Κλείνει τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις το Ιράν;

08:16 17/9/2013 - Πηγή: Antinews

Iran's nuclear fuel facility near Qom in a satellite image.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Spiegel, ο νέος πρόεδρος του Ιράν Χασάν Ροχανί είναι έτοιμος να κάνει σημαντικές υποχωρήσεις.

Τίποτα – ούτε καν το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας – δεν ανησυχεί τόσο τη Δύση και το Ισραήλ, όσο οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, όπως στο

Νατάνζ, το Ισφαχάν και το Φόρντο. Η εγκατάσταση στο Φόρντο, κοντά στην ιερή πόλη Κομ, θεωρείται ιδιαίτερα σοβαρή απειλή.

Οι ερευνητές που εργάζονται υπόγεια εκεί χρησιμοποιούν 696 συσκευές φυγοκέντρησης για τον εμπλουτισμό ουρανίου στο 20 τοις εκατό. Στη συνέχεια, χρειάζεται μόνο ένα σχετικά μικρό βήμα για τη δημιουργία του υλικού που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικών βομβών. Το Φόρντο, το οποίο δεν είχε τεθεί σε λειτουργία μέχρι τα τέλη του 2011, φέρεται να είναι η πιο σύγχρονη μονάδα στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, το οποίο – παρά τις διαψεύσεις από την Τεχεράνη – ο κόσμος πιστεύει ότι έχει σχεδιαστεί για να δώσει στην Ισλαμική Δημοκρατία το απόλυτο όπλο. Επιπλέον, το Φόρντο πιστεύεται ότι είναι σχεδόν άφθαρτο. Ακόμα και οι βόμβες «bunker- buster» δύσκολα θα μπορούσαν να απενεργοποιήσουν την εγκατάσταση – οι «καταρράκτες» εμπλουτισμού βρίσκονται 70 μέτρα κάτω από την επιφάνεια.

Αλλά η μεγάλη πυρηνική διένεξη που σιγοκαίει με την Τεχεράνη μπορεί να είναι έτοιμη να λάβει μια συγκλονιστική στροφή. Το SPIEGEL έχει μάθει από πηγές πληροφοριών ότι ο νέος πρόεδρος του Ιράν, Χασάν Ροχανί, φέρεται να είναι διατεθειμένος να παροπλίσει το εργοστάσιο εμπλουτισμού Φόρντο και να επιτρέψει σε διεθνείς επιθεωρητές να παρακολουθήσουν την κατάργηση των φυγοκεντρητών. Σε αντάλλαγμα, θα μπορούσε να απαιτήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη να ακυρώσουν τις κυρώσεις τους κατά της Ισλαμικής Δημοκρατίας, να άρουν την απαγόρευση στις ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου και να επιτρέψουν στην κεντρική τράπεζα της χώρας να κάνει και πάλι διεθνείς συναλλαγές.
Ο Ροχανί προτίθεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ανακοινώσει τις λεπτομέρειες της προσφοράς του, πιθανόν και κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στο τέλος του μήνα. Ο υπουργός Εξωτερικών του, Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ, θα συναντηθεί με την Κάθριν Άστον, Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στη Νέα Υόρκη την επόμενη Κυριακή και θα της δώσει μια πρόχειρη περιγραφή της συμφωνίας. Αν πρόκειται να κάνει τέτοιες ευρείες παραχωρήσεις, ο πρόεδρος Ροχανί θα ξεκινήσει μια διαπραγματευτική διαδικασία που θα μπορούσε θεωρητικά να οδηγήσει ακόμη και σε μια επανεκκίνηση των διμερών διπλωματικών σχέσεων με την Ουάσιγκτον.
Καταστροφική οικονομική κατάσταση
Υπάρχουν και άλλες εξελίξεις που φαίνονται πολλά υποσχόμενες. Τη Δευτέρα, ο νέος επικεφαλής πυρηνικής ενέργειας του Ιράν Αλί Ακμπάρ Σαλέχι είπε στα μάλη της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ ότι η χώρα ήταν έτοιμη να «ενισχύσει και να επεκτείνει» τη συνεργασία. Επιπλέον, ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα αποκάλυψε την Κυριακή σε συνέντευξή του στο ραδιοτηλεοπτικό ABC ότι ο ίδιος και ο Ροχανί είχαν ανταλλάξει επιστολές, αν και δεν συζήτησε το περιεχόμενο της αλληλογραφίας τους. Ορισμένα μέσα ενημέρωσης αφήνουν να εννοηθεί ότι αυτό θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μία πιθανή συνάντηση των ηγετών των δύο χωρών, για πρώτη φορά από την Ιρανικής Επανάσταση του 1979.
Ο Ροχανί, ο οποίος ανέλαβε μόλις στις αρχές Αυγούστου, προσπαθεί να ισορροπήσει την κατάσταση. Ρισκάρει το να χάσει την υποστήριξη στο σπίτι, αν δεν καταφέρει να δείξει συγκεκριμένες παραχωρήσεις από την άλλη πλευρά , σε αντάλλαγμα για κάθε έναν από συμβιβασμούς του. Επιπλέον, δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά να θέσει υπό αμφισβήτηση το θεμελιώδες δικαίωμα της χώρας του για τον εμπλουτισμό ουρανίου – ένα δικαίωμα στο οποίο ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, επιμένει και μάλιστα ο ίδιος ο Ροχανί πάντα υποστήριζε στον προηγούμενο ρόλο του, ως πυρηνικός διαπραγματευτής. Παρόλα αυτά, οι ισχυροί ριζοσπαστικοί Φρουροί της Επανάστασης θα μπορούσαν να τον χαρακτηρίσουν προδότη. Θεωρούν τον Ροχανί, ο οποίος σπούδασε στην Κομ και τη Γλασκώβης, ως πολύ κοσμοπολίτη και ως εκ τούτου τον βλέπουν με καχυποψία.
Πιθανόν ο Ροχανί να έμαθε την πλήρη έκταση της καταστροφικής οικονομικής κατάστασης της χώρας του μόλις ορκίστηκε και τώρα βλέπει την ανάγκη ανάληψης δράσης. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, τα οικονομικά στοιχεία είναι πολύ χειρότερα από ό,τι παραδέχεται η Τεχεράνη. Το Ιράν μπορεί να αποφύγει μια εθνική χρεοκοπία μόνο εάν οι διεθνείς κυρώσεις αρθούν και νέα χρήματα αρχίσουν να εισρέουν στην χώρα. Η αγοραστική δύναμη του εθνικού νομίσματος έχει συρρικνωθεί δραστικά το 2013. Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων πρώτων μηνών του 2013 και μόνο, ο πληθωρισμός αυξήθηκε κατά 40 τοις εκατό σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Οι τράπεζες είναι υπερχρεωμένες και τα εκατομμύρια των νοικοκυριών δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στις οικονομικές υποχρεώσεις τους. Η ιρανική βιομηχανία είναι, επίσης «στο κόκκινο» και η παραγωγή αυτοκινήτων έχει πέσει κατά 50 τοις εκατό.
Δυσκολίες στις λεπτομέρειες
Ο Ροχανί γνωρίζει τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης της συντριπτικής πλειοψηφίας των ψηφοφόρων του και βασίζεται στην υποστήριξή τους. Πάνω απ ‘όλα, χρειάζεται τη στήριξη του Χαμενεΐ – αλλά θα είναι σε θέση να τη διατηρήσει μόνο εφ’ όσον ο ίδιος καταφέρει να βελτιώσει σημαντικά την οικονομική κατάσταση και έτσι επιτύχει και πολιτική σταθεροποίηση. Μιλώντας σε συνέντευξή του στην ιρανική τηλεόραση την περασμένη Τρίτη, ο Ροχανί έκανε τα πάντα για να αποκρούσει κάθε πιθανή κριτική, όταν μίλησε για την «ευελιξία και τα θαρραλέα βήματα που ο ( ανώτατος ) ηγέτης επίσης υποστηρίζει».
Ο πρόεδρος έχει τοποθετήσει με έξυπνο τρόπο, έμπιστα πρόσωπα σε καίριες θέσεις, κυρίως τον Υπουργό Εξωτερικών Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ, ο οποίος σπούδασε διεθνές δίκαιο στο Ντένβερ του Κολοράντο, υπηρέτησε ως πρέσβης των Ηνωμένων Εθνών και έχει τη φήμη του πραγματιστή. Εκτός από το Υπουργείο Εξωτερικών, είναι υπεύθυνος και για τις πυρηνικές διαπραγματεύσεις, οι οποίες μέχρι πρόσφατα ήταν στα χέρια μιας φατρίας σκληροπυρηνικών.
Όταν πρόκειται για μια πιθανή συμφωνία, όμως, οι δυσκολίες κρύβονται στις λεπτομέρειες: ποιος θα παρακολουθεί την διάλυση των φυγοκεντρητών; Θα τεθούν υπό έλεγχο τα 185 κιλά του εμπλουτισμένου υλικού που έχει παραχθεί μέχρι σήμερα – τα τρία τέταρτα όσων χρειάζονται για να παραχθεί μια πυρηνική κεφαλή; Και πώς θα μεταφερθεί; Τι θα συμβεί με τον αντιδραστήρα βαρέως ύδατος στο Αράκ, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2014 και να αρχίσει την παραγωγή πλουτωνίου, που μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρηνικών βομβών; Φίλοι και εχθροί συμφωνούν ότι οι Ιρανοί είναι πολύ καλοί στην τακτική.