Η μοίρα του Ρέντσι μετά το δημοψήφισμα

Όταν οι Ιταλοί ψηφίσουν στο πολυσυζητημένο δημοψήφισμα της Κυριακής, θα αποφασίσουν επίσης και για την τύχη της κυβέρνησης του Πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, εκφράζοντας τη διάθεση της χώρας για αλλαγή. Η ψηφοφορία, φαινομενικά, αφορά μόνο την πρόταση του Ρέντσι να αναμορφώσει το νομοθετικό σώμα της Ιταλίας. Αλλά με τη δημοτικότητά του να μειώνεται και την οικονομία

να βαίνει σε αδιέξοδο, έχει γίνει μια αποφασιστική ψήφος για τον πρωθυπουργό και για το όραμά του για μια ταχύτερα αναπτυσσόμενη Ιταλία. Μια ήττα θα ήταν πιθανόν να διώξει τον Ρέντσι από την πρωθυπουργία, οδηγώντας σε μια περίοδο αστάθειας, εν μέσω της αυξανόμενης υποστήριξης σε ένα μεγάλο λαϊκιστικό κόμμα.

Το δημοψήφισμα της Ιταλίας εγκαινιάζει μία βαρυσήμαντη εκλογική χρονιά στην Ευρώπη, όπου τα λαϊκιστικά κόμματα αναμένεται να τα πάνε καλά. Την ίδια ημέρα με το ιταλικό δημοψήφισμα, οι Αυστριακοί πάνε στις κάλπες για να εκλέξουν νέο πρόεδρο και τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να εγκαταστήσουν τον πρώτο δεξιό λαϊκιστή επικεφαλής της χώρας μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο. Η υποστήριξη στα αντισυστημικά κόμματα βρίσκεται σε άνοδο στη Γαλλία και τη Γερμανία, επίσης, στις οποίες θα διεξαχθούν εκλογές το επόμενο έτος.

Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του Ρέντσι στοχεύει στο δυσκίνητο νομοθετικό σώμα της Ιταλίας, το οποίο αριθμεί περισσότερα από 900 μέλη σε ένα σύστημα με ισχυρούς ελέγχους και ισορροπίες που καθιερώθηκε στον απόηχο του φασισμού. Ο στόχος, λέει, είναι να καταστεί ευκολότερο να περνούν οι νόμους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που προορίζονται για την ενίσχυση της αρτηριοσκληρωτικής οικονομίας της Ιταλίας.

Η μεταρρύθμιση θα μειώσει το μέγεθος της ιταλικής Γερουσίας σε 100 από 315 μέλη και θα τους στερήσει την εξουσία να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στις νέες κυβερνήσεις, αφήνοντας την ευθύνη εξ ολοκλήρου στην κάτω Βουλή. Ο Ρέντσι λέει ότι η αλλαγή θα κάνει πιο ανθεκτικές τις κυβερνήσεις σε μια χώρα που έχει δει περισσότερες από 60 μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πρόταση στοχεύει επίσης στην εξάλειψη της αλληλοεπικάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών αρχών, που επιδεινώνουν τις ανεπάρκειες της διαβόητης γραφειοκρατίας της Ιταλίας.

Ο Ρέντσι έχει υποσχεθεί να παραιτηθεί στην περίπτωση επικράτησης του «όχι», μετατρέποντας το δημοψήφισμα σε αποτελεσματική ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνησή του. Αυτό έχει σκληρύνει την αντιπολίτευση του Ρέντσι. Όλοι, από τους ηγέτες της Ένωσης ως τον κεντροδεξιό ηγέτη Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τον πρώην πρωθυπουργό Μάριο Μόντι άδραξαν την ευκαιρία για να ανατρέψουν τον Ρέντσι, τον αυτοαποκαλούμενο "Demolition Man" που σάρωσε σε ισχύ στις αρχές του 2014, με τις υποσχέσεις για την αναμόρφωση του ιταλικού πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου.

Το δημοψήφισμα έρχεται επίσης σε μια στιγμή που η υπομονή των ψηφοφόρων εξαντλείται όσον αφορά τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις του Ρέντσι, για να επανεκκινήσει μια οικονομία που είναι μόνο 0,5% μεγαλύτερη από ό,τι το 2000 και όπου σχεδόν οι μισοί από τους νέους δεν έχουν δουλειά. "Ο Ρέντσι ήταν κάποτε ο Demolition Man και τώρα είναι αυτός που θα καταρρεύσει" σχολιάζει ο Ρομπέρτο Ντ' Αλιμόντε, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης. "Έχει γίνει το κατεστημένο.... Πολλοί ψηφοφόροι θέλουν να χρησιμοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να τον τιμωρήσουν για όσα έχει υποσχεθεί και δεν έκανε".

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν πριν επιβληθεί η απαγόρευση στις 18 Νοέμβρη έδειχναν ότι το "όχι" προηγούνταν με 8 ποσοστιαίες μονάδες. Ωστόσο, τουλάχιστον το 20% των ερωτηθέντων ήταν αναποφάσιστοι, αφήνοντας τους υποστηρικτές του Ρέντσι να ελπίζουν ότι το "ναι" θα μπορούσε ακόμα να επικρατήσει. Μερικοί λένε 'ότι η παραίτηση του Ρέντσι θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε μια νέα κυβέρνηση με επικεφαλής το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, το αντισυστημικό κόμμα που απολαμβάνει πλέον σχεδόν το 30% της λαϊκής υποστήριξης. Η προοπτική αυτή έχει τρομάξει τις αγορές λόγω των εκλεκτικών οικονομικών θέσεων του κόμματος, συμπεριλαμβανομένου και ενός μη δεσμευτικού δημοψηφίσματος για την ένταξη στο ευρώ και την επαναδιαπραγμάτευση του χρέους της χώρας, ύψους 2 δις ευρώ.

Αλλά αν ο Ρέντσι παραιτηθεί, οι περισσότεροι αναλυτές αναμένουν ότι ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα θα διορίσει υπηρεσιακή κυβέρνηση για να συντάξει ένα νέο εκλογικό νόμο και να οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές, για τις αρχές του 2018. Υπάρχει ευρεία συναίνεση όσον αφορά την ανάγκη για έναν νέο νόμο, δεδομένου ότι η Ιταλία έχει επί του παρόντος δύο διαφορετικούς εκλογικούς νόμους για την άνω και την κάτω βουλή -μια κατάσταση που μπορεί να οδηγήσει σε ένα κοινοβούλιο χωρίς πλειοψηφία στις επόμενες εκλογές. Αν τα κόμματα συμφωνήσουν σε ένα νέο νόμο γρήγορα, ο πρόεδρος μπορεί να κηρύξει τις κοινοβουλευτικές εκλογές, πιθανότατα το επόμενο φθινόπωρο.

Μεταξύ εκείνων που θεωρούνται πιθανοί ηγέτες μιας υπηρεσιακής κυβέρνησης είναι ο Ντάριο Φραντσεσκίνι, νυν υπουργός Πολιτισμού και ειδικός στον εκλογικό νόμο, και ο Πιέτρο Γκράσο, πρόεδρος της Γερουσίας. Ένα άλλο πολυσυζητημένο σχήμα είναι υπό τον υπουργό Οικονομίας Πιερ Κάρλο Παντοάν, παρόλο που ο ίδιος έχει αρνηθεί κατηγορηματικά κάθε ενδιαφέρον για τη θέση.

Τα κύρια κόμματα της Ιταλίας -που ανησυχούν για την δύναμη του Κινήματος Πέντε Αστέρων- είναι πιθανό να συγχωνευτούν γύρω από ένα νέο εκλογικό νόμο που αμβλύνει τη δύναμη των λαϊκιστών με τη δημιουργία ενός ισχυρού αναλογικού μηχανισμού. Αυτό σημαίνει ότι οι μελλοντικές κυβερνήσεις θα είναι συνασπισμοί, οι οποίοι συνήθως περιλαμβάνουν συγχώνευση κομμάτων για να κερδίσουν την ψήφο εμπιστοσύνης. Δεδομένου ότι το Κίνημα των Πέντε Αστέρων απορρίπτει την ιδέα της συμμετοχής σε κυβερνήσεις συνασπισμού, θα παραμείνει στην αντιπολίτευση.

Αλλά ένας εκλογικός νόμος που ευνουχίζει τους λαϊκιστές θα παράγει επίσης κυβερνήσεις πάρα πολύ αδύναμες για να κάνουν τις τολμηρές αλλαγές που χρειάζεται απολύτως η ιταλική οικονομία, σύμφωνα με τον Βολφγκάνγκο Πικόλι, επικεφαλής του think tank Teneo Intelligence. Για να ελαχιστοποιηθεί η απειλή μιας κυβέρνησης του Κινήματος Πέντε Αστέρων "θα υπάρχει κάποιο κόστος", είπε. "Καταλήγουμε με έναν πρόχειρο συνασπισμό .... και όποιος πάρει την εξουσία θα ρίξει μια πολύ σκληρή ματιά στο τι συνέβη με τον Ρέντσι και θα σκεφτεί πολύ σοβαρά το αν θα ξεκινήσει κάτι σημαντικό".

Εν τω μεταξύ, ο Ρέντσι δεν θα φύγει από το πολιτικό σκηνικό. Καθώς πιθανότατα θα παραμείνει ηγέτης του μεγάλου κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος, κάθε συνασπισμός θα απαιτήσει την υποστήριξη του 41χρονου, ο οποίος θεωρείται ευρέως ως ένας έξυπνος χειριστής χωρίς πραγματικούς αντιπάλους. "Υπάρχει μόνο ένας πραγματικός πολιτικός ηγέτης [στην Ιταλία] και το όνομά του είναι Ματέο Ρέντσι" δήλωσε ο Μπερλουσκόνι τον περασμένο μήνα.

wsj.com

Διαβάστε περισσότερα

Keywords
Τυχαία Θέματα