Κούβα για ρεαλιστές

19:39 30/9/2015 - Πηγή: Antinews

Ο αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα και ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο συναντήθηκαν την Τρίτη, για δεύτερη φορά μέσα σε έξι μήνες, συνεχίζοντας την αναθέρμανση των σχέσεών τους.

Αυτή ήταν μια χρονιά νέων δυνατοτήτων για την Κούβα. Παρότι το εμπάργκο των ΗΠΑ είναι ακόμα σε ισχύ, η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων έχει εγχύσει στο σοσιαλιστικό οχυρό του Φιντέλ και του Ραούλ Κάστρο ενέργεια και ελπίδα - για να μην αναφέρουμε τους τουρίστες που φέρνουν

δολάρια και ευρώ. Όπως έχουν τα πράγματα, όμως, οι ελπίδες για έναν κουβανικό οικονομικό θαύμα είναι πιθανό να παραμείνουν μόνο ελπίδες.

Είναι αλήθεια ότι η οικονομία αυξήθηκε σχεδόν κατά 5 τοις εκατό κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, μια μεγάλη βελτίωση σε σχέση με το περσινό 1,3 τοις εκατό. Εν τω μεταξύ, οι εταιρείες των ΗΠΑ ερευνούν. Καθώς η σκιά των αμερικανικών κυρώσεων υποχωρεί, οι επενδυτές από την Ασία, τη Λατινική Αμερική, καθώς και την παλαιά και τη νέα Ευρώπη αναζητούν επίσης ευκαιρίες. Το πρόβλημα είναι ότι βρίσκουν το εξής: ένα κράτος που περιφράζει τις εκλογές επενδυτικών ευκαιριών, συνοφρυώνεται με την ιδιοκτησία της πλειοψηφίας, αργεί να εγκρίνει νέες επιχειρήσεις, ελέγχει την πρόσληψη, την απόλυση και την πληρωμή των εργαζομένων και την κατανομή των γεωργικών και άλλων αγαθών, και διατηρεί το δικαίωμα να απαλλοτριώσει τις επιχειρήσεις κατά το δοκούν. Οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις επέτρεψαν σε κάποιους Κουβανούς να ξεκινήσουν κάποια είδη μικρών επιχειρήσεων - μια δραματική αλλαγή από τα εντυπωσιακή πρότυπα οικονομικής καταπίεσης του νησιού. Αλλά το κράτος της Κούβας δεν έχει γίνει φιλικό προς τις επιχειρήσεις. Ούτε επιπλέον φιλικό προς την ελευθερία: η πολιτική καταπίεση του συνεχίζεται ως επί το πλείστον ανεξέλεγκτα.

Θα μπορούσε να υπάρχει κάτι σαν «καπιταλισμός με κουβανικά χαρακτηριστικά»; Σε αυτό θα μπορούσε να ελπίζει ο Λουίς Αλμπέρτο Ροντρίγκες, στρατηγός της Κούβας ο οποίος διευθύνει τον κρατικό όμιλο που ελέγχει περισσότερη από τη μισή οικονομία της Κούβας, από ξενοδοχεία και βενζινάδικα ως ενοικιάσεις στόλων αυτοκινήτων και κοντέινερ σε λιμάνια. Αν ελπίζετε να κάνετε επιχειρήσεις στην Κούβα, αυτός θα είναι πιθανόν συνεργάτης σας. Ωστόσο, ο στρατηγός κάνει λάθος. Στο τέλος, μπορείτε να έχετε τον καπιταλισμό ή κουβανικά χαρακτηριστικά, αλλά όχι και τα δύο.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η άρση του εμπάργκο των ΗΠΑ θα βοηθήσει να απελευθερωθεί η οικονομία, κάνοντας εν μέρει τα κέρδη της απελευθέρωσης μεγαλύτερα και ταχύτερα να φτάσουν. Αλλά η πραγματική αλλαγή εξαρτάται από μια ξαφνική επιφώτιση σε ένα αμφιταλαντευόμενο και αρτηριοσκληρωτικό μονοκομματικό κράτος που θα αντιμετωπίσει μια σημαντική μετάβαση ηγεσίας όταν ο Ραούλ Κάστρο παραιτηθεί το 2018.

Χωρίς ριζική μεταρρύθμιση, η Κούβα θα δυσκολευτεί να αποφύγει την περαιτέρω στασιμότητα. Οι κρατικές επιχειρήσεις της είναι ανταγωνιστικές επιβαρυμένες με «φουσκωμένες» μισθοδοσίες. Τα πράγματα κάνει ακόμα χειρότερα μια δημογραφική πρόκληση που παραμονεύει: ο πληθυσμός της Κούβας είναι ο δεύτερος πιο γερασμένος στο ημισφαίριο. Τα πούρα, οι παραλίες, καθώς και τα γοητευτικά παλιά αυτοκίνητα Chevrolet δεν θα είναι αρκετά για να δελεάσουν 2,5 δις δολ. το χρόνο σε ξένες επενδύσεις – ο δηλωμένος στόχος της Κούβας, και ένα μικρό τμήμα, παρεμπιπτόντως, από αυτό που έχει πραγματικά ανάγκη.

Η ατζέντα της πλήρους μεταρρύθμισης είναι τρομακτική, αλλά η Κούβα θα μπορούσε να κάνει κάτι έξυπνο γρήγορα. Η κυβέρνηση πρέπει να εγκαταλείψει τελικά το σύστημα διπλού νομίσματος της χώρας, το οποίο αναγκάζει τους καλύτερους και εξυπνότερους να δουλεύουν ως οδηγοί ταξί για να κερδίσουν το «σκληρό» νόμισμα, να καλύψει την αναποτελεσματικότητα των κρατικών επιχειρήσεων και καταστήσει πιο δύσκολο για τους ξένους επενδυτές να δραστηριοποιηθούν. Το καθεστώς έχει επανειλημμένα πληγεί από το χρονικό πλαίσιο για την ενοποίηση του πέσο. Θα εκπληρώσει ο Ραούλ Κάστρο την υπόσχεση να το πράξει πριν από το μεγάλο συνέδριο του κόμματος την ερχόμενη άνοιξη; Αν το κάνει, μια ενδεικτική Cuba Libre θα δρομολογηθεί.

www.bloombergview.com

Διαβάστε περισσότερα