Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη Μόσχα... και οι αντιδράσεις

19:03 30/5/2016 - Πηγή: Antinews

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ αντιμετωπίζει αυξανόμενες αντιδράσεις από τις ΗΠΑ, ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες - και ακόμη και από μέρος του προσωπικού του- για το ταξίδι του στη Ρωσία τον επόμενο μήνα. Ο φόβος τους, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, είναι ότι η επίσκεψη Γιούνκερ θα ενισχύσει την θέση του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, πριν από μια κρίσιμη απόφαση σχετικά με την ανανέωση των οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Μόσχας.

Ο

Γιούνκερ σχεδιάζει να παρακολουθήσει ένα σημαντικό διεθνές συνέδριο στην Αγία Πετρούπολη - μια ετήσια συνάντηση πολιτικών, επιχειρηματικών ηγετών και στοχαστών που περιγράφεται συχνά ως η ρωσική εκδοχή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Ο Πρόεδρος της Επιτροπής θα είναι ο πρώτος ηγέτης ενός θεσμικού οργάνου της ΕΕ που επισκέπτεται τη Ρωσία μετά την επιβολή των κυρώσεων τον Μάρτιο του 2014, και μετά την επιδρομή της χώρας στην Ουκρανία και της προσάρτησης της χερσονήσου της Κριμαίας. "Οι συναντήσεις απλά για να γίνονται δεν προσθέτουν κάτι στις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας" δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Λίνας Λινκεβίσιους. "Το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί τις συναντήσεις για να δημιουργήσει την εντύπωση ότι δεν συμβαίνει κάτι και συνήθως αναφέρει αυτή την εντύπωση στον λαό του".

Ο εκπρόσωπος του Γιούνκερ επιβεβαίωσε τη Δευτέρα ότι ο Πρόεδρος της Επιτροπής σχεδιάζει να παρακολουθήσει το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης, το οποίο θα διεξαχθεί από 16-18 Ιουνίου. Ο Μαργαρίτης Σχοινάς δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο Γιούνκερ θα χρησιμοποιήσει το ταξίδι "για να μεταφέρει προς τη ρωσική ηγεσία, καθώς και σε ένα ευρύτερο κοινό την προοπτική της ΕΕ σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας". Ο Μ. Σχοινάς δεν είπε αν ο Γιούνκερ θα συναντηθεί κατ' ιδίαν με τον Πούτιν, αλλά είπε στους δημοσιογράφους πως "είναι αυτονόητο πως οι δύο ηγέτες θα συναντηθούν, αφού θα παρακολουθήσουν το ίδιο φόρουμ".

Αξιωματούχοι τόνισαν ότι ο Γιούνκερ θα μπορούσε ακόμα να ακυρώσει το ταξίδι, αν ο Πούτιν κάνει μια απροσδόκητα προκλητική κίνηση ή εάν η κατάσταση επιδεινωθεί στο έδαφος της Ουκρανίας. Εν τω μεταξύ, δύο διπλωματικές πηγές της ΕΕ δήλωσαν αυτή την εβδομάδα ότι ορισμένοι στο γραφείο του προέδρου τον συμβουλεύουν να μην λάβει μέρος στη διάσκεψη, λόγω της ευαισθησίας του θέματος των κυρώσεων. Ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής αρνήθηκε να σχολιάσει σχετικά με το εάν υπήρξε διαφωνία στο προσωπικό του Γιούνκερ σχετικά με τα πλεονεκτήματα του ταξιδιού.

Μόσχα καλεί ΕΕ

Η ΕΕ αναμένεται να παρατείνει τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η ανανέωση των οποίων θα επανεξεταστεί τον Ιούλιο, αν και ορισμένες χώρες της ΕΕ αμφιταλαντεύονται όσον αφορά την υποστήριξη τους στα μέτρα, λέγοντας ότι πλήττουν τη γεωργία και τη βιομηχανία της Ευρώπης.

Αν και το πρόγραμμα του συνεδρίου είναι γεμάτο από βασικούς ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου, καθώς και μέλη think-tanks και προσωπικότητες από τα μέσα ενημέρωσης, οι μόνοι "σημαντικοί" ομιλητές προς το παρόν από τον πολιτικό χώρο της Δύσης είναι ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας και η υπουργός Τουρισμού της Ελλάδας. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ιμπέρ Βεντρίν είναι επίσης στον κατάλογο των ομιλητών, όπως και ο πρώην Επίτροπος για το Εμπόριο της ΕΕ (και νυν λομπίστας) Πίτερ Μάντελσον.

Μια επίσκεψη στον Πούτιν δεν είναι αυστηρά ταμπού για μια μεγάλη Δυτική πολιτική προσωπικότητα. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι συναντήθηκε με τον Ρώσο ηγέτη τον Μάρτιο για να μιλήσουν για τη Συρία, και οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ και της Ρωσίας συνεχίζονται. Μεταξύ Σεπτεμβρίου 2015 και Φεβρουαρίου 2016, υπήρχαν 19 επισκέψεις από εθνικές αντιπροσωπείες στη Μόσχα, κυρίως σε υπουργικό επίπεδο. Η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επισκέφθηκε τη Μόσχα τον Μάιο του 2015. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Ζα-Μαρκ Ερό συναντήθηκε με τον Πούτιν τον περασμένο μήνα.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, αρκετές χώρες - συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, καθώς και κάποιες της Βαλτικής και της Κεντρικής Ευρώπης - έχουν κατ' ιδίαν εκφράσει την ανησυχία τους για τη συμμετοχή του Γιούνκερ σε μια εκδήλωση που σαφώς έχει σχεδιαστεί για να τονώσει τα διαπιστευτήρια του Πούτιν, ως ένας πολιτικός που μπορεί να ενισχύσει τη θέση της Ρωσίας σε μια ευαίσθητη στιγμή, όσον αφορά τη διαμάχη για τις κυρώσεις.

Τις τελευταίες ημέρες, αρκετοί κορυφαίοι αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν δείξει ότι το μπλοκ θα διατηρήσει τις κυρώσεις - λέγοντας ότι δεν υπήρξε καμία σημαντική κίνηση προς την εφαρμογή της δεύτερης συμφωνίας του Μινσκ, τον Φεβρουάριο του 2015, που απαιτούσε την απόσυρση των βαρέων όπλων από τη ζώνη των συγκρούσεων, τη διεξαγωγή τοπικών εκλογών στην ανατολική Ουκρανία, και τον πλήρη έλεγχο της Ουκρανίας στα σύνορά της με τη Ρωσία, σε όλη τη ζώνη των συγκρούσεων.

Ακόμα κι αν ορισμένες χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Ιταλίας, έχουν πιέσει για περισσότερες σχέσεις με τη Μόσχα, ζητώντας ακόμη και την άρση των κυρώσεων, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ αυτή την εβδομάδα υπογράμμισε την τρέχουσα τάση του μπλοκ να τις παρατείνει.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους κατά τη σύνοδο κορυφής της G7 την Πέμπτη στην Ιαπωνία, ο Τουσκ δήλωσε ότι "η κρίση μπορεί να επιλυθεί μόνο σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο, ιδίως τη νομική υποχρέωση να σεβαστεί την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Θέλω να δηλώσω ξεκάθαρα ότι η στάση μας όσον αφορά τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών κυρώσεων, θα παραμείνει αμετάβλητη για όσο διάστημα δεν εφαρμόζονται πλήρως οι συμφωνίες του Μινσκ".

Ο Γιούνκερ δεν αντιμετώπισε άμεσα το θέμα των κυρώσεων στην Ιαπωνία και το προγραμματισμένο ταξίδι του στην Αγία Πετρούπολη δεν εκτιμάται ως κάποιου είδους υποστήριξη της ΕΕ προς τον Πούτιν ή τις πολιτικές του στην Ουκρανία. Ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Μ. Σχοινάς, δήλωσε στους δημοσιογράφους τη Δευτέρα: "Δεν βλέπω καμία αντίφαση στην απόφαση του προέδρου να παρακολουθήσει" το συνέδριο και στη θέση της ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων.

Αλλά ορισμένοι επικριτές υποστήριξαν ότι η απλή παρουσία του θα μπορούσε να είναι αντιπαραγωγική. Ακόμα κι αν ο Γιούνκερ κάνει μια ισχυρή δημόσια δήλωση στην διοργάνωση για την μη τήρηση της συμφωνίας εκ μέρους της Ρωσίας και της έλλειψης σεβασμού της στα ανθρώπινα δικαιώματα, είπε ένας διπλωμάτης, "αυτό που θα μετρήσει είναι το γεγονός ότι έχει πάει εκεί".

Καθώς η ΕΕ επεδίωξε να διατηρήσει μια σκληρή γραμμή με τη Μόσχα, τον Μάρτιο αποφάσισε να δοκιμάσει μια προσέγγιση "καρότο-μαστίγιο", με τους υπουργούς Εξωτερικών να συμφωνούν να ξεκινήσουν μια "επιλεκτική δέσμευση" με τη Ρωσία για θέματα όπως η Συρία, η Μέση Ανατολή και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Οποιαδήποτε δέσμευση εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Όταν η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής του μπλοκ, Φεντερίκα Μογκερίνι, εξέφρασε την πιθανότητα να πάει στη Μόσχα το Μάρτιο, διπλωμάτες δήλωσαν ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ ήταν έντονα διχασμένοι για το αν θα της επιτρέψουν να κάνει το ταξίδι. Η Μογκερίνι, μέλος της Ιταλίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τελικά αποφάσισε να μην πάει. Μπορεί όμως σύντομα να ξαναπροσπαθήσει, αν ο Γιούνκερ ανοίξει την πόρτα. "Τώρα, αν ο Γιούνκερ πάει, είναι πιθανό να ακολουθήσει και η Μογκερίνι" είπε ένας διπλωμάτης.

Σε μια συνέντευξη στη γερμανική εφημερίδα "Die Welt" στις 19 Μαΐου, η Μογκερίνι δήλωσε ότι η ΕΕ είναι σε καλό δρόμο για την ανανέωση των κυρώσεων, αλλά και άφησε να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσει σύντομα μια ευρύτερη αναθεώρηση της πολιτικής. "Κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πρέπει να κάνουν μια ουσιαστική πολιτική αξιολόγηση σχετικά με το βαθμό εφαρμογής της συμφωνίας του Μινσκ και του τι μέλλει γενέσθαι για την επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία", είπε.

Ενωμένοι, υπέρ τον κυρώσεων, προς το παρόν

Αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δήλωσαν ότι ο Τουσκ δεν έχει καμία πρόθεση να πάει στη Ρωσία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει μια ισχυρή αντι-ρωσική θέση. Ο ίδιος ο Γιούνκερ τον Οκτώβριο εξέπληξε πολλούς, όταν υποστήριξε στενότερους δεσμούς με τη Μόσχα. "Πρέπει να καταβάλουμε προσπάθειες για μια πρακτική σχέση με τη Ρωσία", είπε σε μια εκδήλωση στο Πασάου της Γερμανίας.

Παρόλα αυτά, ούτε οι ισχυρότεροι σύμμαχοι του Πούτιν στην Ευρώπη, όπως η Ουγγαρία, δεν είναι αρκετά έτοιμοι να διαφωνήσουν σχετικά με το ζήτημα των κυρώσεων. "Εμείς δεν σεβόμαστε τον αυτόματο ρόλο των κυρώσεων. Πρέπει να έχουμε μια πολιτική συζήτηση στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο", δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σιζάρτο, σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα. Ο Σιζάρτο, ο οποίος επίσης έχει προγραμματιστεί να μιλήσει στο συνέδριο του Πούτιν, πρόσθεσε ότι "το ενδιαφέρον μας είναι η συμφωνία του Μινσκ να τηρηθεί το συντομότερο δυνατόν. Όποια και αν είναι η απόφαση, δεν θα χαλάσουμε την ενότητα της ΕΕ".

politico.eu

Διαβάστε περισσότερα