Λίβανος: Νέα εστία αντιπαράθεσης Γαλλίας-Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο

19:21 26/7/2021 - Πηγή: Antinews

Νέα εστία τριβής ανάμεσα στη Γαλλία και στην Τουρκία, έχει αναδειχθεί ο Λίβανος. Η χώρα της Μέσης Ανατολής, η οποία αντιμετωπίζει τεράστια οικονομικά, υγειονομικά και πολιτικά προβλήματα, έχει εδώ και χρόνια ενταχθεί στα γεωπολιτικά, νεο-οθωμανικά σχέδια της Αγκυρας, τα οποία έχουν ενταθεί ειδικά μετά την καταστροφή που προκάλεσε η έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού.

«Ενώ ο Λίβανος αγωνίζεται για

να δημιουργήσει μια νέα κυβέρνηση μετά την καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού και εν μέσω διαδηλώσεων, Γαλλία και Τουρκία διαγκωνίζονται για την επιρροή τους στη χώρα», παρατηρεί σε άρθρο του το think tank, Open Democracy, με τίτλο «οι σαπουνόπερες δεν θα διασώσουν τη φήμη της Τουρκίας στον Λίβανο».

Τίτλος που παραπέμπει στην τουρκική «διπλωματία της σαπουνόπερας», των τουρκικών σήριαλ δηλαδή που προβάλλονται μαζικά τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλες χώρες της ευρύτερης γειτονιάς μας, και κυρίως σε μεσανατολικές χώρες.

Παρά τη «διπλωματία της σαπουνόπερας», ωστόσο, το think tank εκτιμά ότι η παρέμβαση της Τουρκίας σε πολιτικό επίπεδο στον Λίβανο κάθε άλλο παρά καλοδεχούμενη είναι από τους πολιτικούς της χώρας.

Η έκρηξη στην Βηρυτό

Το Open Democracy, αφού επισημαίνει ότι Μακρόν και Ερντογάν έχουν μεγάλο ιστορικό ανταλλαγής βαρέων προσωπικών χαρακτηρισμών, με τον Τούρκο πρόεδρο μάλιστα να τον έχει χαρακτηρίσει «ανισόρροπο», τονίζει ότι της καταστροφικής έκρηξης στο λιμάνι της Βηρυτού που συγκλόνισε τον Λίβανο, στις 4 Αυγούστου 2020, ακολούθησαν άκρως ενδιαφέρουσες επισκέψεις.

Ειδικότερα, αμέσως μετά στη Βηρυτό βρέθηκε ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος υποσχέθηκε στήριξη στη χώρα, αλλά και τουρκική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρο της Τουρκίας, Φουάντ Οκτάι, ο οποίος επίσης προσέφερε την στήριξη της Τουρκίας στον δοκιμαζόμενο λιβανέζικο λαό, καθώς και την προσωρινή χρήση του τουρκικού λιμανιού, Hatay, για τις ανάγκες του Λιβάνου.

Γαλλο-τουρκικές κόντρες

Κάποιοι έσπευσαν να χαρακτηρίσουν αυτές τις επισκέψεις ως επιστροφή των πρώην αποικιακών δυνάμεων, που ανταγωνίζονται για το ποιος θα έχει το πάνω χέρι στον Λίβανο.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ε.Μακρόν, «εάν η Γαλλία δεν παίξει το ρόλο της, οι Ιρανοί, οι Τούρκοι και οι Σαουδάραβες θα παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις του Λιβάνου, και τα οικονομικά και γεωπολιτικά τους συμφέροντα ενδέχεται να βλάψουν τους Λιβανέζους».

Από τη μεριά τους, Τούρκοι κυβερνητικοί παράγοντες προσπάθησαν να υποβαθμισουν τις δηλώσεις ο Μακρόν. «Η Γαλλία είναι αυτή που επεμβαίνει στην εσωτερική πολιτική του Λιβάνου. Δεν πρέπει να πάρουμε πολύ σοβαρά τον Μακρόν. Είναι σαν ένα κακομαθημένο παιδί στην περιοχή», είχε πει ο Οκτάϋ.

Λίβανος - Ανατολική Μεσόγειος

Η αντιπαράθεση στον Λίβανο, σημειώνει το Open Democracy, σε συνδυασμό με την αντιπαλότητα μεταξύ των δύο πρώην αυτοκρατορικών δυνάμεων για τη Συρία, τη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο, έδωσαν την εντύπωση ενός αγώνα πρωτοκαθεδρίας.

Ο Λίβανος είναι ήδη ένα πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και, κατ' επέκταση, των εκατέρωθεν συμμάχων: Τουρκίας, Γαλλίας, ΗΠΑ και Ρωσίας.

Ετσι, οι κινήσεις της Τουρκίας μετά την έκρηξη στη Βηρυτό, αντικατόπτριζαν, όχι μόνο την αντιπαράθεσή της με τη Γαλλία, αλλά και τις περιφερειακές εχθρότητες στις οποίες έχει εμπλακεί η Αγκυρα τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα του επιθετικού τόνου της εξωτερικής πολιτικής της.

Ενεργειακοί πόροι

Η αναμέτρηση στον Λίβανο εκτιμάται ευρέως ότι αντικατοπτρίζει τη διαμάχη για ευρύτερα περιφερειακά ζητήματα, κυρίως τις φιλοδοξίες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Οι Τούρκοι παράγοντες έσπευσαν στο Λίβανο αμέσως μετά την επίσκεψη Μακρόν, έχοντας ως στόχο τους την υπεράσπιση των ενεργειακών συμφερόντων της Τουρκίας στον EastMed και την επιβεβαίωση του δικαιώματος της Τουρκίας να έχει πρόσβαση στο πετρέλαιο και στους πόρους φυσικού αερίου που μπορεί να ανακαλυφθούν στις ακτές του Λιβάνου», ανέφερε αναλυτής.

Η «διπλωματία της σαπουνόπερας»

Το 2002, μετά την άνοδο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν στην εξουσία, αναφέρεται στο δημοσίευμα, η Τουρκία θεωρήθηκε ως πρότυπο συνύπαρξης του Ισλάμ με τη Δημοκρατία.

Ήταν ένας δημοφιλής προορισμός για τουρίστες από την περιοχή, ενώ οι τουρκικές «σαπουνόπερες» που προβάλλονται σε τηλεοπτικούς σταθμούς στη Μέση Ανατολή από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια.

Το Δόγμα του στρατηγικού βάθους

Ο Λίβανος επέστρεψε στο πεδίο ενδιαφέροντος της Τουρκίας ήδη από την περίοδο που υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας ήταν ο Αχμέντ Νταβούτογλου (2009-2014).

Τότε, η χώρα θεωρείτο κεντρικό σημείο του Δόγματος του «στρατηγικού βάθους» του Νταβούτογλου, το οποίο προωθούσε έναν ενεργό ρόλο για την Τουρκία στη Μέση Ανατολή ούτως ώστε να καθιερωθεί ως περιφερειακή δύναμη.

Αποτυχία

«Η απώλεια επιρροής της Τουρκίας στον Λίβανο τα τελευταία χρόνια είναι, κατά κάποιον τρόπο, μια παράπλευρη απώλεια από τη συριακή κρίση», αναφέρει αναλυτής.

Και προσθέτει: «Οι Σουνίτες στο Λίβανο έχουν απογοητευτεί από την αδυναμία της Τουρκίας να ανατρέψει το συριακό καθεστώς του Μπασάρ Αλ Ασσαντ. Όσο για τους Σιίτες, τώρα θεωρούν την Τουρκία εχθρό τους, επειδή η Άγκυρα αντιτίθεται στο καθεστώς του Αλαουίτη, Ασαντ».

Προβληματικό πολιτικό σύστημα

Κατά το Open Democracy, εκτός από την ανθρωπιστική δράση που απαιτείται για την επίλυση των βραχυπρόθεσμων προβλημάτων της φτώχειας, της έλλειψης τροφίμων, της συρρίκνωσης των υγειονομικών προμηθειών και των ζημιών που προκλήθηκαν από την έκρηξη και την οικονομική κρίση στο Λίβανο, το σοβαρότερο πρόβλημα είναι η αποτυχία επίτευξης κοινωνικής συναίνεσης που θα μεταρρυθμίσει και θα αναμορφώσει το κράτος. Το πολιτικό σύστημα δεν δημιουργεί αποτελεσματική εκτελεστική εξουσία, αλλά οδηγεί συχνά σε πολιτικά αδιέξοδα.

Κατά την επίσκεψή του μετά την έκρηξη στη Βηρυτό, η γαλλική αντιπροσωπεία, με επικεφαλής τον Μακρόν, κατέθεσε ένα σχετικά συγκεκριμένο σχέδιο δράσης. Προέβλεπε, ανάμεσα στα άλλα, εκτεταμένη διακυβέρνηση και μεταρρύθμιση των δημόσιων οικονομικών, συμπεριλαμβανομένης στενότερης διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών, μεγαλύτερο έλεγχο των δημόσιων δαπανών και των καταθέσεων στην κεντρική τράπεζα του Λιβάνου, θέσπιση νόμου περί δικαστικής ανεξαρτησίας και ισχυρές προσπάθειες για τον περιορισμό της διαφθοράς και του λαθρεμπορίου.

Αρνητική ατμόσφαιρα

Ενώ, λοιπόν, η Γαλλία έχει συγκεκριμένες προτάσεις στο τραπέζι, η Άγκυρα μέχρι στιγμής δεν έχει προσφέρει παρά μόνο περιστασιακές δωρεές και κατασκευαστικά έργα. Εκτιμάται, δε, ότι η Τουρκία δεν είναι σε θέση να ενεργήσει ως μεσολαβητής.

Η Τουρκία δεν μπορεί να αποτελέσει μέρος μιας πολιτικής λύσης στην κρίση του Λιβάνου. Εκτός από τμήματα της σουνιτικής κοινότητας, καμία λιβανέζικη πολιτική ομάδα δεν έχει θετική προσέγγιση απέναντι στην Τουρκία.

Η προσπάθεια της Τουρκίας να διαδραματίσει ρόλο στο μέλλον του Λιβάνου δεν είναι επιθυμητή όχι μόνο από ένα κόμμα αλλά από όλα τα κόμματα του Λιβάνου.

Πηγή: lawandorder.gr

Διαβάστε περισσότερα