Ο αργός θάνατος της μεσαίας τάξης

08:11 29/8/2011 - Πηγή: Antinews

Τρία και πλέον χρόνια μετά το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης, ένα νέο φάντασμα στοιχειώνει τις περισσότερες προηγμένες οικονομίες: η προοπτική πολλών ετών μισθολογικής στασιμότητας για τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών. Στα μεταπολεμικά χρόνια, επικρατούσε η άποψη στις ανεπτυγμένες οικονομίες ότι κάθε γενιά θα πρέπει να περιμένει να έχει αισθητά καλύτερο βιοτικό επίπεδο σε σχέση με την προηγούμενη. Όμως, οι προοπτικές για τη μισθολογική ανάπτυξη σπάνια ήταν τόσο χάλια όσο είναι σήμερα.Για ορισμένες ομάδες μεσαίου εισοδήματος, η ιδέα της στασιμότητας ή της μείωσης του εισοδήματος δεν είναι

νέα. Οι χειριστές μηχανημάτων στη Βρετανία υπολόγιζαν να πληρώνονται με 19.068 στερλίνες το 2010, περίπου 5% λιγότερα από το 1978, εναρμονισμένα με τον πληθωρισμό.Το μέσο πραγματικό εισόδημα των ανδρών στις ΗΠΑ δεν έχει αυξηθεί καθόλου από το 1975. Παράλληλα, το μέσο πραγματικό εισόδημα του ιαπωνικού νοικοκυριού μειώθηκε στη δεκαετία έως το 2005 και το γερμανικό εισόδημα μειώνεται τα τελευταία 10 χρόνια.Κάποιες από αυτές τις πιέσεις στο μεσαίο εισόδημα καλύφθηκαν, τουλάχιστον προσωρινά, από την πιστωτική άνθηση, η οποία έδωσε στις οικογένειες τη δυνατότητα να ξοδεύουν περισσότερα απ’ όσα κέρδιζαν. Σήμερα, όμως, η μεσαία τάξη σε όλο τον πλανήτη νιώθει και πάλι το σφίξιμο, γιατί ταυτόχρονα είναι και υπερχρεωμένη.Είναι μια κατάσταση που καθόλου δεν αντεπεξέρχεται σε όσα θα επιθυμούσαν οι πολιτικοί, ώστε να μπορέσουν να επιβάλουν αυξήσεις φόρων και περικοπές των δαπανών, για να εξασφαλίσουν δημοσιονομική εξυγίανση. Και αυτή η προσαρμογή είναι απαραίτητο να γίνει, πριν οι χώρες αρχίσουν να επιβάλλουν την ακόμη δυσκολότερη διαδικασία προσαρμογής στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής και στη γήρανση του πληθυσμού.Δύο ερωτήματα εγείρονται από τις τάσεις στους μισθούς και στα έσοδα των νοικοκυριών: Τι ακριβώς συμβαίνει στο εισόδημα των ανεπτυγμένων οικονομιών; Και γιατί;Οι απαντήσεις έχουν αρχίσει να δίνονται πολύ πρόσφατα. Από το 1975, ο μέσος ανδρικός μισθός στις ΗΠΑ έχει μείνει στάσιμος σε πραγματικούς όρους, ενώ το ΑΕΠ συνέχισε να αυξάνεται ταχέως. Αρχικώς, άλλες χώρες αντιστάθηκαν σε αυτήν την τάση, δημιουργώντας στις ΗΠΑ τον φόβο ότι μια ιδιαίτερη αμερικανική ασθένεια έχει πλήξει τον πολιτισμό και την αγορά εργασίας της Αμερικής.Η ανάπτυξη στο εθνικό κατά κεφαλήν εισόδημα κάπου πρέπει να πήγε. Στις ΗΠΑ, τα λεφτά πήγαν σχεδόν αποκλειστικά στους πολύ-πολύ πλούσιους. Τα έσοδα των Αμερικανών με προ φόρων εισόδημα στο ανώτατο 1% της εισοδηματικής κλίμακας αντιστοιχούσαν στο 8% του συνόλου το 1974, αλλά είχαν εκτιναχτεί στο 18% το 2008, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων για τα ανώτερα εισοδήματα στον κόσμο, που καταρτίζεται με βάση τα φορολογικά στοιχεία.Όμως, η αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας δεν είναι καθόλου μόνο αμερικανικό φαινόμενο. Ο ΟΟΣΑ έχει καταλήξει ότι η ανισότητα αυξήθηκε από το 1985 έως τα τέλη της δεκαετίας του 2000 σε 17 από τις 22 ανεπτυγμένες οικονομίες για τις οποίες υπάρχουν επαρκή στοιχεία. «Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα επίπεδα εισοδηματικής ανισότητ