Μέχρι την επόμενη κρίση δεν θα γνωρίζουμε αν είμαστε επαρκώς προστατευμένοι

13:38 1/1/2019 - Πηγή: Antinews

Του Adam Tooze (*)

Αφού μελέτησα τα όσα συνέβησαν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μου ήταν πια αδύνατο να σκέφτομαι για την πολιτική ή την οικονομία χωρίς να βλέπω τις συνέπειες που έχει κάθε πράγμα, σε διάρκεια και σε βάθος. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διαβάζω και να διαβάζω συνεχώς ώστε να έχω τις απαραίτητες γνώσεις για να διηγούμαι αυτά που συμβαίνουν. Για μένα, αυτό έγινε τρόπος ζωής. Αυτό που κάνω βασικά είναι να συνδυάζω όλα όσα διαβάζω με τις γνώσεις μου

για την παγκόσμια οικονομική ιστορία και να βγάζω τα αναγκαία πολιτικά συμπεράσματα.

Η ευρωπαϊκή πολιτική είναι πλέον κάτι ενιαίο, όποιος παρακολουθήσει πώς εκδηλώθηκε η κρίση το βλέπει καθαρά. Μπορεί οι αποφάσεις να λαμβάνονται από τις ελίτ και να μην επηρεάζουν όλους τους πολίτες το ίδιο, αλλά οι αναγνώστες της El Pais, της Monde ή των Financial Times παρακολουθούν από κοντά αυτά που συμβαίνουν στην Καταλονία με τους αυτονομιστές, στην Ιταλία με τη Λέγκα ή στη Γερμανία με τις εκλογές στη Βαυαρία. Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε επειδή δεν ψηφίσαμε αυτούς τους πολιτικούς, αλλά συμβαίνει.

Από τεχνική άποψη, είμαστε πιο προστατευμένοι από μια κρίση σε σχέση με το 2008. Ο κίνδυνος να χρεοκοπήσει μια τράπεζα είναι μικρότερος και η αγορά όπου αυτά τα τραπεζικά ιδρύματα μπορούν βραχυπρόθεσμα να ζητήσουν πόρους είναι περιορισμένη. Ο πρόεδρος Τραμπ, όμως, έχει αρχίσει να μειώνει τον τραπεζικό έλεγχο που τέθηκε σε εφαρμογή μετά την κρίση. Επιπλέον, μας λείπει η εσωτερική πληροφόρηση για 50 αμερικανικές τράπεζες και γύρω στις 20 ακόμη ξένες τράπεζες, καθώς και για τις σχέσεις καθεμιάς από αυτές με τα εποπτικά ιδρύματα. Οι σχέσεις αυτές μπορεί να είναι τεταμένες, μπορεί και όχι. Μέχρι την επόμενη κρίση λοιπόν δεν θα γνωρίζουμε αν είμαστε επαρκώς προστατευμένοι.

Ένα μεγάλο πρόβλημα τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι σήμερα η ανισότητα. Ορισμένες ζώνες δεν αναπτύσσονται μετά το 2008, ενώ άλλες αναπτύσσονται πολύ. Δεν ξέρεις λοιπόν πώς να οργανωθείς με χώρες που αναπτύσσονται άνισα. Γιατί τα επιτόκια και η δημοσιονομική πολιτική που λειτουργούν για μια περιοχή δεν λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο για μια άλλη. Αυτό που χρειάζεται λοιπόν είναι μια ΕΕ που λειτουργεί, με μια Κεντρική Τράπεζα που λειτουργεί με ένα νόμισμα διαφορετικό από το δολάριο. Γιατί σε τελική ανάλυση, αυτός που χορηγεί ρευστότητα στον πλανήτη είναι η Fed. Οι περισσότερες χώρες κάνουν τις συναλλαγές τους με δολάρια.

Αυτό που συνέβη με την εκλογή του Ζαϊρ Μπολσονάρο στη Βραζιλία είναι φοβερό, αλλά δεν συνιστά πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία. Η Ρωσία γνωρίζουμε πώς πορεύεται. Η Ιταλία, ναι, θα μπορούσε να προκαλέσει ρήξη στο σύστημα. Είναι η τέταρτη οικονομία της ευρωζώνης, με ένα τεράστιο χρέος απέναντι σε πολλές τράπεζες της ευρωζώνης. Κι ύστερα έχουμε τον Τραμπ, τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τον πλανήτη. Μέχρι τώρα, ο τομέας τον οποίο έχει επηρεάσει περισσότερο είναι το εμπόριο, αλλά από εκεί δεν ξεκινούν παγκόσμιες κρίσεις.

Η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια σχέση αλληλεξάρτησης. Υπάρχουν στιγμές που ο κόσμος χρειάζεται έναν ηγέτη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσφέρουν από οικονομική άποψη μια απίστευτη σταθερότητα στην παγκόσμια οικονομία. Καμιά από τις δύο πλευρές δεν το αναφέρει, αλλά η Fed έχει χορηγήσει ρευστότητα 2,5 δισεκατομμυρίων στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και άλλων 2 δισεκατομμυρίων στις ευρωπαϊκές τράπεζες που βρίσκονται εκεί. Αυτή την ιστορία δεν τη λέει κανείς ούτε στους αμερικανούς ούτε στους ευρωπαίους πολίτες.

(*) Ο Ανταμ Τουζ είναι ιστορικός του Πανεπιστημίου Κολούμπια και συγγραφέας του βιβλίου «Crash: πώς μια δεκαετία χρηματοπιστωτικών κρίσεων άλλαξε τον κόσμο».

Πηγή: συνέντευξη στην El Pais, ΑΠΕ - ΜΠΕ

Διαβάστε περισσότερα