είναι ο πιο σημαντικός φεντεραλιστής της ΕΕ, σε μια εποχή που τα αντιευρωπαϊκά αισθήματα είναι διαδεδομένα. Ωστόσο, ο Ρεν έχει τη φήμη ενός άτονου αγωνιστή, για τον οποίο φοβούνται ότι θα μπορούσε να βλάψει το κόμμα στις εκλογές του Μαΐου, όπου τόσο οι Βρετανοί Φιλελεύθεροι Δημοκράτες όσο και οι Γερμανοί του FDP αναμένεται να υποστούν απώλειες.

«Δεν μπορείς να αποφασίσεις μια υποψηφιότητα με μόνο 40 ή 50 άτομα» δήλωσε ένας βοηθός του Βερχόφστατ. «Μπορεί να είναι ιδεολογικά καθαρό, αλλά θα πρέπει να επανέλθεις ως μια μεγάλη ομάδα».

Με το ΕΛΚ και το EΣΚ να είναι ισόπαλα στις δημοσκοπήσεις, ο ανταγωνισμός που παρακολουθούν με περισσότερο ενδιαφέρον οι Βρυξέλλες είναι οι ελιγμοί κεκλεισμένων των θυρών εντός του ΕΛΚ, όπου εμπλέκονται τουλάχιστον τέσσερις νυν και πρώην πρωθυπουργοί. Η πρόσφατη απώλεια του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ μετά από 19 χρόνια ως πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, τον έχει βάλει στην πρώτη θέση, σύμφωνα με παράγοντες του κόμματος. Άλλοι, όμως, είπαν ότι η σύμβαση του Δουβλίνου θα μπορούσε να βάλει σε αυτή την θέση την υποψηφιότητα του Έντα Κένι, αν ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας το θέλει – που όπως λέει δεν το θέλει. Ένας ανώτερος ηγέτης της ΕΕ και του ΕΛΚ δήλωσε: «Είναι ένας δύσκολος αγώνας, αλλά η απόφαση να επιλέξουμε το συνέδριο του Δουβλίνου για να αναφέρουμε τον υποψήφιό μας με κάνει να πιστεύω ότι θέλουν να στέψουν τον Κένι στα πάτρια εδάφη του».

ft.com