Η προσφυγική κρίση, η μεγαλύτερη πρόκληση της Μέρκελ

18:08 31/8/2015 - Πηγή: Antinews

Επιστρέφοντας από τις θερινές διακοπές της στα μέσα του Αυγούστου, η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ περιέγραψε το πρόβλημα των προσφύγων στην Ευρώπη ως μεγαλύτερη πρόκληση από την κρίση στην Ελλάδα, η οποία είχε επισκιάσει όλα τα άλλα στο πρώτο εξάμηνο του 2015. Κανείς στη Γερμανία δεν αμφισβητεί πλέον την εκτίμηση της.

Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, η χώρα έχει συγκλονιστεί από μια καταιγίδα πρωτοσέλιδων που έχουν αναγάγει το

ζήτημα των προσφύγων, το οποίο επί πολύ καιρό θεωρούταν στη Γερμανία κυρίως πρόβλημα της νότιας Ευρώπης, στην κορυφή της δημόσιας και της πολιτικής ατζέντας.

Πρώτον, ο υπουργός Εσωτερικών της Μέρκελ ανακοίνωσε ότι 800.000 άνθρωποι αναμένεται να ζητήσουν άσυλο στη Γερμανία φέτος, αριθμός σχεδόν διπλάσιος από το ποσό που είχε προβλεφθεί λίγους μήνες πριν και σχεδόν τέσσερις φορές περισσότεροι σε σχέση με το προηγούμενο έτος συνολικά. Στη συνέχεια ήρθαν οι ακροδεξιές διαδηλώσεις κατά των προσφύγων στην ανατολική πόλη Χαϊντενάου που άφησαν πάνω από 30 τραυματίες αστυνομικούς, αναβιώνοντας το φάντασμα της ρατσιστικής βίας που γνώρισε η Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1990 –την τελευταία φορά που αυξήθηκαν οι αιτούντες άσυλο.

Και μετά, την περασμένη Πέμπτη, ένα εγκαταλελειμμένο φορτηγό με 71 νεκρούς μετανάστες βρέθηκε σε αυτοκινητόδρομο στην Αυστρία, τη στιγμή που η Μέρκελ έφτασε στη Βιέννη για ένα συνέδριο για τα Δυτικά Βαλκάνια. Οι ντόπιοι στην Χαϊντενάου την χλεύασαν ως «προδότρια» μια ημέρα πριν, επειδή έδειξε αλληλεγγύη στους πρόσφυγες εκεί και εμφανίστηκε εμφανώς ταραγμένη στη Βιέννη όταν μίλησε σε δημοσιογράφους σχετικά με την μακάβρια νέα ανακάλυψη.

Ξαφνικά, φαίνεται πως η σημασία της κρίσης των προσφύγων έχει αρχίσει να γίνεται αντιληπτή και στη Γερμανία. Η Μέρκελ ξέρει καλά από κρίσεις. Κατά τα δέκα χρόνια εξουσίας της, κυριάρχησε η παγκόσμια οικονομική κρίση, η αναταραχή στη ζώνη του ευρώ και η σύγκρουση με τη Ρωσία για την Ουκρανία. Αλλά αυτές οι κρίσεις ήταν μακρινές για τους περισσότερους Γερμανούς. Τώρα πρέπει να παλέψει με ένα πρόβλημα που έχει μια βαθιά επίδραση σε ολόκληρη τη γερμανική κοινωνία. «Κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ, οι άνθρωποι είχαν την εντύπωση ότι ήταν άλλες χώρες που είχαν πρόβλημα και η Γερμανία ήταν σε καλή κατάσταση. Τώρα το βάρος είναι μέσα στο σπίτι τους» έγραψε η γερμανική εβδομαδιαία εφημερίδα Die Zeit. «Για πρώτη φορά από τότε που η Μέρκελ ήρθε στην εξουσία, η Γερμανία θα μπορούσε να αρχίσει να μοιάζει με προβληματική χώρα».

Πολιτικό κόστος

Η Μέρκελ παραμένει εξαιρετικά δημοφιλής μετά από μια δεκαετία ως καγκελάριος, μια περίοδος που συνέπεσε με την επανεμφάνιση της Γερμανίας ως οικονομική δύναμη και την επιρροή της σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Κατά τη διάρκεια των κρίσεων στην Ουκρανία και την ευρωζώνη, η Ευρώπη προσέβλεπε στην ηγεσία της και αυτή το «απαντούσε» με τα δικά της προσεκτικά βήματα. Αλλά η προσφυγική κρίση αποτελεί μια πρόκληση με μια εντελώς διαφορετική διάσταση και πολυπλοκότητα.

Είναι ένα τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό πρόβλημα. Και κατά πάσα πιθανότητα θα απαιτήσει το είδος της προληπτικής ηγεσίας για έκκληση ενότητας, με την οποία η Μέρκελ δεν αισθανόταν πάντα άνετα στο παρελθόν. Περίμενε σχεδόν τρεις ημέρες για να μιλήσει δημόσια ενάντια στη βία στο Χαϊντενάου, κάτι για το οποίο την επέκριναν έντονα και το οποίο δείχνει ότι ακόμα δεν έχει πείρα σε αυτή την κρίση. «Πολλοί θα ζητηθούν από τους πολιτικούς» έγραψε η Die Zeit. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι βρισκόμαστε σε ένα νέο κόσμο και να βρούμε τις κατάλληλες λέξεις για αυτό».

Στη Γερμανία, τα προβλήματα αρχίζουν με πόλεις που έχουν συγκλονιστεί από εκατοντάδες που ζητούν άσυλο, οι οποίοι θα πρέπει να στεγαστούν, να τραφούν και να έχουν ιατρική περίθαλψη. Την περασμένη εβδομάδα, το υπουργικό συμβούλιο της Μέρκελ συμφώνησε να αυξήσουν το επίπεδο της ομοσπονδιακής υποστήριξης στις τοπικές κοινότητες έως 1 δις ευρώ. Και συζητούν ότι το ποσό αυτό θα μπορούσε να τριπλασιαστεί σε μια «σύνοδο για τους πρόσφυγες» που θα διεξάγει η κυβέρνηση στις 24 Σεπτεμβρίου, όμως οι ειδικοί λένε ότι αυτό εξακολουθεί να απέχει πολύ από αυτό που απαιτείται.

Η συζήτηση για τους πόρους προκαλεί ανησυχίες ότι αν η Γερμανία κάνει πάρα πολύ - μια ιδέα είναι να παρέχει στους πρόσφυγες ειδικές κάρτες, ώστε να μπορούν να επισκέπτονται γιατρούς χωρίς ακόμα να έχουν λάβει ασφάλιση υγείας - θα ενθαρρύνει μόνο την έλευση περισσότερων. Η μεγάλη υποστήριξη της κυβέρνησης θα μπορούσε επίσης να εντείνει τη δυσαρέσκεια μεταξύ των μέσων Γερμανών που αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα, ενισχύοντας την υποστήριξη για τα κόμματα της δεξιάς, όπως οι Εναλλακτικοί για τη Γερμανία (AFD), σε βάρος των κυβερνώντων κομμάτων.

Ήδη, οι πολιτικοί στο Βερολίνο ανησυχούν για το πώς η κρίση μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τις εκλογές στα κρατίδια τον επόμενο Μάρτιο και τις ομοσπονδιακές εκλογές το 2017, όταν η Μέρκελ αναμένεται ευρέως να θέσει υποψηφιότητα για μια τέταρτη θητεία.

Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) σκέφτονται τρόπους για να αποτρέψουν να φανεί η πλημμύρα των προσφύγων στις στατιστικές της ανεργίας πριν από αυτές τις ψηφοφορίες. Οι άνθρωποι στο περιβάλλον της Μέρκελ περιγράφουν την κρίση ως μια «εκρηκτική» δυνατότητα για το κόμμα της, το οποίο παραμένει πολύ μπροστά στις δημοσκοπήσεις αυτή τη στιγμή.

«Εκτός ελέγχου»

Επιπλέον, υπάρχουν και οι ανησυχίες για το πώς να χειριστεί την ακροδεξιά αντίδραση εναντίον των προσφύγων, η οποία έχει επικεντρωθεί στην πρώην κομμουνιστική ανατολική περιοχή της χώρας και οδήγησε σε σχεδόν καθημερινές εμπρηστικές επιθέσεις σε δυτικά κρατίδια όπως η Βαυαρία, Βάδη-Βυρτεμβέργη και η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Οι περισσότερες από αυτές τις επιθέσεις έχουν γίνει σε άδεια κτίρια που επρόκειτο να γίνουν καταφύγια, αλλά οι πολιτικοί παραδέχονται ότι είναι μόνο θέμα χρόνου να τραυματιστούν ή να σκοτωθούν πρόσφυγες.

«Πολύ γρήγορα θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια κατάσταση όπως στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όπου καταφύγια γεμάτα πρόσφυγες δέχονταν επιθέσεις» δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος στο Βερολίνο. «Κάτι τέτοιο μπορεί γρήγορα να ξεφύγει από τον έλεγχο των πολιτικών».

Για ένα μεγάλο μέρος της μεταπολεμικής περιόδου, οι Γερμανοί πολιτικοί που αναφέρονταν στους μετανάστες ως «Gastarbeiter», ή εργαζόμενους επισκέπτες, λες και θα επέστρεφαν στις χώρες καταγωγής τους όταν τελείωναν τις δουλειές τους. Αυτή η ψευδαίσθηση συνεχίστηκε μέχρι πολύ πρόσφατα, όταν συνειδητοποίησαν ότι η Γερμανία χρειάζεται απεγνωσμένα τους μετανάστες για να αντιμετωπίσει μια επικείμενη δημογραφική κρίση που προκλήθηκε από το χαμηλό ποσοστό γεννήσεων. Παρόλα αυτά, ο κύριος στόχος ήταν να φέρουν ειδικευμένο εργατικό δυναμικό για να καλύψουν τις ανάγκες της γερμανικής «Mittelstand», της κοινότητας των μικρών επιχειρήσεων. Πολλοί από τους Σύριους, τους Κοσοβάρους, τους Ερυθραίους και τους Ιρακινούς που έρχονται στη Γερμανία τώρα δεν ταιριάζουν με αυτό το σχέδιο.

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τη Μέρκελ μπορεί να είναι το να οδηγήσει την Ευρώπη προς την κατεύθυνση μιας κοινής πολιτικής ασύλου. Οι γερμανοί πολιτικοί εκφράζουν την αγανάκτησή τους αυτές τις μέρες για την άρνηση ορισμένων εταίρων της ΕΕ να δεχθούν «δίκαιο μερίδιο» από τους πρόσφυγες. Εάν το θέμα δεν επιλυθεί σύντομα, φοβούνται, τότε η καλή πρόθεση των απλών Γερμανών θα μπορούσε να εξαφανιστεί γρήγορα. Οι αισιόδοξοι στο Βερολίνο επισημαίνουν τις κρίσεις της ευρωζώνης και της Ουκρανίας ως παραδείγματα, στα οποία η Ευρώπη αψήφησε τις πιθανότητες και παρέμεινε ενωμένη. Το βάρος πέφτει στη Μέρκελ, να παραδώσει την ίδια συναίνεση για τους πρόσφυγες. «Το θέμα του ασύλου θα μπορούσε να είναι το επόμενο μεγάλο project που θα δείξει αν είμαστε σε θέση να εργαστούμε από κοινού», δήλωσε η Μέρκελ στα μέσα Αυγούστου.

reuters.com

Διαβάστε περισσότερα