Ο ρόλος της Μόσχας στα Βαλκάνια και την ΕΕ

12:04 22/6/2012 - Πηγή: Antinews

Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στη Σερβία αποτέλεσε έκπληξη, με αποτέλεσμα πολλοί στη Ρωσία να αρχίσουν να σκέπτονται τις προοπτικές που ανοίγονται στις σχέσεις των δύο χωρών. Στην αναζωπύρωση αυτής της τάσης, ρόλο έπαιξε και η συνάντηση που είχε πρόσφατα με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ο πρόεδρος της Σερβίας Τομισλάβ Νίκολιτς.

Η Σερβία είναι μια χώρα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη Ρωσία. Τους δύο λαούς τους  ενώνουν πολλοί κοινοί ιστορικοί, πολιτισμικοί και

θρησκευτικού δεσμοί. Έτσι, κάθε τι που συμβαίνει  στη σερβική πολιτική προκαλεί έντονο ενδιαφέρον. Όλα αυτά όμως, εκτός από πλεονεκτήματα έχουν και μειονεκτήματα. Έτσι, η ιστορική εμπειρία και τα ιδεολογικά στερεότυπα μερικές φορές εμποδίζουν να δούμε νηφάλια την τρέχουσα πολιτική κατάσταση, δημιουργώντας συχνά υπερβολικές ή και στρεβλές προσδοκίες.  Ως καλή αφετηρία για το μέλλον των διμερών σχέσεων πρέπει να συνειδητοποιήσουμε   τι δεν πρόκειται στο εξής να συμβολίζει η Ρωσία για τη Σερβία και αντίθετα  ποιες πολιτικές δεν θα πρέπει να εφαρμόσει το Βελιγράδι απέναντι στη Μόσχα.

Η Ρωσία και τα Βαλκάνια

Η Ρωσία δεν θα αποτελέσει μια χώρα η οποία θα προσπαθήσει να εξαπλωθεί στα Νότιο-Ανατολικά της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, δεν θα επιχειρήσει να θέσει τα Βαλκάνια στη δική της γεωπολιτική τροχιά, και να «τραβήξει» την περιοχή στο δικό της πολιτιστικό – θρησκευτικό γίγνεσθαι. Ούτε θα δημιουργήσει βάσεις προκειμένου  να ασκήσει επιρροή, όπως έπραξε στον 19ο και μερικώς στον 20ο αιώνα. Νωπές είναι οι μνήμες εθνικιστών πολιτικών του Βελιγραδίου, συμπεριλαμβανομένων νυν ή και πρώην συνεργατών του Προέδρου Νίκολιτς, οi οποίοι απεύθυναν  κάλεσμα προς της Ρωσία να λάβει μέρος σε συμμαχία εναντίον του ΝΑΤΟ. Το αίτημα αυτό στη Ρωσία είχε βρει ισχνή ανταπόκριση μόνον στη συντηρητική πτέρυγα του πολιτικού φάσματος.

Σήμερα, δεν υπάρχουν τέτοιες ιδέες. Και να υπάρξουν, θα είναι περιθωριακές. Η Μόσχα δεν πρόκειται να προκαλέσει την Ευρώπη στο όνομα μιας αφηρημένης επιρροής στα Βαλκάνια. Ακόμα και ο ρώσικος εθνικισμός, που αυξάνει την επιρροή του σε ορισμένους κύκλους της ρωσικής κοινωνίας, είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που θυμόμαστε την δεκαετία του 1990. Τότε, ήταν προσανατολισμένος στην επεκτατική πολιτική. Σήμερα αντίθετα εστιάζεται περισσότερο  προς τον απομονωτισμό της Ρωσίας.

Στην πραγματικότητα, ο Τομισλάβ Νίκολιτς έγινε Πρόεδρος επειδή κινήθηκε πιο κοντά στο κέντρο, πήρε μια πιο μετριοπαθή στάση σε σχέση με το Ευρωπαϊκό ζήτημα, ειδάλλως θα φόβιζε την πλειοψηφία των ψηφοφόρων. Η σερβική κοινωνία έχει απηυδήσει με όσα έφερε στη χώρα η δεκαετία του 1990 λόγω της πολιτικής του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Έτσι, τώρα θέλει μόνο μια ειρηνική ανάπτυξη, την οποία έχει παραδοσιακά συνδέσει με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ευρώπη δύο ταχυτήτων

Το ερώτημα βέβαια, δεν είναι αν μπορεί σήμερα να είναι δίκαιη μια τέτοια σύνδεση. Πιο συγκεκριμένα το ερώτημα είναι, αν μπορεί μια ισχυρή ΕΕ να εξασφαλίσει τη δικαιοσύνη και την αμοιβαιότητα στις σχέσεις. Φαίνεται ότι σύντομα στην Ευρώπη θα έχουμ